ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਰਦੀ ਸੀ । ਏਹੀ ਨਹੀਂ, ਕਾਗਜ਼ ਦਾ ਜੋ ਵੀ ਛੋਟਾ ਮੋਟਾ ਟੁਕੜਾ ਹੱਥ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ, ਉਸ 'ਤੇ ਪੈਨਸਲ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਟੁਕੜੇ ਨਾਲ ਵਿੰਗੇ-ਟੇਡੇ ਅੱਖਰ ਝਰੀਟ ਕੇ ਤੁੱਕਬੰਦੀ ਕਰਦੀ।
ਦਸਤੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਇਲਮ ਸੀ। ਦਸਤਾ ਜਦੋਂ ਕਦੇ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਦਾ, ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਖੇਤਰੀ ਅਖ਼ਬਾਰ ਨਿਕਲਦਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਮਰਿਊਤਕਾ ਦਫ਼ਤਰ 'ਚ ਜਾ ਕੇ ਲਿਖਣ ਲਈ ਕਾਗਜ਼ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਦੀ।
ਉਹ ਉਤੇਜਨਾ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਕ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਬੁੱਲ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਜੀਭ ਫੇਰਦੀ ਅਤੇ ਬੜੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਨਕਲ ਉਤਾਰਦੀ। ਉਹ ਹਰ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਲਿਖਦੀ ਅਤੇ ਥੱਲੇ ਆਪਣੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕਰਦੀ- ਕਵਿਤਰੀ ਮਾਰੀਆ ਬਾਸੋਵਾ।
ਮਰਿਊਤਕਾ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਵਿਤਾ ਰਚਦੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਇਨਕਲਾਬ ਬਾਰੇ, ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਆਗੂਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੈਨਿਨ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਸਾਡੇ ਮਜ਼ਦੂਰ-ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾ ਨੇ ਲੈਨਿਨ,
ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੂਰਤੀ ਸਜਾ ਦੇਵਾਂਗੇ ਅਸੀਂ ਚੌਂਕ ਵਿੱਚ,
ਸੁੱਖ-ਆਰਾਮ, ਮਹਿਲ ਸਾਰੇ ਠੁਕਰਾਈਏ,
ਜੋ ਕਿਰਤੀ ਘੋਲਾਂ ਨਾਲ ਜੂਝੇ,
ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਹੱਥ ਮਿਲਾਈਏ।
ਉਹ ਅਖ਼ਬਾਰ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਲੈ ਕੇ ਪਹੁੰਚਦੀ। ਸੰਪਾਦਕ ਚਮੜੇ ਦੀ ਜੈਕੇਟ ਵਾਲੀ ਅਤੇ ਮੋਢੇ 'ਤੇ ਬੰਦੂਕ ਚੁੱਕੀ ਇਸ ਪਤਲੀ ਜਿਹੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਦੇਖਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹੁੰਦੇ, ਉਸ ਤੋਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਫੜ੍ਹ ਲੈਂਦੇ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਵਾਅਦਾ ਕਰਦੇ।
ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਵਾਰੀ ਵਾਰੀ ਸ਼ਾਂਤ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਦੇਖਦੀ ਹੋਈ ਮਰਿਊਤਕਾ ਬਾਹਰ ਚਲੀ ਜਾਂਦੀ।
ਸੰਪਾਦਕ ਮੰਡਲ ਦਾ ਸੈਕਟਰੀ ਇਹ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਬੜੇ ਚਾਅ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਦਾ। ਫਿਰ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਸ ਦੇ ਮੋਢੇ ਉੱਪਰ ਉੱਠ ਜਾਂਦੇ, ਕੰਬਣ ਲੱਗਦੇ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਹਾਸਾ ਨਾ ਰੁਕਦਾ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਅਜੀਬ ਜਿਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ। ਫਿਰ ਉਹਦੇ ਸਾਥੀ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਅਤੇ ਠਹਾਕਿਆਂ ਦੀ ਗੂੰਜ ਵਿੱਚ ਸੈਕਟਰੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਸੁਣਾਉਂਦਾ।
ਬਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਿਲਾਂ ਉੱਤੇ ਬੈਠੇ (ਉਸ ਜ਼ਮਾਨੇ ਦਫਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਫਰਨੀਚਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।) ਸੈਕਟਰੀ ਦੇ ਸਾਥੀ ਲੋਟ ਪੋਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ।
ਅਗਲੀ ਸਵੇਰ ਮਰਿਊਤਕਾ ਫਿਰ ਉੱਥੇ ਹਾਜ਼ਰ ਹੁੰਦੀ। ਉਹ ਸੈਕਟਰੀ ਦੇ ਹਾਸੇ ਕਾਰਨ ਹਿੱਲਦੇ-ਕੰਬਦੇ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਗਹੁ ਨਾਲ ਵਾਚਦੀ, ਆਪਣੇ ਕਾਗਜ਼ ਸਮੇਟਦੀ ਅਤੇ ਗੁਣਗੁਣਾਉਂਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਕਹਿੰਦੀ-
"ਮਤਲਬ ਇਹ ਕਿ ਛਾਪੀਆਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀਆਂ? ਕੱਚੀਆਂ ਨੇ? ਮੈਂ ਤਾਂ
