ੴ ਸ੍ਰੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਹ॥
ਰਾਣਾ ਭਬੋਰ*
੧.
ਰਾਤ ਕਿੰਨੀ ਹੀ ਲੰਘ ਗਈ, ਰਾਣਾ ਜੀ ਘਰ ਨਹੀਂ ਆਏ। ਰਾਣੀ ਬੇਸੁਧ ਪਈ ਹੈ, ਗੋਲੀਆਂ ਬਾਂਦੀਆਂ ਵੀਣੀ ਫੜੀ ਬੈਠੀਆਂ ਹਨ, ਵੈਦ ਜੀ ਪਾਸ ਹਨ, ਦਵਾਈ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਹੰਸ ਨੇ ਪਰਤਾ ਨਹੀਂ ਖਾਧਾ। ਰਾਜੇ ਵੱਲ ਆਦਮੀ ਤੇ ਆਦਮੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਹ ਆਏ ਨਹੀਂ।
ਸਵਾ ਪਹਿਰ ਲੰਘ ਗਈ ਤਾਂ ਰਾਣਾ ਉਦੇ ਸੈਨ ਮਹੱਲੀ ਆਏ, ਅੱਗੇ ਰਾਣੀ ਦੀ ਇਹ ਦਸ਼ਾ ਵੇਖਕੇ ਬੜੇ ਘਬਰਾਏ। ਵੈਦ ਨੂੰ ਪੁਛਿਆ। ਉਸ ਦੱਸਿਆ। ਕੋਈ ਡਾਢਾ ਸਦਮਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਚੋਟ ਦਾ ਅਸਰ ਹੈ, ਨਾਜ਼ਕ ਵੇਲਾ ਬੀਤ ਚੁਕਾ ਹੈ, ਹੁਣ ਤਬੀਅਤ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਨਬਜ਼ ਠੀਕ ਹੈ, ਹੋਸ਼ ਪਰਤਣ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਹੁਣ ਖ਼ਤਰਾ ਨਹੀ। ਫੇਰ ਰਾਜੇ ਨੇ ਇਕ ਗੋਲੀ ਤੋਂ ਕਾਰਨ ਪੁਛਿਆ, ਗੋਲੀ ਬੋਲੀ :
ਮਹਾਰਾਉ ਜੀ। ਚੰਗੇ ਭਲੇ ਬੈਠੇ ਗੰਲਾਂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਪਾਰ ਜੋ ਜੰਗ ਮਚਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਹਾਲ ਪੁਛਦੇ ਸੁਣਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਦੋ ਕਿਸੇ ਨੇ ਇਹ ਖਬਰ ਦੱਸੀ ਕਿ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀ ਜਿੱਤ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਘਿਰਕੇ ਘਾਇਲ ਹੋ ਦੇਹ ਤਿਆਗ ਗਏ ਹਨ, ਤਦੋਂ ਐਧਰ ਓਧਰ ਤੱਕਕੇ ਚੁਪ ਜਿਹੇ ਹੋ ਗਏ, ਅੱਖਾਂ ਨਹੀਂ ਝਮਕੀਆਂ ਤੇ ਫੇਰ ਧੜ ਕਰਦੇ ਢਹਿ ਪਏ। ਉਸ ਵੇਲੇ ਤੋ ਹੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਪਰਤੀ। ਵੈਦ ਜੀ ਸਾਰਾ ਜ਼ੋਰ ਲਾ ਥੱਕੇ ਹਨ, ਉਹੋ ਹਾਲ ਹੈ।
------------------
ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ 'ਬਿਭੋਰ ਤੇ ਭਬੋਰ ਦੋਹਾਂ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ।