ਜਾਂ ਰਾਵਣ ਨਾਲ

ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨਾਲ

ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਹੁਣ ਮੈਂ ਕਰਾਂਗੀ………….

                                       (ਕਮਲਪ੍ਰੀਤ ਸਿੱਧੂ, ਉਨੀਂਦਰੇ ਚਿਰਾਗ, ਪੰਨਾ-79)

ਆਦਿ ਤੋਂ ਅੰਤ

ਅੰਤ ਤੋਂ ਅਨੰਤ

ਰਸਤਾ

ਮੰਜ਼ਿਲ

ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ

ਪੜਾਅ

ਰੰਗਾਂ 'ਚ ਰਫ਼ਤਾਰ

(ਬਿਪਨਪ੍ਰੀਤ, ਜਨਮ, ਪੰਨਾ-15)

     ਉਪਰੋਕਤ ਫਿਕਰਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ, ਮਿਥਿਹਾਸ, ਲੋਕਧਾਰਾ ਅਤੇ ਭੂਗੋਲ ਨੂੰ ਮੁੜ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਇਕ ਨਵਾਂ ਸੰਕਲਪ ਸਿਰਜਣ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਵਿਚ ਵੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦਾ ਇਹ ਸੰਕਲਪ ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਚ ਇਕ ਫ਼ਿਕਰ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਫ਼ਿਕਰ ਦੀਆਂ ਪਰਤਾਂ ਵਿਭਿੰਨ ਹਨ। ਈਸ਼ਵਰ ਦਿਆਲ ਗੌੜ (ਸੁਰਮੇਦਾਨੀ), ਪਰਮਵੀਰ ਸਿੰਘ (ਅਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲਾ), ਦੇਵਿੰਦਰ ਸੈਫ਼ੀ (ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਸਫ਼ਾ), ਹਰਵਿੰਦਰ (ਪੰਜ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਗੀਤ), ਕੁਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਗਰੇਵਾਲ (ਤੇਰਾ ਅੰਬਰਾਂ 'ਚ ਨਾਂ ਲਿਖਿਆ) ਇਹ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਫ਼ਿਕਰ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਨੂੰ ਪੁਨਰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਤ ਕਰਕੇ ਵਿਰਸੇ ਦੀਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਭਾਰਨਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੀ ਨਿਵੇਕਲੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਹਸਤੀ ਦਾ ਮਸਲਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਚਰਚਾ ਲਈ ਇਕ ਵੱਖਰੇ ਨਿਬੰਧ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।