ਤੀਬਰ-ਤੋਂ-ਤੀਬਰ ਹੁੰਦੀ ਤੁਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇੰਟੈਂਸ ਤੋਂ ਇੰਟੇਂਸ ਹੁੰਦੀ ਤੁਰੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਇਕ ਦਿਨ ਉਸ ਦੀ ਇਹ ਪਿਆਸ ਤੇ ਖੋਜ ਇੰਨੀ ਗਹਿਰੀ, ਇੰਨੀ ਸਿਖਰਲੀ ਤੀਬਰਤਾ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸੇ ਸਿਖਰਲੀ ਤੀਬਰਤਾ ਵਿੱਚ, ਉਸੇ ਸਿਖਰਲੀ ਤੀਬਰਤਾ ਦੇ ਸੇਕ ਵਿੱਚ ਇਕ ਦੁਆਰ ਖੁਲ੍ਹ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਜਾਣਨ ਵਿੱਚ ਸਮਰਥ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਜਿਗਿਆਸਾ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ।

ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸਾਡਾ ਪਹਿਲਾ ਬੰਧਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਚਾਰ-ਚੁਫੇਰੇ ਤੋਂ ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਠੀਕ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਬੱਧਾ ਹੋਇਆ ਦੂਜਾ ਬੰਧਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਾਡਾ ਕੈਦਖ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹੈ ਅਨੁਕਰਣ, ਫਾਲੋਇੰਗ, ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨਾ । ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੰਨ ਲੈਣਾ, ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਿਸੇ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਨ ਦਾ ਅੰਨ੍ਹਾ ਅਨੁਕਰਣ ਹੈ। ਇਧਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚੱਲੋ, ਦੂਜੇ ਜਿਹੇ ਬਣੋ-ਰਾਮ ਜਿਹੇ ਬਣੋ, ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਜਿਹੇ ਬਣੋ, ਬੁੱਧ ਜਿਹੇ ਬਣੋ। ਅਤੇ ਜੇ ਪੁਰਾਣੇ ਨਾਉਂ ਫਿੱਕੇ ਪੈ ਗਏ ਹਨ ਤਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਵੇਂ ਨਾਉਂ ਮਿਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਗਾਂਧੀ ਜਿਹੇ ਬਣੋ, ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਜਿਹੇ ਬਣੋ। ਲੇਕਿਨ ਅੱਜ ਤਕ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਜਿਹੇ ਬਣੀਏ।

ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਜਿਹਾ ਕੋਈ ਕਿਉਂ ਬਣੇ? ਅਤੇ ਕੀ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਜਿਹਾ ਬਣ ਸਕੇ । ਕੀ ਇਹ ਅੱਜ ਤਕ ਕਦੇ ਸੰਭਵ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਦੂਜਾ ਰਾਮ ਪੈਦਾ ਹੋਵੇ? ਕਿ ਦੂਜਾ ਬੁੱਧ, ਕਿ ਦੂਜਾ ਕ੍ਰਾਈਸਟ। ਕੀ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਦੀ ਨਾਸਮਝੀ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਪੈਦੀ? ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਨੂੰ ਹੋਇਆਂ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਹੋ ਗਏ, ਅਤੇ ਕਿੰਨੇ ਪਾਗ਼ਲਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕੋਸਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਕਿ ਉਹ ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਜਿਹੇ ਬਣ ਜਾਣ। ਲੇਕਿਨ ਕੀ ਕੋਈ ਦੂਜਾ ਕ੍ਰਾਈਸਟ ਬਣ ਸਕਿਆ? ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਿਆ। ਕੀ ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਗੱਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ? ਕੀ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਹਰ ਮਨੁੱਖ ਇਕ ਅਦੁੱਤੀ, ਯੂਨੀਕ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਹੈ? ਕੋਈ ਮਨੁੱਖ ਕਿਸੇ ਦੂਜੇ ਜਿਹਾ ਬਣਨ ਲਈ ਪੈਦਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਘਰ ਕੋਈ ਕਾਰਖ਼ਾਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਫੋਰਡ ਜਿਹਾ ਕਿ ਇੱਕੋ-ਜਿਹੀਆਂ ਕਾਰਾਂ ਕੱਢਦਾ ਤੁਰਿਆ ਜਾਵੇ । ਪਰਮਾਤਮਾ ਕੋਈ ਕਾਰਖ਼ਾਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕੋਈ ਢਾਂਚਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਪਰਮਾਤਮਾ ਇਕ ਕਵੀ ਹੈ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਕ ਚਿੱਤਰਕਾਰ ਹੈ ਜੋ ਨਵੇਂ ਚਿੱਤਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਰੋਜ਼ ਨਵੀਂ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਾਇਦ ਇੰਨਾ ਜਾਨਦਾਰ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ, ਉਸ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕਿ ਉਹ ਰੋਜ਼ ਨਵੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ ਘੜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਮੂਰਤੀਆਂ 'ਤੇ ਮੁੜਨ-ਯੋਗ ਹਾਲਤ ਅਜੇ ਤਕ ਉਸ ਦੀ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਅਜੇ ਤਾਂ ਨਵੇਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਉਸ ਦੀ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਰੋਜ਼ ਨਵਾਂ-ਨਵਾਂ । ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨਵਾਂ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਲੱਗ, ਅਤੇ ਵੱਖਰਾ। ਅਤੇ ਜਿਸ ਦਿਨ ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਾਰੇ ਵਿਅਕਤੀ ਇਕੋ-ਜਿਹੇ ਹੋ ਜਾਣ, ਉਸ ਦਿਨ ਆਦਮੀ