ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਸੁਨੇਹਾ

ਕੀ ਤੂੰ ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇਕ ਏਂ ਜੋ ਗਮ ਦੇ ਝੂਲੇ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਦਨਸੀਬੀ ਦੀ ਗੋਦ ਅਤੇ ਜ਼ਬਰ ਦੇ ਘਰ ਵਿਚ ਪਲ ਕੇ ਵੱਡਾ ਹੋਇਆ? ਕੀ ਤੂੰ ਖੁਸ਼ਕ ਟੁੱਕਰ ਖਾਂਦਾ ਏ ਜੋ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਭਿੱਜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ? ਕੀ ਤੂੰ ਉਹ ਗੰਧਲਾ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ ਏ ਜਿਸ ਵਿਚ ਖੂਨ ਤੇ ਹੰਝੂ ਰਲੇ ਹੋਏ ਹਨ?

ਕੀ ਤੂੰ ਉਹ ਸਿਪਾਹੀ ਏਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਬੇਰਹਿਮ ਕਾਨੂੰਨ ਨੇ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕਰਕੇ ਆਪਣਾ ਪਰਿਵਾਰ ਛਡਕੇ, ਲਾਲਚ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਮੈਦਾਨੇ- ਜੰਗ ਵਿਚ ਭੇਜਿਆ ਜਿਸਨੂੰ ਤੇਰੇ ਨੇਤਾ ਫਰਜ਼ ਦਾ ਢੋਂਗੀ ਨਾਂ ਦੇਂਦੇ ਹਨ?

ਕੀ ਤੂੰ ਕਵੀ ਏਂ ਜੋ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਥੁੜਾਂ ਨਾਲ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਹੈ, ਕਾਗਜ ਤੇ ਕਲਮ ਨਾਲ ਹੀ ਖੁਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹੀ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਅਜਨਬੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਤੋਂ ਅਨਜਾਣ ਤੇ ਅਲਗ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਏਂ?

ਕੀ ਤੂੰ ਇਕ ਕੈਦੀ ਏਂ ਜੋ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਜੁਰਮ ਬਦਲੇ ਹਨੇਰੀ ਕਾਲ ਕੋਠੜੀ ਵਿਚ ਸੁਟਿਆ ਗਿਆ ਏਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਰਾਹੀਂ ਨਿਰਾਦਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਏਂ ਜੋ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਸੁਧਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ?

ਕੀ ਤੂੰ ਇਕ ਨੌਜੁਆਨ ਔਰਤ ਏਂ ਜਿਸਨੂੰ ਖ਼ੁਦਾ ਨੇ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨਾਲ ਮਾਲਾਮਾਲ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਪਰ ਜੋ ਇਕ ਅਮੀਰ ਦੀ ਵਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਈ ਹੋਵੇ, ਜਿਸਨੇ ਤੈਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦਿਤਾ ਅਤੇ ਤੇਰਾ ਜਿਸਮ ਖਰੀਦਿਆ ਹੋਵੇ ਪਰ ਦਿਲ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਤੈਨੂੰ ਮੁਸੀਬਤ ਤੇ ਮਾਯੂਸੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਵਲ ਧਕੇਲ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ?

ਜੇ ਤੂੰ ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਇਕ ਏਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਮਨੁਖੀ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦ ਏਂ। ਤੂੰ ਬਦਨਸੀਬ ਏ ਅਤੇ ਤੇਰੀ ਬਦਨਸੀਬੀ, ਤਾਕਤਵਰ ਦੇ