ਇਸ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪੁਸਤਕਾਂ ਵਲਾਇਤ ਵਿਚੋਂ ਛਪ ਕੇ ਧੜਾ ਧੜ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਹੜੀਆਂ ਉਥੋਂ ਦੇ ਹੀ ਹਾਲਾਤ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉਪਰ ਲਿਖੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਥੋਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਮਸਲੇ ਹੋਰ, ਢੰਗ ਹੋਰ, ਏਥੋਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਸ਼ਾਦੀਆਂ ਦੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਹੋਰ, ਮਾਮਲੇ ਹੋਰ । ਓਥੇ ਕੋਰਟਸ਼ਿਪ (ਮਨ-ਪਸੰਦ ਵਿਆਹ) ਦੀ ਖੁਲ੍ਹੀ ਆਗਿਆ, ਓਥੇ ਨਿੱਕੀਆਂ ਨਿੱਕੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਤਾਲਾਕ, ਏਥੇ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦਾ ਗੰਢ-ਬੰਧਨ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੋਰ ਭੀ ਅਨੇਕਾਂ ਵਿਰੋਧ ਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਬਖੇੜੇ । ਇਸੇ ਲਈ ਏਥੋਂ ਦੇ ਵਸਨੀਕਾਂ ਦੇ ਆਪਣੇ ਹਲਾਤਾਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਹੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖ ਮਤ ਮਿਲਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ।

ਕਈ ਲੋਕੀ ਕਹਿਣਗੇ ਕਿ "ਮਹਾਰਾਜ ! ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਵੱਡੀ ਉਮਰ ਦੇ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ, ਪਰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਉਤੇ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਭੈੜਾ ਅਸਰ ਨਾ ਪਵੇ ।” ਠੀਕ ਇਸੇ ਡਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅੱਜ-ਕੱਲ ਦੇ ਜ਼ਮਾਨੇ ਵਿਚ ਇਸਤ੍ਰੀ ਅਤੇ ਪੁਰਸ਼ ਦੇ 'ਰੱਬੀ ਸੰਬੰਧਾਂ' ਦਾ ਵਰਣਨ ਮੂੰਹੋਂ ਨਹੀਂ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ । ਪਰ ਡਾਕਟਰ (J. C. Murray) ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ "ਕੀ ਇਹ ਹਦੋਂ ਵੱਧ ਚੁਪ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ? ਕੀ ਇਸ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰ ਕੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਘਰਾਣੇ ਤਬਾਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਗਏ ?" ਸਮਝਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਜ਼ਰੂਰ ਇਹ ਉੱਤਰ ਮਿਲੇਗਾ ਕਿ ਚੁਪ ਨਾਲ ਵੀ ਜੇ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਏਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬੇ-ਸਵਾਦ ਹੋ ਜਾਵੇ । ਲੁੱਚੇ ਲੋਕ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਭੈੜੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਪਾਉਣ ਲਈ ਖੁਲ੍ਹਮ-ਖੁਲ੍ਹੇ ਜ਼ੋਰ-ਸ਼ੋਰ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੰਜਰਖਾਨੇ, ਭੰਗ ਦੇ ਅੱਡੇ, ਸ਼ਰਾਬਖਾਨੇ, ਚੰਡੂਖਾਨੇ, ਘਟੀਆ ਦਰਜੇ ਦੇ ਹੋਟਲ, ਇਹ ਸਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਅੱਡੇ ਹਨ ਜਿਥੇ ਉਹ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਭੈੜੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਪਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦੀਆਂ ਤਰੀਮਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਹੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗੰਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ । ਦੂਰ ਨਾ ਜਾਵੋ ਨਾਵਲ, ਥੀਏਟਰ, ਸਿਨੇਮਾ ਸਾਰੇ ਦੇਸ ਵਿਚ ਖਿਲਰੇ ਹੋਏ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਬਥੇਰਿਆਂ ਦੇ ਖੇਲ, ਤਮਾਸ਼ੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਆਦਿ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਕੇ ਬੜੀ ਬੁਰੀ ਸ਼ਕਲ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਚਾਲ-ਚਲਨ ਦਾ ਨਮੂਨਾ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ।

'ਹਦਾਇਤ ਨਾਮਾ ਖਾਵੰਦ' ਵਰਗੀ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਲਾਣ ਵਾਲੀ ਤੇ