ਇਹ ਗੱਲ ਆਖਣੀ ਬੜੀ ਸੌਖੀ ਏ ਪਰ ਕਰਨੀ ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਏ। ਮਹਾਰਾਜ ਨੇ ਫ਼ੁਰਮਾਇਆ।
ਹੁਕਮ ਦੀ ਦੇਰ ਏ, ਕਿਲਾ ਆਪੇ ਜੋੜੇ ਝਾੜਦਾ ਫਿਰੂ।
ਕਿਲਾ ਤੇ ਜਿਤਿਆ ਜਾਊ ਪਰ ਬਹੁਤ ਮਹਿੰਗਾ। ਮੈਂ ਉਹ ਸੌਦਾ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ। ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬੜੇ ਚਿਰ ਪਿਛੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਰਾਜ ਲੱਭਾ ਏ, ਪੰਜਾਬੀ ਇਹ ਨਾ ਆਖਣ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਤੇ ਨਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਵਿਚ ਫਰਕ ਕੀ ਏ? ਮੈਂ ਫੇਰ ਫ਼ਰਕ ਨੂੰ ਨਿਤਾਰ ਕੇ ਦੱਸਣਾ ਏ। ਫੈਸਲਾ ਤੇ ਭਾਵੇਂ ਤਲਵਾਰ ਈ ਕਰੇਗੀ ਪਰ ਫੇਰ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਸੋਚ ਤੋਂ ਕੰਮ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਏ। ਕਿਉਂ ਨਿਹੱਕ ਖੁਦਾ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਦਾ ਖੂਨ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਇਹ ਖੂਨ ਦੀ ਹੋਲੀ ਖੇਡਿਆਂ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕਿਲ੍ਹਾ ਜਿਤਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾਣਾ। ਆਪਣੇ ਲਹੂ ਦੀ ਹੋਲੀ ਖੇਡੇ, ਕਿਲਾ ਜਿੱਤੋ, ਝੰਡੇ ਚਾੜ੍ਹੇ ਤੇ ਫੇਰ ਬਖਸ਼ ਦਿਓ। ਦੁਸ਼ਮਣ ਮਾਰੇ ਨਾਲੋਂ ਭਜਾਇਆ ਚੰਗਾ ਏ। ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਬੋਲ ਉਭਰੇ।
ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਅੱਗੇ ਕਿਲਾ ਨਵਾਬ ਮੁਜ਼ਫਰ ਖਾਂ ਨੂੰ ਬਖਸ਼ਿਆ ਗਿਆ ਏ। ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਭਦਗਰਾ ਮਿਲ ਗਿਆ ਏ? ਹੁਣ ਬਖਸ਼ਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਏ? ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਏ ਨੇ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ।
ਲੋੜ ਏ। ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਦੀਆਂ ਚਾਬੀਆਂ ਬੋਝੇ ਵਿਚ ਪਾ ਲਓ, ਜਦੋਂ ਜੀ ਚਾਹਿਆ ਖੋਲ੍ਹ ਲਿਆ। ਮੁਫਤ ਦੀ ਚੌਕੀਦਾਰੀ, ਮੁਫ਼ਤ ਦਾ ਗੁਲਾਮ, ਕਾਮਾ ਨਵਾਬ ਮੁਜ਼ਫਰ ਖਾਨ। ਤੁਸੀਂ ਫੇਰ ਸਰਦਾਰ ਦੇ ਸਰਦਾਰ। ਨਵਾਬ ਬਹਾਵਲਪੁਰ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਸੀ, ਉਸ ਮਾਤ ਖਾ ਲਈ, ਹੁਣ ਸ਼ਹਿ ਕਾਹਦੀ? ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਜਿੱਚ ਕਰਨਾ ਪਊ। ਫਿਰ ਇਕੋ ਸ਼ਹਿ ਨਾਲ ਬਾਜੀ ਮਾਤ। ਨਲੂਏ, ਸ਼ੇਰ ਨੂੰ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਪਾ ਕੇ ਮਾਰੋ। ਬੱਕਰੇ ਵੱਢ ਵੱਢ ਖੁਆਓ, ਸ਼ੇਰ ਕਿਥੇ ਜਾਉ। ਸ਼ੇਰ ਤੇ ਫੇਰ ਘਰ ਦੀ ਮੁਰਗੀ ਬਰਾਬਰ ਏ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਆਖਣ ਲੱਗੇ।
ਮਹਾਸਰਾ ਕੜਾ ਕਰ ਦੇਂਦੇ ਹਾਂ। ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਏ ਨੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ।
ਹੁਣ ਮਹਾਸਰਾ ਕੜਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਈ ਲੋੜ ਨਹੀਂ, ਹੁਣ ਤੇ ਕਿਲਾ ਈ ਫਤਿਹ ਕਰਨਾ ਪਊ।
-ਮਹਾਰਾਜ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਦੀ ਵਿਉਂਤ ਦੱਸੋ। ਇਹ ਤਮਾਸ਼ਾ ਕਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਨੂੰ ਅੱਗੇ ਹੀ ਬੜੇ ਦਿਨ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਕਿਲ੍ਹੇ ਤੇ ਕਬਜਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਬੋਲ ਸਨ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਏ ਦੇ।
-ਇਕ ਰਾਹ ਤੇ ਹੈ ਪਰ ਬਹੁਤ ਬਿਖੜਾ ਪੈਂਡਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਬੋਲੀ।
