Back ArrowLogo
Info
Profile
ਜੀ ਰਸਲ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਸਨ । ਜਦੋਂ ਰਸਲ ਨੂੰ ਕਾਨਸ਼ਿਐਨਸ ਆਬਜੈਕਟਰ (Conscientious Objector ਨੈਤਿਕ ਉਜ਼ਰਦਾਰ) ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਕੈਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਉਦੋਂ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਵੀ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਜੇਲ੍ਹ ਗਏ ਸਨ। ਜੇਲ੍ਹ ਬਾਹਰ ਆ ਕੇ ਰਸਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਸ਼ੁਕਰੀਆ ਅਦਾ ਕਰਨ ਗਿਆ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੰਗ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਰ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ ਅਤੇ ਮੰਨਿਆ ਸੀ। ਅਸੀਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੈਕਨੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਂ। ਉਹ ਮੇਰੇ ਪਿਤਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਸਾਡੇ ਘਰ ਵੀ ਆਇਆ ਸੀ।"

ਬਿੱਲ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵਾ ਚਾਰ ਕੁ ਵਜੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪੋਂ ਚਲੇ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਖੋਲ੍ਹਣ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸਾਢੇ ਪੰਜ ਵਜੇ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਅੰਬਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਅੰਬਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਨੇ ਦੱਸਿਆ:

"ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਉਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਜੇਨ ਨਾਂ ਦੀ ਇਕ ਔਰਤ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਅਪਾਹਜ ਹੈ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀਆਂ। ਵੀਲ ਚੇਅਰ ਵਿਚ ਬੈਠ ਕੇ ਦਫ਼ਤਰ ਆਉਂਦੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਲਾਗੇ ਹੀ, ਏਥੇ, ਬਾਰਸੀਕਨ ਵਿਚ ਉਸਨੂੰ ਫਲੈਟ ਮਿਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਚਾਲੀ ਬਤਾਲੀ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਪੋਲੀਓ ਨਾਲ ਲੱਤਾਂ ਮਾਰੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਜੇਨ ਦੀ ਮਾਤਾ ਉਸਨੂੰ ਸਵੇਰੇ ਦਫ਼ਤਰ ਛੱਡ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਘਰ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ । ਇਕ ਕਰਨਾ, ਦਿਨ ਬਿੱਲ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਪਛਾਣ ਲਿਆ ਖਾ ਅਤੇ ਅਤੇ ਆਖਿਆ, ਆਖਿਆ, 'ਖਿਮਾ ‘ਖਿਮਾ ਕਰਨਾ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਵਿਲਸਨ ਹੋ ?

" 'ਹਾਂ।"

“'ਤੁਸਾਂ ਮੈਨੂੰ ਪਛਾਤਾ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਬਿੱਲ ਇਸ਼ਰ ਹਾਂ: ਜੇਮਜ਼ ਫ਼ਿਸ਼ਰ ਦਾ ਪੁੱਤਰ। ਅਸੀਂ ਹੈਕਨੀ ਰਹਿੰਦੇ ਸਾਂ: ਨਾਲ ਵਾਲੀ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਘਰ ਸੀ। ਠੀਕ ਹੈ ਨਾ ?

" 'ਹਾਂ, ਹਾਂ; ਆ ਗਿਆ ਚੇਤਾ। ਜਿੰਮ ਦਾ ਕੀ ਹਾਲ ਹੈ ?'

"ਉਹ ਤਾਂ.......

" 'ਹੈਂ! ਪੂਰਾ ਹੋ ਗਿਆ ? ਬਹੁਤ ਦੁਖ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ।

" 'ਮੈਂ ਜੈਨ ਨੂੰ ਪਛਾਨਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਪਰ ਇਹ ਮੰਨਣ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਉਂਦਾ ਕਿ ਇਹ ਉਹੋ ਜੋਨ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਦੌੜਨ ਵਿਚ ਸਭ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।"

"ਗੱਲਾਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿਚ, ਵੀਲ ਚੇਅਰ ਧੱਕੀ ਜਾਂਦਾ ਉਹ ਜੈਨ ਦੇ ਘਰ ਪੁੱਜ ਗਿਆ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੋਂ ਅੱਜ ਤਕ ਉਹ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦੇ ਘਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ; ਉਸਨੂੰ ਨੌਂ ਵਜੇ ਦਫ਼ਤਰ ਪੁਚਾ ਕੇ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਸਨੂੰ ਉਸਦੇ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਘਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ : 'ਸ੍ਰੀਮਰੀ ਵਿਲਸਨ ਮੇਰੀ ਮਾਤਾ ਵਰਗੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਗੁਆਂਢੀ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਉਸਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਮੇਰਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ। ਇਸ ਉਮਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਧੀ ਦੀ ਵੀਲ ਚੇਅਰ ਧੱਕਦੀ ਉਹ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ।''

47 / 90
Previous
Next