ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਤਾਂ ਫਿਰ ਕੀ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸੱਤ ਅਧਿਆਇ ਪੜ੍ਹਨ ਮਗਰੋਂ ਅਸੀਂ ਸਰੀਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਚੰਗੇ ਖਿਡਾਰੀ ਬਣ ਜਾਵਾਂਗੇ?

—ਬਿਲਕੁਲ ਐਸਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ—ਘੱਟੋ ਘੱਟ ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਐਸੀ ਹੀ ਆਸ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ‘ਦੇਖਣ’ ਅਤੇ ‘ਸੁਣਨ’ ਨੂੰ ਵਾਕਈ ਹੀ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਬਣਾ ਲਵੋਗੇ, ਅਤੇ ਜੋ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਣ ਲੱਗੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਸਭ ਕੁਝ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝ-ਸਿੱਖ ਲਵੋਂਗੇ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਚੇਤੰਨ ਬਣਾ ਲਵੋਗੇ। ਜਦੋਂ ਐਸਾ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਇਹ 'ਜਾਦੂ' ਹੁੰਦਾ ਦੇਖੋਗੇ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਤਾਂ ਫਿਰ ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਯਾਦ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ? ਜਿਵੇਂ 55….30....ਜਾਂ ਐਸੀਆਂ ਹੋਰ ਚੀਜ਼ਾਂ?

-ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰੋ, ਐਸਾ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ। ਮੈਨੂੰ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਹੈ ਕਿ 55, 38, 7-ਇਹ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਯਾਦ ਹੋ ਹੀ ਜਾਣਗੇ। ਬਸ ਗੱਲ ਦਰਅਸਲ ਸਿਰਫ ਇਹ ਸਮਝਣ ਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧ ਸਹੀ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ 'ਪਿਛਾੜੀ’ ਕਿਉਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ? ਇਥੇ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ ਸਮਾਜਕ ਜਾਂ ਨਿੱਜੀ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ। ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੇ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ—ਆਮ ਜਾਣ ਪਛਾਣ, ਕੰਮਕਾਰ ਦੇ ਸਬੰਧ, ਵਪਾਰਕ ਸਬੰਧ, ਗਾਹਕਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧ—ਗੱਲ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸਬੰਧਾਂ ਬਾਰੇ ਸੋਚ ਲਉ, ਸਾਰੇ ਹੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿਚ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿਚਣ ਦੀ ਵੀ ਅਤੇ ਦੂਰ ਧੱਕਣ ਦੀ ਵੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਅਸੀਂ ‘ਪਹਿਲਾ ਪ੍ਰਭਾਵ' ਬਾਰੇ ਅਕਸਰ ਸੁਣਦੇ ਆਏ ਹਾਂ। ਤਾਂ ਫਿਰ ਕੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ?

—ਇਹ ਇਕ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ ਬੜੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਅੰਤਰ ਮੁਖੀ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀ ਨਾਪਸੰਦਗੀ ਜਾਂ ਭਰੋਸਾ ਹੈ। ਇਸ ਭਾਵਨਾ ਦੀ ਤਹਿ ਵਿਚ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਦੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੱਲਾਂ ਹਨ। ਸਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਇਸ ਸਭ ਕੁਝ ਨੂੰ ਇਕ ਛਿਣ ਵਿਚ ਹੀ ਪੁਣ ਛਾਣ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤੋਂ ਇਹ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ-ਮੇਰਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਮੈਨੂੰ ਗੱਲ ਕੁਝ ਸਮਝ ਲੱਗ ਗਈ ਹੈ। ਸਰੀਰਕ ਭਾਸ਼ਾ ਅਚੇਤ ਤੌਰ ਤੇ ਸਮਝੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ, ਜਿਹੜੀ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਸ ਵਲੋਂ ਵਰਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨਾਲੋਂ ਕਿਤੇ ਵੱਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ?

ਮੇਰਾ ਖਿਆਲ ਹੈ ਇਸ ਨੂੰ ਦੱਸਣ ਦਾ ਇਸ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ।