12

ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ

२. ੮.३४

ੴ ਸ੍ਰੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤੇ

ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਕਾਰ ਜੋਗ ਜੀਉ,

ਆਪ ਦਾ ਪੱਤ੍ਰ ਕਈ ਦਿਨ ਤੇ ਆਯਾ ਪਿਆ ਹੈ ਮੈਂ ਅਜ ਕਲ ਬਹੁਤ ਰੋਬੋਵੇਂ ਵਿਚ ਹਾਂ । ਛੇਕੜਲੀ ਜਿਲਦ ਛਪ ਰਹੀ ਹੈ ਤੇ ਵਿਹਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਛੇਤੀ ਨਹੀਂ ਉੱਤਰ ਪਾ ਸਕਿਆ।

ਆਪ ਜੀ ਦੀ ਉਦਾਸੀ ਤੇ ਵਿਯੋਗ ਦੇ ਅਸਰ ਹੇਠ ਵੈਰਾਗ ਵਿਚ ਜਾਣਾ ਇਨਸਾਨੀ ਤਬੀਅਤ ਦਾ ਖਾਸਾ ਹੈ । ਇਸ ਬੰਦੇ ਦਾ ਮਨ ਭਾਈਚਾਰੇ ਵਿਚ ਰਹਣ ਦੇ ਸੁਭਾਵ ਵਾਲਾ ਹੈ । ਇਕੱਲਾ ਰਹਿ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ। ਸੋ ਜੋ ਭਾਈਚਾਰਕ ਸੁਭਾ ਵਾਲਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਜਿੰਨੇ ਵਧੀਕ ਨੇੜੇ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਾਲੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਓਹ ਵਧੀਕ ਪਯਾਰੇ ਲਗਦੇ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਛੋੜਾ ਵਧੀਕ ਘਾਟ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ । ਦੂਜੇ ਤੁਸਾਨੂੰ ਜੋ ਵੀਰ ਵਿਛੋੜਾ ਹੱਯਾ ਹੈ ਓਸ ਵਿਚ ਜੋ ਤਤਫਟ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ ਹੈ ਉਹ ਬੀ ਗ਼ਮ ਵਧਾਣ ਵਿਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਹ ਹਾਲਤ ਐਸੀ ਹੈ ਕਿ ਆਪ ਨੂੰ ਯਾ ਆਪ ਦੀ ਮਾਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਕੋਈ ਗੱਲਾਂ ਨਿਰੀਆਂ ਕਰ ਕੇ ਯਾ ਚਾਰ ਅੱਖਰ ਲਿਖ ਕੇ ਤਸੱਲੀ ਕਰਾ ਦੇਣੀ ਸੌਖੀ - ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ ਕੇ ਵਿਛੋੜਿਆਂ ਦੇ ਘਾਉ ਡੂੰਘੇ ਥਾਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ।

ਪਰੰਤੂ ਇਕ ਦਾਨੇ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਕ ਵੇਰੀ ਪੁਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਬੰਦੇ ਪਾਸ ਇਸ ਜਗਤ ਦੇ ਸਾਗਰ ਉਤੇ ਤਰਦੇ ਰਹਣ ਲਈ ਕਿਹੜਾ ਬਾਹੂ ਬਲ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਉਤਰ ਦਿਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਨਾ ਸਿਵਾ ਵਿਚਾਰ ਦੇ । ਹੋਰ ਕੋਈ ਉਪਾਉ ਉਪਾਲਾ 'ਵੀਚਾਰ' ਬਿਨਾ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਅੰਦਰ ਤੇ ਬਾਹਰ ਦਾ ਸਹਾਈ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਵੀਚਾਰ ਦਸਦੀ ਹੈ, ਕਿ ਜਗਤ ਵਿਚ ਰੋਗ ਹੈ, ਵਿਛੋੜਾ ਹੈ, ਬੁਢੇਪਾ ਹੈ, ਬੀਮਾਰੀ ਹੈ, ਭੁੱਖ ਹੈ, ਮੌਤ ਹੈ। ਇਨਸਾਨ ਕੀਹ ਕਰੇ ? ਤਾਂ ਇਨਸਾਨ ਤਲਾਸ਼ ਵਿਚ ਲਗਦਾ ਹੈ, ਜੇ ਤਲਾਸ਼ ਸੱਚੀ ਹੋ ਤਾਂ ਅੰਤ ਸਤਿਨਾਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਸਤਸੰਗ ਦਸਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਏਹ ਦੁਖ ਹਨ । ਪਰ ਸੰਸਾਰ ਸਦਾ ਨਹੀਂ, ਤੋ ਸਦਾ ਦਾ ਥਾਉਂ ਟਿਕਾਣਾ ਹੋਰਥੇ ਹੋ ਤੇ ਏਥੇ ਵਸਦਿਆਂ ਓਥੋਂ ਦੇ ਤਿਆਰ ਕਰਨੇ ਹਨ । ਫਿਰ ਇਹ ਕਿ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਦੁੱਖ ਹੋ ਪਰ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਸੁੱਖ ਬੀ ਹੈ। ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਤੇ ਕੁਦਰਤ ਦੇ ਰੰਗਾਂ ਵਿਚ ਖਿੜਾਉ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਰੇ ਦੀਹਦਾ ਪਿਆ ਹੈ । ਦੁੱਖ