ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦਰ

ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ 1708 ਵਿੱਚ ਜੋਤੀ ਜੋਤ ਸਮਾ ਗਏ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਅਨਾਥ ਹੋ ਜਾਣ ਵਰਗਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ। ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਭਾਵੇਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸਿੰਘ ਯੋਧੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ ਪਰ ਬਾਕੀ ਬਚਿਆਂ ਨੇ ਕਦੀ ਢਹਿੰਦੀ ਕਲਾ ਵਲ ਰੁਖ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕੀਤਾ ਕਿਉਂਕਿ ਨੀਲੇ ਦਾ ਸਵਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸੀ। ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਤੱਕ ਦੀਨ ਅਤੇ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਮਾਲਕ ਅੰਗ-ਸੰਗ ਸੀ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਰਨ ਦਾ ਡਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਕਲਗੀਧਰ ਪਿਤਾ ਨੇ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਅਜਾਈਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਦੇਣੀਆਂ। ਜਦੋਂ ਮੁਗ਼ਲ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਖੰਜਰ ਹੋਰ ਤਿੱਖਾ ਹੋ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਛਾਤੀਆਂ ਵਲ ਵੱਧਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਦੁਰਭਾਗ ਵਸ ਜਵਾਨ ਉਮਰੇ ਦਸਮ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਦਾ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਵਾਰੀ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਤੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਨੂੰ ਇਉਂ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਇਆ ਜਿਵੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੂਰਜ ਅਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਏ ਤੇ ਚੁਫੇਰੇ ਅੰਧਕਾਰ ਪਸਰ ਗਿਆ ਹੋਏ ਜਿਸ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਆਸ ਦੀ ਕਿਰਨ, ਕੋਈ ਰਸਤਾ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਭਾਵੇਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹ ਕਰਵਾ ਗਏ ਸਨ- ਕਿ ਜਿਥੇ ਪੰਥ ਅਤੇ ਗ੍ਰੰਥ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣਗੇ ਮੈਂ ਉਥੇ ਹੋਵਾਂਗਾ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਧਰਵਾਸ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਪ੍ਰਤੱਖ ਨਹੀਂ ਦਿਸਦਾ ਸੀ।

ਇਸ ਸਮੇਂ ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਕਮਾਨ ਸੰਭਾਲੀ। ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣਾ ਕਿਸੇ ਕਰਾਮਾਤ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦਾ। ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਦੂਰ, ਸਿੱਖੀ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਇੱਕ ਬੈਰਾਗੀ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਪੂਤ ਦੱਖਣ ਵਿੱਚ ਡੇਰਾ ਜਮਾ ਕੇ ਰਿੱਧੀਆਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਦੇ ਜ਼ੋਰ ਉਤੇ ਸੁਹਰਤ ਵਿੱਚ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਗੋਂ ਹੰਕਾਰ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਸੋਲਾਂ ਸਾਲ ਤੋਂ ਨਾਂਦੇੜ ਵਿੱਚ ਸੀ ਜਿਥੇ ਉਸ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਚੋਖੀ ਗਿਣਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਣਨ ਵਾਲੇ ਬਾਕੀ ਸਾਧੂ ਸੰਤ ਉਸ ਨੂੰ ਇਸ ਲਈ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਏ ਗਏ ਵਿਦਵਾਨ ਅਤੇ ਫਕੀਰ ਦੀ ਬੇਇਜ਼ਤੀ ਕਰਨੇਂ ਝਿਜਕਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤਪ, ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਵਿਦਵਤਾ ਉਪਰ ਫਖ਼ਰ ਸੀ।

ਗੁਰੂ ਜੀ ਜਦੋਂ ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ ਤਾਂ ਰਾਜਸਥਾਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲ ਗਈ ਕਿ ਐਰੰਗਜ਼ੇਬ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਜੈਪੁਰ ਵਿਖੇ ਮਹੰਤ ਜੈਤ ਰਾਮ ਗੁਰੂ ਦਰਸ਼ਨਾ ਲਈ