

ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਆਸਰੇ ਕਵਿਤਾ-ਬਾਹਰੇ ਵੇਰਵੇ/ਪ੍ਰਸੰਗ (Unsaid Poetry) ਉਸ ਦੇ ਆਪਣੇ ਰਚਨਾ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ । ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਕਹਿਣਾ ਹੋਰ ਵੀ ਵਾਜਬ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ Unsaid Poetry ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਰੱਖ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚਲੇ ਪ੍ਰਸੰਗ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ (Unsaid Poetry) ਆਪਣੇ ਅੰਦਰਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵੱਲ ਖਿੱਚਦੇ ਹਨ-
ਚੰਦਨੁ ਬਾਵਨ ਚੰਦਨਹੁ ਚੰਦਨ ਵਾਸੁ ਨ ਚੰਦਨੁ ਹੋਇ॥ (੧੧/੧੦)
ਇੱਥੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਬਾਵਨ ਚੰਦਨ ਤੋਂ ਬਨਸਪਤੀ ਚੰਦਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਚੰਦਨ ਦੀ ਵਾਸਨਾ ਨਾਲ ਕੋਈ ਚੰਦਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। ਪਰ ਇੱਥੇ ਗੁਰੂ-ਰੂਪ ਬਾਵਨ ਚੰਦਨ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਚੰਦਨ ਤੇ ਫਿਰ ਸਿੱਖਾਂ ਰੂਪ ਚੰਦਨ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਉਪਰੋਕਤ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿਚ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਇੱਕ ਵਧੀਆ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਸ਼ਰੋਮਣੀ ਕਵੀ ਹੋਏ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਵਾਰ-ਅਧਿਅਨ ਕਰਦੇ ਵਕਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਬਦ-ਭੰਡਾਰ ਵੱਲ ਨਜ਼ਰ ਮਾਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਉਹ ਸ਼ਬਦ-ਕੋਸ਼ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ ਸਗੋਂ ਉਹ ਤਾਂ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਜਿਊਂਦਾ ਜਾਗਦਾ ਮਹਾਂਕੋਸ਼ ਸਾਬਿਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।