ਗੱਲ ਹੈ। ਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦਾ, ਜਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰੀ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਆਮ ਢੰਗ-ਤਰੀਕੇ ਤੇ ਹਾਵ- ਭਾਵ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ। ਸੋ ਉਸ ਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਸਕਦੀ ਕਿ ਇਹ ਹਰਕਤ ਤਾਂ ਬਸ ਇਕ ਆਦਤ ਹੀ ਹੈ। ਤਾਂ ਫਿਰ ਐਸੇ ਲੋਕ ਜੋ ਦੇਖਦੇ ਜਾਂ ਸੁਣਦੇ ਹਨ ਉਸੇ ਨੂੰ ਹੀ ਸੱਚ ਮੰਨਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਸਿਆਣੀ ਗੱਲ

ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਘਟ ਜਾਣਦੇ ਹਨ, ਉਹੀ ਬਹੁਤੀ ਵਾਰੀ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਰੇ ਰਾਇ ਬਣਾਉਂਦੇ ਹਨ।

ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਮਿੱਤਰਾਂ, ਸਬੰਧੀਆਂ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਅਤੇ ਅਜਨਬੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਕਈ ਆਦਤਾਂ ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਸਾਨੂੰ ਸਰੀਰ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ-ਹਾਵ ਭਾਵ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਸਮਝ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਸੁਧਾਰਨੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਹੋਰ ਵਧੀਆ ਬਣ ਸਕਣ। ਐਸਾ ਇਕ ਦਿਨ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਪਰ ਅਸੀਂ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਸਬਰ ਨਾਲ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਉਹ ਆਦਤਾਂ ਸੁਧਾਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਸਾਡੀ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਵਿਗਾੜਦੀਆਂ ਹਨ। ਮਸ਼ਹੂਰ ਲਿਖਾਰੀ ਮਾਰਕ ਟਵੇਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ:

“ਆਦਤਾਂ ਨੂੰ ਉਪਰਲੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਦੀ ਖਿੜਕੀ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਸੁੱਟਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਇਕ ਇਕ ਪੌੜੀ ਤੋਂ ਉਤਾਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।”

ਸਰੀਰਕ ਭਾਸ਼ਾ-ਗਿਆਨ ਦਾ ਅਰੰਭ

ਅਸੀਂ ਸਰੀਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਜਾ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ 50 ਕੁ ਸਾਲ ਤੋਂ ਹੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮਾਨਵ-ਵਿਗਿਆਨੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਯਾਦ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਜ਼ੁਬਾਨ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਦੋਂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਸਾਡਾ ਸਮਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਅਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ 'ਚੁੱਪ' ਫਿਲਮਾਂ ਦੇਖੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਭਲੀ ਭਾਂਤ ਸਮਝ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਸਾਡੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ “ਬੋਲਦੀਆਂ” ਹਨ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦੌਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਜਿਹੜੇ 'ਚੁੱਪ' ਫਿਲਮਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਦਾ ਮਤਲਬ ਝੱਟ ਸਮਝ ਜਾਉਗੇ।

ਚਾਰਲੀ ਚੈਪਲਿਨ ਨੂੰ ਕੌਣ ਭੁੱਲ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਉਸ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਬਾਦ ਵੀ—ਜਦੋਂ ਫਿਲਮਾਂ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀਆਂ (Talkies) ਬਣ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਤਾਂ ਵੀ ਮਾਰਕਸ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ ਭਾਵੇਂ ਬੋਲਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਮਜ਼ਾਕ ਉਸ ਦੇ ਅਦਾਕਾਰ ਦੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ ਹੀ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਗਰੂਚੋ ਦੇ ਨੱਚਦੇ ਭਰਵੱਟੇ ਤਾਂ ਯਾਦ ਹੀ