ਸ਼ਬਦ ਸੁਰਤ ਦਾ ਮੇਲ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਤੇ ਮਰਦਾਨਾ

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਲਿਖਦੇ ਹਨ 'ਕਲ ਤਾਰਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਆਇਆ, ਭਾਵ ਕਲਜੁਗੀ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਉਧਾਰ ਲਈ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋਇਆ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਅੰਧੇਰੇ ਰਾਹ ਨੂੰ ਰੁਸ਼ਨਾਇਆ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਜੋ ਹਾਲਾਤ ਸਨ ਉਹ ਸੰਖੇਪ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਹੀਏ ਤਾਂ ਇੰਨਾਂ ਹੀ ਕਾਫੀ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਕਲ ਕਾਤੀ ਰਾਜੇ ਕਸਾਈ ਧਰਮੁ ਪੰਖ ਕਰਿ ਉਡਰਿਆ॥ ਕੂੜ ਅਮਾਵਸ ਸਚੁ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਦੀਸੈ ਨਾਹੀ ਕਹ ਚੜ੍ਹਿਆ॥ ਹਉ ਭਾਲਿ ਵਿਕੁੰਨੀ ਹੋਈ ਅੰਧੇਰੈ ਰਾਹੁ ਨ ਕੋਈ ਵਿਚਿ ਹਉਮੈ ਕਰਿ ਦੁਖੁ ਰੋਈ॥ ਕਹੁ ਨਾਨਕ ਇਨਿ ਬਿਧਿ ਗਤਿ ਹੋਈ॥"

ਹਾਲਾਤ ਇਹ ਸਨ ਕਿ ਕੂੜ ਦੀ ਕਾਲੀ ਮਸਿਆ ਰੂਪੀ ਰਾਤ ਦਾ ਹਨ੍ਹੇਰਾ ਛਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸੱਚ ਦਾ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਛਿਪ ਗਿਆ ਸੀ। ਹਨ੍ਹੇਰੇ 'ਚ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿਸਦਾ। ਫਿਰ ਸਵਾਲ ਪੁਛਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਕੀ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ? ਇਹ ਉਪਰੋਕਤ ਸਵਾਲ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਰੱਖਿਆ।

ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉੱਤਰ ਕੀ ਦਿੱਤਾ ? ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਜੋ ਉੱਤਰ ਦਿੱਤਾ ਉਸਨੂੰ 'ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਅਪਣੀ ਅਨੁਭਵੀ ਕਲਮ ਰਾਹੀਂ ਇਸ ਹੱਥਲੀ ਪੁਸਤਕ 'ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾਂ’ ਵਿਚ ਪ੍ਰਗਟਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ ਕਿ ਮਰਦਾਨੇ ਦਾ ਜਨਮ ਕਦੋਂ ਤੇ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ ਜਾਂ "ਮਰਦਾਨੇ ਦਾ ਰੰਗ ਰੂਪ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਸੀ। ਉਹ ਤੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ