ਸੰਵਾਦਮੁੱਖ, ਤਾਰਕਿਕ, ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਤਮਕ ਪਹੁੰਚ ਅਪਣਾਉਂਦਾ ਬਣੀਆਂ ਬਣਾਈਆਂ ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਨਿਗੇਟ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਨਵੇਂ ਅਰਥਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਗਲੋਬਲ ਚੇਤਨਾ ਤੇ ਗਲੋਬਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਜੋਕੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ੀ ਦੇ ਮਾਧਿਅਮ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਅਤੀਤਕਾਲੀ ਵਿਰਸੇ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵ-ਵਿਆਪੀ ਪਰਿਪੇਖ ਵਿਚ ਰੱਖ ਕੇ ਵਾਚਣ ਤੇ ਨਵੇਂ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਇਸ ਦੀ ਸਾਰਥਕਤਾ ਨੂੰ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਵੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਦਰਪੇਸ਼ ਵਿਭਿੰਨ ਸੰਕਟਾਂ ਦੇ ਸਮਾਧਾਨ ਲਈ 'ਨਾਨਕ ਮਾਡਲ' ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਪ੍ਰਾਸੰਗਿਕ ਕਿਉਂ ਤੇ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਨਿਬੰਧਾਂ ਦੀ ਪਿੱਠਭੂਮੀ ਵਿਚ ਕਾਰਜਸ਼ੀਲ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਗੋਚਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਪੁਸਤਕ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਿਬੰਧ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਬਾਣੀ ਦਾ ਵਰਤਮਾਨ ਪ੍ਰਸੰਗ ਦੇ ਆਰੰਭ ਵਿਚ ਲੇਖਕ 2019 'ਚ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ 550ਵੇਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਵੱਲ ਸੰਕੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਵਿਚ ਵਾਪਰੇ ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਵਰਤਾਰੇ ਦੇ ਚਸ਼ਮਦੀਦ ਗਵਾਹ ਬਣੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਲਾਂਘਾ ਖੁੱਲਣ ਨਾਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਨਾਮ ਲੇਵਾ ਸੰਗਤ ਦੀ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦੀ ਅਰਦਾਸ ਵੀ ਪੂਰੀ ਹੋਈ। ਡਾ. ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਦੀ ਕਵਿਤਾ 'ਡੇਰੇ ਬਾਬੇ ਨਾਨਕ ਦੇ' ਤੇ 'ਅਜ਼ਬ ਗਜ਼ਬ ਦਾ ਮੇਲਾ' ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਮਨਾਉਣ ਦੇ ਇਸ ਵਰਤਾਰੇ ਦੇ ਅਰਥ ਟਾਈਮ ਤੇ ਸਪੇਸ ਤੋਂ ਪਾਰ ਫੈਲਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਚਿੰਨ੍ਹਾਤਮਕ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਸਦੇ ਅਰਥ ਪੂਰੇ ਯੂਨੀਵਰਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਲਾਵੇ ਵਿਚ ਲੈਂਦੇ; ਰੰਗਾਂ, ਨਸਲਾਂ, ਕੌਮਾਂ, ਧਰਮਾਂ, ਮਜ਼ਹਬਾਂ, ਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਮੁਲਕਾਂ ਦੀਆਂ ਸਿਆਸੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀਆਂ ਤੱਕ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਰੱਖਦੇ ਇਕ ਸਰਬ-ਸਾਂਝੇ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੀ ਫ਼ਿਲਾਸਫ਼ੀ ਦਾ ਇਲਾਹੀ ਜਸ਼ਨ ਮਨਾਉਂਦੇ ਉਤਰ ਬਹੁਸਭਿਆਚਾਰਵਾਦ ਦੇ ਨਵੀਨ ਪਾਸਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਜਦੇ