ਕਿਸ ਦਾ ਕਸੂਰ ?

ਇਕ ਵਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਵਾਰਾਣਸੀ 'ਚ ਪ੍ਰਤਾਪ ਮੁਕਟ ਨਾਂ ਦਾ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬਲਸ਼ਾਲੀ ਰਾਜਾ ਰਾਜ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਹਦੇ ਪੁੱਤਰ ਦਾ ਨਾਂ ਬ੍ਰਜਮੁਕਟ ਸੀ । ਬ੍ਰਜਮੁਕਟ ਦੀ ਆਪਣੇ ਰਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਤਨਰਾਜ ਨਾਲ ਬੜੀ ਪੱਕੀ ਦੋਸਤੀ ਸੀ । ਇਕ ਵਾਰ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਦੋਸਤ ਸ਼ਿਕਾਰ ਖੇਡਣ ਇਕ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ 'ਚ ਗਏ । ਉਥੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਇਕ ਹਿਰਨ ਨਜ਼ਰ ਆਇਆ ਤੇ ਉਹਨੇ ਉਸ ਹਿਰਨ ਮਗਰ ਆਪਣਾ ਘੋੜਾ ਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਪਿਛਾਂਹ ਰਹਿ ਗਿਆ।

ਹਿਰਨ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰਦਿਆਂ-ਕਰਦਿਆਂ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਰਸਤਾ ਭੁੱਲ ਗਿਆ। ਇਕ ਕਾਫ਼ੀ ਸੁੰਦਰ ਬਗੀਚੇ ਦੇ ਨੇੜੇ ਆ ਕੇ ਉਹਨੇ ਘੋੜਾ ਰੋਕ ਲਿਆ ਤੇ ਥਕਾਵਟ ਦੇ ਕਾਰਨ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਫਣ ਲੱਗ ਪਿਆ । ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨੇ ਘੋੜਾ ਦਰਖ਼ਤ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਖੁਦ ਉਸੇ ਦਰਖ਼ਤ ਦੀ ਛਾਂ ਹੇਠਾਂ ਆਰਾਮ ਕਰਨ ਲੱਗਾ । ਅਜੇ ਉਹਨੂੰ ਉਥੇ ਬੈਠਿਆਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਚਿਰ ਹੀ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਇਕ ਆਦਮੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਉਹਦੇ ਕੰਨਾਂ 'ਚ ਪਈ-‘ਐ ਰਾਹਗੀਰ ! ਕੌਣ ਏਂ ਤੂੰ ਤੇ ਬਿਨਾਂ ਆਗਿਆ ਇਸ ਬਗੀਚੇ 'ਚ ਕਿਵੇਂ ਆ ਗਿਆ ਏਂ ? ਤੁਰੰਤ ਏਥੋਂ ਚਲਾ ਜਾ-ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਇਥੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਜੇਕਰ ਉਹਨੇ ਤੈਨੂੰ ਇਥੇ ਵੇਖ ਲਿਆ ਤਾਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮੈਂ ਵੀ ਮੁਸੀਬਤ 'ਚ ਫਸ ਜਾਵਾਂਗਾ।"

"ਮੈਂ ਹੁਣੇ ਚਲਾ ਜਾਵਾਂਗਾ ਭਰਾਵਾ! ਤੂੰ ਚਿੰਤਾ ਨਾ ਕਰ, ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਦੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਚਲਾ ਜਾਵਾਂਗਾ।"

ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ, ਜਿਹੜਾ ਅਸਲ 'ਚ ਬਗੀਚੇ ਦਾ ਮਾਲੀ ਸੀ, ਉਹ ਨਿਸ਼ਚਿੰਤ ਹੋ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ ਤੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਵੀ ਉੱਠ ਕੇ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਦੀ ਕਾਠੀ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲੱਗਾ। ਪਰ ਰੱਬ ਸਬੱਬੀਂ ਉਸੇ ਵਕਤ ਰਾਜਕੁਮਾਰੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸਹੇਲੀਆਂ ਨਾਲ ਪੂਜਾ ਕਰਨ ਮੰਦਰ ਵੱਲ ਆ ਗਈ।

ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਨੇ ਉਹਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਤਾਂ ਵੇਖਦਾ ਹੀ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਇਹੋ