ਪਿਲਾਉਣ ਲਈ ਰੁਕੇ ਤਾਂ ਦਲੇਰ ਸਿੰਘ ਝੱਟ ਆਪਣੇ ਘੋੜੇ ਤੋਂ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਘੋੜੇ ਤੋਂ ਉਤਾਰਨ ਲਈ ਉਸ ਕੋਲ ਜਾ ਪਹੁੰਚਿਆ। ਰੂਪ ਨੇ ਵੀ ਮੁਸਕਰਾ ਕੇ ਉਸ ਵੱਲ ਤੱਕਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਦਾ ਸਹਾਰਾ ਲੈ ਕੇ ਥੱਲੇ ਉੱਤਰ ਗਈ। ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ ਉਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਵੱਲ ਸੀ। ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਦੀ ਇਸ ਘੋੜ-ਸਵਾਰੀ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਆਕੜੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਪੈਰ ਰੱਖ ਕੇ ਆਪਣਾ ਸੰਤੁਲਨ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੋਣ ਲੱਗਾ। ਦਲੇਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਲੱਕ ਦੁਆਲੇ ਬਾਂਹ ਵਲ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਹਾਰਾ ਦਿੱਤਾ।

"ਸਾਵਧਾਨ ਦਲੇਰ ਸਿੰਘ ਸਾਵਧਾਨ।" ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਕਹਿ ਉੱਠਿਆ, "ਇਹ ਸ਼ਾਹੀ ਖ਼ਾਨਦਾਨ ਦੀ ਔਰਤ ਹੈ।" ਫੇਰ ਉਸ ਨੇ ਦੂਜਿਆਂ ਵੱਲ ਤੱਕਦਿਆਂ ਆਖਿਆ:

"ਸਾਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਵਧਾਨ ਹੋ ਕੇ ਚੱਲਣਾ ਪਵੇਗਾ ਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ । ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਨੌਕਰੀਓਂ ਬਰਖ਼ਾਸਤ ਕੀਤੇ ਵਿਹਲੇ ਸਿਪਾਹੀ ਜੁੰਡਲੀਆਂ ਬਣਾ ਕੇ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਘੁੰਮ ਰਹੇ ਨੇ । ਤੁਸੀਂ ਰਸਤੇ 'ਚ ਵੇਖਿਆ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ।"

"ਹਾਂ, ਮੈਂ ਵੇਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਸਿੰਘ ਜੀ। ਐਨੇ ਵਰ੍ਹੇ ਸਿਪਾਹੀਗਿਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਲਵਾਰ ਦੀ ਥਾਵੇਂ ਹਲ ਨੂੰ ਏਨੀ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਫੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਹੁਣ ਧਾੜਵੀ ਬਣ ਕੇ ਲੁੱਟ ਮਾਰ ਕਰਦੇ ਘੁੰਮ ਫਿਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਕੋਈ ਇਕੱਲਾ ਦੁਕੱਲਾ ਮੁਸਾਫ਼ਿਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਮਹਿਫ਼ੂਜ਼ ਨਹੀਂ।"

ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਅਤੇ ਘੋੜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਾਹ ਦਿਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਫੇਰ ਤੁਰ ਪਏ। ਪੰਦਰਾਂ ਕੁ ਮੀਲ ਧੂੜ ਦੇ ਬੱਦਲ ਉਡਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਕਾਫੀ ਸਾਰੇ ਫ਼ੌਜੀ ਸਿਪਾਹੀ ਇਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਬੋਹੜ ਥੱਲੇ ਬੈਠੇ ਪੱਥਰਾਂ ਦੇ ਚੁੱਲ੍ਹੇ ਬਣਾ ਕੇ ਕੁਝ ਰਿੰਨ ਪਕਾ ਰਹੇ ਸਨ।

"ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜੇ ਅਸੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੁਝ ਪਲ ਰੁਕ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਦੋ ਚਾਰ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਲਈਏ। ਵਰਨਾ ਬਹੁਤ ਅਸੁਭਾਵਿਕ ਲੱਗੇਗਾ।" ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ।

ਸ਼ਾਹ ਮੁਹੰਮਦ ਬਖ਼ਸ਼ ਨੇ 'ਹਾਂ' 'ਚ ਸਿਰ ਹਿਲਾ ਦਿੱਤਾ। ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਨਾਲ ਰੂਪ ਅਤੇ ਦਲੇਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪੱਗਾਂ ਦੇ ਲੜ ਆਪਣੇ ਚਿਹਰਿਆਂ ਦੁਆਲੇ ਵਲ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਢਕ ਲਏ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀ ਲਗਾਮ ਖਿੱਚੀ ਅਤੇ ਘੋੜਿਆਂ 'ਤੇ ਬੈਠਿਆਂ ਬੈਠਿਆਂ 'ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖ਼ਾਲਸਾ' ਆਖਿਆ। ਅੱਗਿਓਂ'' ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤਿਹ ਆਖਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਚੋਂ ਇਕ ਸਿੰਘ ਬੋਲਿਆ:

"ਆਓ, ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦਾ ਛੱਕਦੇ ਜਾਓ।"

"ਨਹੀਂ, ਅਸੀਂ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਖੂਬ ਢਿੱਡ ਭਰ ਕੇ ਤੁਰੇ ਸਾਂ।"

"ਓਹ । ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਆ ਰਹੇ ਹੋ। ਕੀ ਹੈ ਉੱਥੋਂ ਦੀ ਤਾਜਾ ਖ਼ਬਰ ?”

"ਕੁਝ ਖ਼ਾਸ ਨਹੀਂ। ਸਭ ਕੁਝ ਸ਼ਮਸ਼ਾਨ ਵਾਂਗ ਚੁੱਪ। ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਫਰੰਗੀ ਇੱਥੋਂ ਛੇਤੀ ਹੀ ਚਲੇ ਜਾਣਗੇ ।" ਕੀਰਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉੱਤਰ ਦੇਂਦਿਆਂ ਆਖਿਆ।