ਵਰਣਨਯੋਗ ਹਨ। ਇਸੇ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਦਾ ਸ਼ਾਇਰ ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਹਿਰਾਈ ਹੈ, ਜੋ ਬਜ਼ੁਰਗੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਵਾਰਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿੱਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਹੋਇਆ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਤੀਵਾਦੀ/ਜੁਝਾਰੂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵਲੋਂ ਕਿਰਤੀ/ ਕਿਰਸਾਨੀ ਜਮਾਤ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਸਮਾਧਾਨ ਲਈ ਉਠਾਈਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਦੇ ਨਾਇੱਕਾਂ ਦੇ ਬਹਾਦਰੀ ਭਰੇ ਕਾਰਜਾਂ ਉੱਪਰ ਵਾਰਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਸਹਿਰਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ 'ਤਿਲੰਗਾਨਾ ਦੀ ਵਾਰ' ਇਸੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਭੁਗਤਾਈ ਜਾ ਸਕਣ ਵਾਲੀ ਲਾਜਵਾਬ ਵਾਰ ਹੈ। ਨਕਸਲੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਨਾਇੱਕ ਉੱਪਰ ਲਿਖੀ 'ਵਾਰ ਤਰਸੇਮ ਬਾਵੇ ਦੀ' ਵਿਚ ਉਹ ਸਮਕਾਲੀ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਅਤੇ ਸਰਮਾਏਦਾਰੀ ਜ਼ਬਰ ਦੀ ਗੱਲ ਬੜੇ ਭਾਵਾਤਮਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਕਰਕੇ ਦੋਰਾਹੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਕਸਲੀ ਸ਼ਹੀਦ ਤਰਸੇਮ ਬਾਵਾ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਨਾਲ ਪਾਠਕਾਂ ਦੀ ਹਮਦਰਦੀ ਜੋੜਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸੇ ਵਾਰਕਾਰ (ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਹਿਰਾਈ) ਨੇ ਪੈਪਸੂ ਦੇ ਮੁਜ਼ਾਰਿਆਂ ਦੀ ਐਜ਼ੀਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿਚ 'ਵਾਰ ਬਚਨ ਸਿੰਘ ਦੀ' ਲਿਖ ਕੇ ਪੁਰਾਣੇ ਵਾਰ-ਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਨਾਇੱਕ ਸਿਰਫ਼ ਮਹਾਂਮਾਨਵ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਜਨ ਸਾਧਾਰਨ ਵਿਚੋਂ ਨਹੀਂ। ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਸਹਿਰਾਈ ਦੀਆਂ ਜਿਥੇ ਇਹ ਵਾਰਾਂ ਕਾਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸੱਚ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹਿੱਤ ਆਪਣਾ ਨੈਤਿਕ ਫ਼ਰਜ਼ ਪਾਲਦੀਆਂ ਹਨ, ਉਥੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਰਾਂ ਦੀ ਕਾਵਿਕ ਖੂਬੀ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਰੂਪਕ ਪੱਖੋਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ-ਪਰੰਪਰਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰ ਵਿਧਾ ਵਿਚ ਨਵੀਂ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਯਤਨਸ਼ੀਲ ਵੀ ਹਨ। ਕਹਿਣ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਾਰਾਂ ਕਿਸੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਬਹਿਰ ਜਾਂ ਪੁਰਾਣੇ ਛੰਦਾਂ (ਸਿਰਖੰਡੀ, ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਅਤੇ ਦਵੱਯਾ ਛੰਦ) ਦੀ ਵਫ਼ਾ ਨਹੀਂ ਪਾਲਦੀਆਂ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮੱਧਕਾਲ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਵਾਂਗ ਜਨ-ਸਾਧਾਰਨ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬੇਮੁੱਖ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੇ ਜ਼ਜਬੇ ਨੂੰ ਉਭਾਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਹੋਰ ਵਾਰਾਂ ਵੀ ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਲਵਿਚਪ੍ਰਾਪਤ ਹਨ। ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਬਾਗੀ ਦੀ ਹਾਸ ਰਸੀ ਛੋਹਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ 'ਵਾਰ ਜੰਗ ਹਿੰਦ ਚੀਨ' ਜਿਥੇ ਪਾਠਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਰੰਜਨ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਤੀ ਵਫਾਦਾਰੀ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਚੰਡ ਰੂਪ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਜੁੱਗ ਵਿਚ ਜੋ ਵਾਰਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਕੁਝ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ-ਪ੍ਰੋ. ਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵਾਰ ਬੀਬੀ ਸਾਹਿਬ ਕੌਰ, ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਨੇ ਅਕਾਲੀ ਫੂਲਾ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕਸੂਰ ਦੀ ਵਾਰ, ਫਿਰੋਜ਼ਦੀਨ ਸ਼ਰਫ ਨੇ ਵਾਰ ਚਾਂਦ ਬੀਬੀ ਅਤੇ ਵਾਰ ਦੁਰਗਾਵਤੀ, ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰੀ ਨੇ ਵਾਰ ਰਾਣਾ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ, ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੂਪ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਵਾਰ, ਵਿਧਾਤਾ ਸਿੰਘ ਤੀਰ ਨੇ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੀ ਵਾਰ, ਗੁਰਦਿੱਤ ਸਿੰਘ ਕੁੰਦਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵਾਰ, ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਬਾਗੀ ਨੇ ਵਾਰ ਜੰਗ ਹਿੰਦ ਚੀਨ, ਹਰਸਾ ਸਿੰਘ ਚਾਤਰ ਨੇ ਲਵਕੁਸ਼ ਦੀ ਵਾਰ, ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਤੂਫ਼ਾਨ ਨੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੀ ਵਾਰ ਅਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ ਮੁਸ਼ਤਾਕ ਨੇ ਵਾਰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੀ ਆਦਿ ਲਿਖ ਕੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਚਿਹਰਿਆਂ ਅਤੇ ਤਤਕਾਲੀ ਜਨ-ਸਾਧਾਰਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਉਭਾਰਿਆ ਹੈ।

ਭਾਵੇਂ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਵਿਤਾ ਜਾਂ ਹੋਰ ਨਵੀਨ ਕਾਵਿ-ਵੰਨਗੀਆਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੁਰਦਾ ਅਣਖ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਰ ਝੰਜੋੜਨ ਲਈ