ਚੌਥੀ ਮਿਸਲ ਨਕੇਈ ਸਰਦਾਰ

ਸ਼ਜਰਾ

ਸਰਦਾਰ ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਚੌਧਰੀ ਹੇਮਰਾਜ ਪਿੰਡ ਭੜਵਾਲ ਪ੍ਰਗਣਾ ਚੂਨੀਆਂ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਇਸ ਮਿਸਲ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ। ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ੧੭੬੩ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਸੀ। ਜਦ ਜਵਾਨ ਹੋਏ ਤਦ ਸਿੱਖ ਮਜ੍ਹਬ ਗ੍ਰਹਿਣ ਕੀਤਾ ਤੇ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਜੱਥਿਆਂ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਹੋ ਕੇ ਦੇਸ਼ ਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਪਏ। ਬੜੇ ਹੌਂਸਲੇ ਵਾਲੇ ਤੇ ਜਵਾਨ ਮਰਦ ਸੀ। ਸਰਹੱਦ ਤੇ ਕਸੂਰ ਦੀ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬੜਾ ਨਾਮਨਾ ਪਾਇਆ। ਹੋਰ ਸਰਦਾਰ ਵਾਂਗ ਇੱਕ ਜੱਥਾ ਆਪਣਾ ਬਣਾ ਕੇ ਜਾਲਮ ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ ਸੋਧਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਕੱਚੇ ਪਿੱਲੇ ਤੇ ਲੰਡੀ ਬੁਚੀ ਨੂੰ ਸੋਧ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿੱਚ ਆਂਦਾ। ਫਿਰ ਆਪਣਾ ਜੱਥਾ ਤਕੜਾ ਬਣਾ ਦੂਜੇ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫਿਰਨ ਲੱਗੇ। ਦ੍ਰਿੜ ਸੰਕਲਪ ਤੇ ਬਹਾਦਰ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਜਿਧਰ ਕਦਮ ਉਠਾਏ, ਫਤਹ ਨੇ ਪੈਰ ਚੁੰਮੇਂ। ੧੮੧੬ ਬਿਕ੍ਰਮੀ ਵਿੱਚ ਕਲਨਕਾਂ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਕਮਰ ਸਿੰਘ, ਚੀਮਾ ਲਾਲ ਸਿੰਘ, ਰੂਪਾ ਸਿੰਘ, ਗੱਲਾ ਲੈਲ ਸਿੰਘ, ਵੈੜਾ ਲਾਲ ਸਿੰਘ, ਧਬੀ ਨਥਾ ਸਿੰਘ, ਧੋਲ ਸਦਾ ਸਿੰਘ ਹਾਡਾ ਨਿਕਾਦੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਰਦਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥ ਹੋ ਗਏ। ਇਸੇ ਕਰ ਕੇ ਇਸ ਮਿਸਲ ਦਾ ਨਾਮ ਨਕੇਈ ਮਿਸਲ ਹੋ ਗਿਆ। ੮ ਹਜ਼ਾਰ ਸਵਾਰ ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗਾ ਤੇ ਭੜਵਾਲ ਚੂਨੀਆਂ ਦੀਪਾਲ ਪੁਰ, ਕੰਗਨ ਪੁਰ, ਜੇਠੂ ਪੁਰਾ, ਖਡੀਆਂ ਮੁਸਤਫਾ ਬਾਦ, ਸ਼ੇਰਗੜ੍ਹ, ਦੇਵ ਸਾਲ ਫਰੀਦ ਆਬਾਦ ਮੰਦਰ ਜਮੇਰ ਮਾਂਗਾ ਆਦਿਕ ੪੫ ਲੱਖ ਦੇ ਮੁਲਕ ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੇਖ ਸੁਬਹਾਨ ਖਾਂ ਕੁਰੇਸ਼ੀ ਰਈਸ ਪਾਕ ਪਟਨ ਗਊ ਹਤਿਆ ਦਾ ਬੜਾ ਜ਼ੋਰ ਦੇਂਦਾ ਸੀ ਤੇ ਓਹਦੀ ਹਿੰਦੂ ਪ੍ਰਜਾ ਬੜੇ ਦੁਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਫਰਯਾਦੀ ਹੋਣ ਤੇ ਕਈ ਵੇਰ ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਕਿ ਪ੍ਰਜਾ ਦੇ ਮਜ਼ਹਬੀ ਜਜਬਾਤ ਤੇ ਸੱਟ ਨਾ