ਬਿੱਲ ਉਦਾਸ ਹੋ ਗਿਆ

ਉਸਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਂ ਵਿਲੀਅਮ ਫਿਸ਼ਰ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਜਾਣੂ ਉਸਨੂੰ ਬਿੱਲ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਕੁਲਵਿੰਦਰ ਦਾ 'ਕਿੰਦਾ' ਅਤੇ ਜਸਵੰਤ ਦਾ 'ਜੱਸੂ' ਧਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਲੈਤ ਦੇ ਲੋਕ ਰਾਬਰਟ ਤੋਂ 'ਬਾਬ' ਅਤੇ ਵਿਲੀਅਮ ਤੋਂ 'ਬਿੱਲ' ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਕੱਲ ਬਿੱਲ ਬਾਰਬੀਕਨ ਵਿਚ ਕੌਂਸਲ ਦੇ ਫਲੈਟ ਵਿਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਦੀ ਮੈਂ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਉਦੋਂ ਉਹ ਮੇਰਾ ਗੁਆਂਢੀ ਸੀ। ਸੜਕੋਂ ਪਾਰ ਸਾਡੇ ਘਰ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਉਸਦਾ ਘਰ ਸੀ। ਪੰਜਤਾਲੀ-ਛਿਆਲੀ ਵਰ੍ਹਿਆਂ ਦਾ ਭਰਪੂਰ ਆਦਮੀ, ਬਿੱਲ, ਆਪਣੀ ਬਿਰਧ ਮਾਤਾ ਦਾ ਬਹੁਤ ਧਿਆਨ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਕੋਈ ਪੰਦਰਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਜਦੋਂ ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ ਕੈਂਸਰ ਦਾ ਰੋਗੀ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ, ਬਿੱਲ ਨੇ ਉਸਦੀ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਣ ਉੱਤੇ ਕਿ ਰੋਗ ਲਾ-ਇਲਾਜ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਘਰ ਲੈ ਆਇਆ  ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਮਾਂ-ਪੁੱਤ ਉਸਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ; ਆਪਣੇ ਗਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੇ ਅੰਦਰ ਲੁਕਾ ਕੇ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹਾਂ ਉੱਤੇ ਮੁਸਕਰਾਹਟਾਂ ਸਜਾਈ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਜੇਮਜ਼ ਫਿਸ਼ਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਨਿੱਘੀ ਗੋਦ ਵਿਚ ਸਿਰ ਰੱਖੀ, ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਦੀਆਂ ਸਿੱਲ੍ਹੀਆਂ ਨੀਲੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਅੰਤਲਾ ਸਾਹ ਲਿਆ ਸੀ । ਪੁੱਤਰ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚੋਂ ਨਿਕਲੇ ਹੋਏ ਹੰਝੂ ਪਿਤਾ ਦੇ ਚੌੜੇ ਮੱਥੇ ਉੱਤੇ ਆ ਡਿੱਗੇ ਸਨ ਅਤੇ ਪਤਨੀ ਦਾ ਮੁਰਝਾਇਆ ਮੂੰਹ ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਫੜੇ ਹੋਏ ਪਤੀ ਦੇ ਅਹਿੱਲ ਹੱਥ ਉੱਤੇ ਜਾ ਟਿਕਿਆ ਸੀ।

ਉਦੋਂ ਬਿੱਲ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਮਾਮੂਲੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਸੀ: ਤਾਂ ਵੀ ਮਹਾਂਨਗਰ ਵਿਚ ਵੱਸਣ ਵਾਲੇ ਪੜੋਸੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ। ਇਕ ਤਾਂ ਉਹ ਰਾਹ ਜਾਂਦਿਆਂ ਨਾਲ ਦੋਸਤੀਆਂ ਲਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕੀਨ ਸੀ, ਦੂਜੇ ਹਮ-ਪੇਸ਼ਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਅਸੀਂ ਕੰਮ ਉੱਤੇ ਆਉਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਹਰ ਦੂਜੇ ਚੌਥੇ, ਗੱਡੀਆਂ ਬੱਸਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਂ। ਅਚਾਨਕ ਇਹ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਮਿੱਤਰਤਾ ਵਿਚ ਬਦਲ ਗਈ।

"ਸੈਂਟ੍ਰਲ ਲੰਡਨ ਵਿਚ ਇਕ ਮੁਹੱਲਾ।