Back ArrowLogo
Info
Profile
ਕੋਈ 35-40 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸੀ । ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੰਨਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਹਿੰਦੂਆਂ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਅਬਾਦੀ ਸੀ, ਜੋ ਜਿਆਦਾਤਰ ਖੇਤੀ ਅਤੇ ਵਪਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਚਕਵਾਲ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਵਪਾਰੀ ਸਨ। ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਆਮ ਹੀ ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਵਪਾਰੀ ਘੋੜੇ ਰੇੜਿਆਂ ਤੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚੋਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਉਪਜ ਖਰੀਦਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਉਪਜ ਨੂੰ ਉਹ ਚਕਵਾਲ, ਜਿਹਲਮ ਅਤੇ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਦੀਆਂ ਮੰਡੀਆਂ ਵਿਚ ਵੇਚਦੇ ਸਨ। ਵਾਪਸੀ ਤੇ ਉਹ ਪਿੰਡਾਂ ਲਈ ਲੋੜੀਂਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਜਿਵੇਂ ਖੰਡ, ਘਿਉ, ਚਾਹ, ਸਾਬਣ, ਕੱਪੜਾ ਆਦਿ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਚੂਨ ਵਿਚ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਜਿਸ ਜਗਾਹ ਤੋਂ ਅਸੀ ਗਾਹ ਪਿੰਡ ਵਲ ਮੁੜੇ, ਉਸ ਦਾ ਨਾਂ ਬਾਲਕਸਰ ਸੀ । ਇਹ ਮੈਦਾਨੀ ਇਲਾਕਾ ਸੀ । ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਕਈ ਜਗਾਹ ਤੇ ਟਿਊਬਵੈਲ ਲਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਪਰ ਜਿਆਦਾ ਤਰ ਜਮੀਨ ਰੇਤਲੀ ਸੀ।

ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਇਕ ਚੌਂਕ ਆਇਆ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਤਰੁਟੀਬਨ ਚੌਂਕ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਜਿਸ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਛੋਟੀਆਂ ਛੋਟੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਸਨ ਜਿੰਨਾਂ ਵਿਚ ਕਰਿਆਨਾ, ਚਾਹ, ਸਬਜੀਆਂ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਸਨ । ਇਸ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਸੜਕ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸੜਕ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੇ ਕਣਕ ਦੇ ਨਾੜ ਨਾਲ ਬਣੇ ਮੂਸਲ ਸਨ, ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਨਵੀਂ ਕਣਕ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਸੀ ਪਰ ਇੰਨਾਂ ਮੂਸਲਾਂ ਵਿਚ ਅਜੇ ਵੀ ਤੂੜੀ ਜਮਾਂ ਰੱਖੀ ਹੋਈ ਸੀ, ਇਹ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਅਕਾਰ ਦੇ ਮੂਸਲ ਸਨ। ਇੰਨਾਂ ਰੇਤਲੀਆਂ ਪੈਲੀਆਂ ਵਿਚ ਸਰੋਂ, ਤੋਰੀਆ, ਤਾਰਾਮੀਰਾ, ਕਣਕ ਅਤੇ ਛੋਲਿਆਂ ਦੀਆਂ ਫਸਲਾ ਸਨ। ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਜਾ ਰਹੇ ਲੜਕੇ ਦਸ ਰਹੇ ਸਨ ਕਿ ਪਾਣੀ ਦੀ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨੀਵੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਕਈ ਜਗਾਹ ਤੇ 411 ਫੁੱਟ ਤੋਂ ਵੀ ਜਿਆਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਟਿਊਬਵੈਲ ਲਾਉਣਾ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣਾ ਕਾਫੀ ਮਹਿੰਗਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਸੌਣੀ ਦੀਆ ਫਸਲਾਂ ਵਿਚ ਜਿਆਦਾ ਮੁੰਗਫਲੀ ਬੀਜੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਉਸ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ ਅਤੇ ਫਸਲ ਚੰਗੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸਾਂ, ਸ਼ਹਿਰੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਤੋਂ ਇੰਨੀ ਦੂਰੀ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਬਚਪਨ ਬੀਤਿਆ ਸੀ। ਰਸਤੇ ਵਿਚ ਇਕ ਜਗਾਹ, ਇਕ ਛੋਟਾ ਜਿਹਾ ਨਾਲਾ ਆਇਆ ਜਿਸਨੂੰ 'ਕਸ' ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਕਿ ਬਰਸਾਤੀ ਨਾਲਾ ਸੀ, ਜੋ ਸਿਰਫ ਬਰਸਾਤਾਂ ਵਿਚ ਹੀ ਚਲਦਾ ਸੀ । ਫਿਰ ਇਕ ਪਿੰਡ ਆਇਆ ਅਤੇ ਅਸੀ ਸਮਝਿਆ ਕਿ ਇਹ ਹੀ ਪਿੰਡ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਉਹਨਾਂ ਲੜਕਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਸ

38 / 103
Previous
Next