ਅਗਲੇ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਇੰਜਣ ਪਾਣੀ ਲੈਣ ਲਈ ਆਮ ਸਟੇਸ਼ਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਬਹੁਤਾ ਚਿਰ ਖਲੋਤਾ। ਮੈਂ ਉਤਰ ਕੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੇ ਫਿਰਨ ਲਗ ਪਿਆ। ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੇ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਚਿਣੇ ਪੱਥਰ ਵੇਖ ਕੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦੀ ਕਰੜੀ ਮਿਹਨਤ ਹਉਂਕੇ ਭਰਦੀ ਜਾਪੀ। ਮੇਰੇ ਤਰਸ ਰਹੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਇਨਕਲਾਬ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਝਰਣ-ਝਰਣ' ਫਿਰਨ ਲੱਗੀਆਂ। ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਸਾਂ, ਦੁਨੀਆ ਤੱਕੜੇ ਮਾੜੇ ਦੀ ਜੰਗ ਹੈ। ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨਾਲ ਕੁਝ ਇਨਸਾਫ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ।

ਉਦੋਂ ਹੀ ਇੰਜਨ ਨੇ ਸੀਟੀ ਮਾਰੀ ਅਤੇ ਗੱਡੀ ਤੁਰਨ ਲਈ ਇਕ ਵਾਰ ਹੀ ਹਿੱਲੀ। ਮੈਂ ਝੱਟ ਜਿਹੜਾ ਡੱਬਾ ਅੱਗੇ ਆਇਆ, ਉਸ ਵਿਚ ਹੀ ਚੜ੍ਹ ਗਿਆ। ਅੱਗੇ ਓਹੀ ਸੁੰਦਰੀ ਬੈਠੀ ਸੀ। ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਬੇ-ਮਲੂਮ ਜਿਹਾ ਮੁਸਕ੍ਰਾਈ। ਪਰ ਮੈਂ ਕਾਫ਼ੀ ਸ਼ਰਮ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ। ਖ਼ਿਆਲ ਕਰਦਾ ਸਾਂ ਕਿ ਇਸ ਸੁੰਦਰੀ ਦੇ ਦਿਲ ਜ਼ਰੂਰ ਸ਼ੱਕ ਪੈ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਹੀ ਉਸ ਦੇ ਡੱਬੇ ਵਿਚ ਆਇਆ ਹਾਂ। ਪਰ ਉਸ ਕਿਹਾ, 'ਆਓ ਨਾ, ਬੈਠੋ?

ਉਸ ਦੇ ਕਹੇ ਹੋਏ ਸ਼ਬਦ ਬੜੇ ਮਿੱਠੇ ਸਨ, ਮੈਂ ਬਹਿੰਦਿਆਂ ਉਸ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਮੈਨੂੰ ਹਾਲੇ ਵੀ ਆਪਣਾ ਅੰਦਰ ਜ਼ਖ਼ਮੀ-ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਜਾਪਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਮੰਦ-ਮੰਦ ਪ੍ਰਸੰਨਤਾ ਦੇਖ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਖ਼ਿਆਲ ਭੁਲਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਕੁੜੀ ਦੀ ਬੋਲ ਚਾਲ ਤੋਂ ਮੈਂ ਖ਼ਿਆਲ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੜ੍ਹੀ ਲਿਖੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਸਿਆਣੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਹੈ। ਉਸ ਰੁਕ ਕੇ ਕਿਹਾ, 'ਤੁਹਾਡੇ ਖ਼ਿਆਲ ਬੜੇ ਪਵਿੱਤਰ ਹਨ।

'ਪਵਿੱਤਰ ਤਾਂ ਕੇਵਲ ਮਨ ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਵਿਚ ਦੀ ਲੰਘੀ ਹਰ ਚੀਜ ਉਸ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਰੰਗੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।'

 'ਤੁਹਾਡੀ ਹਰ ਗੱਲ ਹੈਰਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਹੈ।'

ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਮੈਂ ਲੱਜਾ ਨਾਲ ਨੀਵੀਂ ਪਾ ਲਈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸੈਂਡਲ ਵੇਖਣ ਲਗ ਪਿਆ, ਜਿਹੜੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਵਿਚ ਗੋਰੇ ਪੈਰਾਂ ਤੇ ਚਿੱਟੀ ਸਾੜੀ ਨਾਲ ਚੰਗੇ ਸਜੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਮੁੜ ਪੁੱਛਿਆ, 'ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਰ ਵੀ ਹੋ?'

'ਐਵੇਂ ਕਦੇ ਟੁੱਟੇ ਫੁਟੇ ਸ਼ਬਦ ਜੋੜਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ।

'ਐਨੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਐਨੇ ਗੁਣ ਕਿਵੇਂ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕਵੀ ਹੋਣਾ ਭਗਵਾਨ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਚੇਟਕ ਤੇ ਫਲਾਸਫਰ। ਮੈਂ ਤੇ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਇਕ ਦੋ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਹੀ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ।

 'ਹੈਰਾਨੀ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ; ਸਭ ਹੈਰਾਨੀਆਂ ਸੁਪਨਿਆਂ ਵਰਗੇ ਭਰਮ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਮਨ ਐਨੇ ਛੋਟੇ ਤੇ ਦਿਮਾਗ ਐਨੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਹਰ ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਇਕ ਹੈਰਾਨੀ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

'ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਸਿਆਣਪ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਦੀ ਹਾਂ ਅਤੇ ਇਹ ਆਖਣ ਵਿਚ ਵੀ ਝਿਜਕ ਨਹੀਂ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੀ ਕਿ ਅੱਜ ਅਸਲੀਅਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਗਿਆ ਆਦਮੀ ਡਿੱਠਾ ਹੈ।

'ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਸੱਚ ਹੈ।