'ਮਹਿਬੂਬਾ' ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਫਕੀਰਨੀ ਵਾਂਗ ਝੋਲੀ ਔਡ ਕੇ ਰਾਣਾ ਜੰਗ ਬਹਾਦਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਰੋਟੀ ਦੀ ਭੀਖ ਮੰਗ ਰਹੀ ਸੀ।
ਜਿੰਦਾਂ ਨੂੰ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ
ਦੁਖੀ ਜਿੰਦਾਂ ਦੇ ਹਾਲ ਉੱਤੇ ਰਾਣਾ ਜੰਗ ਬਹਾਦਰ (ਨੇਪਾਲ) ਨੂੰ ਤਰਸ ਆ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਵਿਚ ਉਸ ਅਭਾਗਣੀ ਨੂੰ ਆਸਰਾ ਦੇਣਾ ਮੰਨ ਲਿਆ। ੨੦ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਿਆ ਸਾਲਾਨਾ ਆਪਣੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿਚੋਂ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦੇ ਨਿਰਬਾਹ ਵਾਸਤੇ ਨੀਯਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਨੂੰ ਖਟਮੰਡ (ਨੇਪਾਲ) ਵਿਚ
------------------------
→ ਤੇ ਮਿੱਤਰਾਂ ਵਿਚ ਹੁੰਦੇ ਲਹੂ ਦੇ ਘਮਸਾਨ ਵੇਖੋ ਨੇ ।
ਅਨੋਖੇ ਰੰਗ ਨੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਜਾਣੇ ਕੌਣ 'ਸੀਤਲ' ਜੀ
ਮੈਂ, ਉਜੜੇ ਵੱਸਦੇ ਤੇ ਵੱਸਦੇ ਵੀਰਾਨ ਵੇਖੋ ਨੇ ।
੧. ਜਦੋਂ ਨੱਸ ਕੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਚੁਨਾਰ 'ਚੋਂ
ਪਹੁੰਚੀ ਜਿੰਦਾਂ ਜਾਂ ਨੇਪਾਲ।
ਤਨ ਲਟਕਣ ਲੀਰਾਂ ਰੇਸ਼ਮੀ,
ਅਤੇ ਗਲ ਵਿਚ ਖਿੱਲਰੇ ਵਾਲ।
ਜੀਹਦੇ ਵੋਟ ਮੱਥੇ ਦੇ ਵੇਖ ਕੇ,
ਹੁੰਦਾ ਦੂਜ ਦਾ ਚੰਦ ਹਲਾਲ ।
ਅੱਜ ਕੱਖੋਂ ਹੌਲੀ ਹੋ ਗਈ,
ਕਦੇ ਤੁਲਦੀ ਲਾਲਾਂ ਨਾਲ
ਵਿਚ ਰਾਣੇ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਦੇ,
ਝੋਲੀ ਅੱਡ ਕੇ ਕਰੋ ਸਵਾਲ।
"ਮੈਂ ਮਾਲਕ ਦੇਸ ਪੰਜਾਬ ਦੀ,
ਅੱਜ ਫਿਰਾਂ ਫਕੀਰਾਂ ਦੇ ਹਾਲ।
ਕੱਲ੍ਹ ਹੀਰੇ ਕਰਦੀ ਦਾਨ ਸਾਂ,
ਅੱਜ ਰੋਟੀ ਤੋਂ ਕੰਗਾਲ।
ਮੈਂ ਰਾਣੀ ਉਸ 'ਰਣਜੀਤ' ਦੀ,
ਜੀਹਦੀ ਇੰਦਰ ਨਾ ਝੱਲਦਾ ਤਾਲ ।
ਜੀਹਦੀ ਭਥਕ ਝੁਲਾਵੇ ਅੰਬਰਾਂ,
ਅਤੇ ਪਿਰਥਵੀ ਆਉਣ ਭੁਚਾਲ।
ਮੈਂ ਮਾਂ ਮਹਾਰਾਜ 'ਦਲੀਪ ਦੀ,
ਜੀਹਨੂੰ ਮਿੱਤਰਾਂ ਢਾਹਿਆ ਜਾਲ।
ਫਿਰਾਂ ਰੋਟੀ ਬਦਲੇ ਭਟਕਦੀ
ਅੱਜ ਵੇਖ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦੀ ਚਾਲ ।
ਮੈਨੂੰ ਕਹਿਣਗੇ ਸ਼ਾਹੀ ਫ਼ਕੀਰਨੀ
ਜਦੋਂ ਸ਼ਾਇਰ ਲਿਖਣਗੇ ਹਾਲ ।"
