ਜ਼ਫਰਨਾਮਹ

ਛੇਵੇਂ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਇਕ ਵੇਰ ਆਪਣੀ ਸੈਨਾ ਲੈ ਕੇ ਮਾਲਵੇ ਜੰਗਲ ਦੇਸ਼ ਵਲ ਪਧਾਰੇ ਸਨ। ਪਿੱਛੇ ਤੁਰਕਾਨੀ ਫ਼ੌਜ ਮਗਰ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਉੱਥੇ ਘੋਰ ਯੁੱਧ ਹੋ ਕੇ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਫ਼ਤਹ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਥਾਂ ਹੁਣ ਤਾਲ ਤੇ ਦਮਦਮਾ ਹੈ ਤੇ ਗੁਰੂ ਕੇ ਤੰਬੂ ਦੀ ਥਾਵੇਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹੈ। ਨਾਉਂ ਗੁਰੂ ਸਰ ਹੈ, ਜ਼ਿਲਾ ਫੀਰੋਜ਼ਪੁਰ ਹੈ, ਪਿੰਡ ਮਹਿਰਾਜ ਹੈ। ਤਦੋਂ ਕਾਂਗੜ ਦੇ ਰਈਸ ਰਾਇ ਜੋਧ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੈਨਾ ਸਮੇਤ ਇਸ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਚਮਕੌਰ ਯੁੱਧ ਮਗਰੋਂ ਏਧਰ ਆਏ ਤਦੋਂ ਇਸ ਦੇ ਤ੍ਰੈ ਵੰਸ਼ਜ ਤਖਤ ਮਲ ਲਖ਼ਮੀਰ ਤੇ ਸਮੀਰ ਤ੍ਰੈ ਭਰਾ ਕਾਂਗੜ ਤੇ ਦੀਨੇ ਵਸਦੇ ਸਨ।

ਦੀਨਾ ਪਿੰਡ ਕਾਂਗੜ ਦੀ ਜ਼ਿਮੀਂ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਇਸ ਦੇ ਨੇੜੇ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਤਿੰਨੇ ਭਰਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਹਾਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿਚ ਵੱਸਦੇ ਸੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖਬਰ ਹੋਈ ਕਿ ਸਾਹਿਬ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਇਸ ਪਾਸੇ ਵਲ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਿੰਨਾਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖੀ-ਭਾਵਨਾ ਦਾ ਪਿਆਰ ਜਾਗਿਆ, ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਯਾਦ ਆਏ ਤੇ ਕੁਛ ਭਾਈਚਾਰਾ ਕੱਠਾ ਕਰ ਕੇ ਆਦਰ ਨਾਲ ਲੈਣ ਵਾਸਤੇ ਅੱਗੇ ਆਏ ਤੇ 'ਮਧੇ' ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਘਰ ਲੈ ਗਏ ਅਤੇ ਸਨਮਾਨ ਨਾਲ ਉਤਾਰਾ ਦਿੱਤਾ।'

_________________________

1. ਲਖਮੀਰ ਦੀਨੇ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਬਾਕੀ ਦੁਇ ਕਾਂਗੜ।

2. ਦਿਆਲਪੁਰਾ ਜਿਥੇ ਹੁਣ ਥਾਣਾ ਹੈ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਇਸ ਯਾਤ੍ਰਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਅਜੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵਸਿਆ, ਤਦੋਂ ਇਹ ਥਾਂ ਕਾਂਗੜ ਵਿਚ ਹੀ ਸੀ।