ਵਿਚ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਗਿਆਨ-ਯੋਗ ਕੇਂਦਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਜਿਗਿਆਸਾ ਪਈ ਹੈ। ਯੂਨਾਨੀ ਦਰਸ਼ਨ ਅਨੁਸਾਰ ਭੌਤਿਕ ਜਗਤ ਬਾਹਰੀ ਪਸਾਰਾ ਹੈ, ਨੀਤੀ ਪਰਮ ਸੱਚ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਹੈ ਤੇ ਤਰਕ ਰਾਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਬੰਧਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪੱਖਾਂ ਧਰਮ-ਸ਼ਾਸਤਰ, ਭੌਤਿਕਤਾ, ਨੈਤਿਕਤਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਭੌਤਿਕਵਾਦ ਬਾਰੇ ਲੰਮਾ ਚਿੰਤਨ ਯੂਨਾਨੀ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਆਰ-ਪਾਰ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

ਬਿਨਾ ਸ਼ੱਕ ਜਿਗਿਆਸਾ ਜਾਂ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਰਹੀ ਪਰ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਵਿਚਾਰਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਪਦਾਰਥਕ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਜਾਣੇ ਬਿਨਾਂ ਦਰਸ਼ਨ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰਕ ਨਹੀਂ ਉਸਾਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਯੂਨਾਨ ਭੂ-ਮੱਧ ਸਾਗਰ ਦੇ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਟਾਪੂਆਂ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ, ਜੋ ਪੁਰਾਤਨ ਕਾਲ ਵਿਚ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚ ਵੰਡਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੱਤਾ ਦੀ ਕਾਇਮੀ ਲਈ ਲਗਾਤਾਰ ਇਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਚੱਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੇ ਯੂਨਾਨੀ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਕਈ ਖੂਨੀ ਅਧਿਆਇ ਵੀ ਦਰਜ ਕਰਵਾਏ। ਨਾਲ ਹੀ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਸਿੱਟੇ ਵਜੋਂ ਕੁਦਰਤੀ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਬਿਹਤਰ ਮਨੁੱਖੀ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸ਼ਹਿਰੀਆਂ ਨੇ ਦੇਖਿਆ। ਲੋਹਾ, ਤਾਂਬਾ ਤੇ ਹੋਰ ਧਾਤੂਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਵਿਕਸਿਤ ਹਥਿਆਰਾਂ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਕਈ ਚੀਜ਼ਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਧਾਤਾਂ ਰਾਹੀਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਈਆਂ। ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਆਮਦ-ਰਫ਼ਤ ਲਈ ਜਲ-ਮਾਰਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਲੋੜ ਨੇ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਿਚ ਯੂਨਾਨੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ। ਸੈਕਟ ਕਾਲ ਵਿਚ ਸ਼ਹਿਰੀਆਂ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਲਈ ਇਮਾਰਤਸਾਜ਼ੀ ਦੀ ਕਲਾ ਵਿਗਸੀ ਤੇ ਘੇਰਾਬੰਦੀ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਸ਼ਹਿਰੀਆਂ ਦੀ ਢਿੱਡ ਭਰਨ ਦੀ ਚਿੰਤਾ ਨੇ ਖੇਤੀ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿਚ ਵਾਧੇ ਲਈ ਹਾਲਾਤ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ। ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ, ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਘਰਾਂ ਤੇ ਮੌਸਮ ਦੀ ਮਾਰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕੱਪੜਿਆਂ ਦੀ ਕਾਢ ਪ੍ਰਤੀ ਖਾਸ ਰੁਝਾਨ ਉਸ ਦੌਰ ਦੇ ਯੂਨਾਨ ਵਿਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਦਸਤਕਾਰੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਇਸ ਸਭ ਦੇ ਸਮਾਂਤਰ ਹੋਇਆ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਹਾਲਾਤ ਮਨੁੱਖੀ ਮਨ ਵਿਚ ਹੋਂਦ ਦੇ ਮੂਲ ਸਵਾਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ ਲਈ ਐਨ ਅਨੁਕੂਲ ਸਨ।

ਯੂਨਾਨ ਵਿਚ ਦਰਸ਼ਨ ਦੇ ਆਰੰਭ ਬਾਰੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦੇ ਮੱਤ ਭਿੰਨ-ਭਿੰਨ ਹਨ। ਯੂਨਾਨੀ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਚਿੰਤਕਾਂ ਵਿਚ ਕਲੇਮੇਂਟ ਅਤੇ ਯੂਸੇਬਿਅਸ ਕੁਡਵਰਥ ਆਦਿ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਹਨ। ਦੂਜੇ