ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭਨਾਂ ਤੁਕਾਂ ਵਿਚ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨਿਰਗੁਣ ਪਰਮਾਤਮਾਂ ਵਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਅਗਲੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਅਛਲ, ਅਛੇਦ, ਅਭੇਦ, ਏਕ, ਬੇਅੰਤ, ਊਚ ਤੇ ਊਚਾ, ਬੇਸ਼ੁਮਾਰ, ਅਥਾਹ, ਅਗਣਤ ਅਤੋਲ ਕਹਿ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਹ ਕਰਤੱਵ੍ਯ ਰਚਣ, ਪਾਲਣ, ਸੰਹਾਰ ਆਦਿ)ਵੱਖਰੇ ਸਰਗੁਣ ਸਰੂਪ 'ਈਸ਼ਰ ਯਾ 'ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਯਾ 'ਭਵਾਨੀ' ਦੇ ਨਹੀਂ ਆਖੇ ਸ਼ੁਧ ਚੇਤਨ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੇ ਕਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਿਰਗੁਣ ਨਿਰੰਕਾਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਉਸੇ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ- 'ਦੁਹੂ ਪਾਖ ਕਾ ਆਪਹਿ ਧਨੀ"॥ ਪੁਨਾ:- 'ਆਪਹਿ ਕਉਤਕ ਕਰੈ ਅਨਦ ਚੋਜ॥ ਆਪਹਿ ਰਸ ਭੋਗਨ ਨਿਰਜੋਗ"॥ ਪੁਨਾ- 'ਕੇਵਲ ਕਾਲ ਈ ਕਰਤਾਰ॥ ਆਦਿ ਅੰਤ ਅਨੰਤਿ ਮੂਰਤਿ ਗੜਨ ਭੰਜਨ ਹਾਰ'। ਤੇ ਨਾਲ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਰਨਹਾਰੁ ਨਾਨਕ ਇਕੁ ਜਾਨਿਆ। ਕਰਨਹਾਰ ਓਹੀ ਇਕੋ ਆਪ ਹੈ ਤੇ ਜਦ 'ਭਾਵੇਂ' ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਉਹ ਆਪ ਰਚਦਾ ਹੈ ਤੇ ਅਪਣੇ ਹੁਕਮ ਮਾਤ੍ਰ ਨਾਲ ਸਾਰੀ ਰਚਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਯਥਾ- ‘ਹੁਕਮੀ ਹੋਵਨਿ ਆਕਾਰ: ਫਿਰ ਜੇ ਸੋਚੀਏ ਕਿ ਹੁਕਮ ਦੇਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਵਿਕਾਰੀ ਹੋ ਜਾਏਗਾ, ਤਾਂ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹੁਕਮ ਨ ਕਹਿਆ ਜਾਈਂ। ਅਰਥਾਤ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਰਚਨਹਾਰ ਹੈ, ਹੁਕਮੁ ਨਾਲ ਰਚਦਾ ਹੈ, 'ਹੁਕਮ ਕਰਨਾ' ਵਿਕਾਰੀ ਹੋਣਾ ਨਹੀਂ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਆਪ ਕਥਨ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ ਉਸਦਾ ਹੁਕਮ ਭੀ ਕਥਨ ਤੋਂ ਪਰੇ ਹੈ, ਅਸੀਂ ਉਸਦੇ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਕਥਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ, ਉਸਨੂੰ ਵਿਕਾਰ ਆਦਿ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ। ਉਹ ਆਪ ਸਤ੍ਯ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਹੁਕਮ ਸੱਤ੍ਯ ਹੈ। ਯਥਾ - 'ਸਚਾ ਤੇਰਾ ਹੁਕਮੁ ਸਚਾ ਫੁਰਮਾਣ"। 'ਭਾਵ ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਆਪ ਸੱਤਥ  ਹੈ ਤਿਵੇਂ ਫੁਰਮਾਣ ਸੱਤ੍ਯ ਹੈ। ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੱਰ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇ ਉਹ ਵਿਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ।

ਅਸੀਂ ਆਪਣਾ ਹੁਕਮ, ਫੁਰਨਾ, ਵਿਚਾਰ ਸਾਈਂ ਵਿਚ ਅਰੋਪ ਕੇ ਉਸਦਾ ਵਿਕਾਰੀ ਹੋਣਾ ਖਿਆਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਉਸਦਾ ‘ਹੁਕਮ' ਤਾਂ ਉਸਦੇ

––––––––––––––

੧. ਗਉ: ਮ: ੫ ਸੁਖਮਨੀ ੨੧-੮।      ੨. ਸ਼: ਹਜ਼ਾਰੇ ਪਾ: ੧੦।

੩. ਸੁਖਮਨੀ ੨੨-੩।                  ੪. ਵਾਰ ਆਸਾ ਮ: ੧-੨