ਪਹਿਲਾ ਕਾਂਡ
ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਇਸ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਗੈਰ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਚੱਲ ਸਕਦਾ ਸੀ।
ਮਸ਼ੀਨ ਗੰਨ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਬੇਰੋਕ ਵਾਛੜ ਨਾਲ ਉੱਤਰੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਜ਼ਾਕਾ* ਦੀਆਂ ਚਮਕਦੀਆਂ ਤਲਵਾਰਾਂ ਦਾ ਘੇਰਾ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਲਈ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਗੁਲਾਬੀ ਕਮਿਸਾਰ ਯੇਵਸੂਕੋਵ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਇਕੱਠੀ ਕੀਤੀ, ਪੂਰਾ ਜ਼ੋਰ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਦਗੜ ਦਗੜ ਕਰਦਾ ਉਸ ਪਾੜ 'ਚੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਗਿਆ।
ਮਾਰੂਥਲੀ ਉਜਾੜ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਦੇ ਇਸ ਘੇਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਨਿੱਕਲ ਕੇ ਭੱਜੇ ਸਨ, ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਬੀ ਯੇਵਸੂਕੋਵ, ਉਸ ਦੇ ਤੇਈ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਮਰਿਊਤਕਾ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਬਾਕੀ ਇੱਕ ਸੌ ਉਂਨੀ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਊਠ ਸੱਪ ਵਾਂਗ ਵਲ ਖਾਧੇ ਸਕਲੋਲ ਦੇ ਤਣੇ ਅਤੇ ਤਾਮਰਿਸਕ ਦੀਆਂ ਲਾਲ ਟਾਹਣੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਠੰਢੀ ਰੇਤ ਉੱਤੇ ਨਿਰਜਿੰਦ, ਅਹਿੱਲ ਪਏ ਸਨ।
ਕਜ਼ਾਕ ਅਫ਼ਸਰ ਬੁਰੀਗਾ ਨੂੰ ਇਹ ਸੂਚਨਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਕਿ ਬਾਕੀ ਬਚੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਭੱਜ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਭਾਲੂ ਦੇ ਪੰਜੇ ਵਰਗੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਸੰਘਣੀਆ ਮੁੱਛਾਂ ਨੂੰ ਤਾਅ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਬਾਸੀ ਲੈਂਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਗੁਫ਼ਾ ਵਰਗਾ ਮੂੰਹ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਖਿੱਚ ਖਿੱਚ ਕੇ ਬੜੇ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਕਿਹਾ:
"ਢੱਠੇ ਖੂਹ 'ਚ ਪੈਣ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ! ਕੋਈ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ, ਪਿੱਛਾ ਕਰਨ ਦੀ। ਐਵੇਂ ਬਿਨਾਂ ਮਤਲਬ ਘੋੜੇ ਥੱਕਣਗੇ। ਮਾਰੂਥਲ ਆਪੇ ਹੀ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਨਿੱਬੜ ਲਵੇਗਾ।"
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਗੁਲਾਬੀ ਯੋਵਸੂਕੋਵ, ਉਸ ਦੇ ਤੇਈ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਮਰਿਊਤਕਾ ਗਿੱਦੜਾਂ ਵਾਂਗ ਜਾਨ ਬਚਾ ਕੇ ਅਸੀਮ ਮਾਰੂਥਲ ਵਿੱਚ ਜਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੂਰ ਭੱਜਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ।
ਪਾਠਕ ਤਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹੀ ਇਹ ਜਾਨਣ ਲਈ ਬੇਚੈਨ ਹੋਣਗੇ ਕਿ ਯੇਵਸੂਕੋਵ ਨੂੰ 'ਗੁਲਾਬੀ' ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਲਓ, ਮੈਂ ਦੱਸਦਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ।
ਹੋਇਆ ਇਹ ਕਿ ਕੋਲਚਾਕ** ਨੇ ਚਮਕਦੀਆਂ-ਨੁਕੀਲੀਆਂ ਸੰਗੀਨਾਂ ਅਤੇ
-----------------
* ਅਕਤੂਬਰ ਇਨਕਲਾਬ ਦੌਰਾਨ ਕਜ਼ਾਕਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜਾਂ ਇਨਕਲਾਬ ਵਿਰੋਧੀ ਘੋਲ ਦਾ ਮੁੱਖ ਅਧਾਰ ਸਨ।
** ਕੋਲਚਾਕ-ਜ਼ਾਰ ਦੀ ਜਲਸੈਨਾ ਦਾ ਐਡਮਿਰਲ । ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਈਬੇਰੀਆ 'ਚ ਸੋਵੀਅਤ ਸਤ੍ਹਾ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰਗਰਮ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ।
