ਘਰ ਆ ਕੇ ਮੋਢਿਆਂ 'ਤੇ ਫੂਕ ਮਾਰ ਕੇ ਲੱਗੀ ਕੇਰੀ ਝਾੜਦਾ ਤੇ ਨਸੀਬੋ ਨੂੰ ਪੱਜ ਨਾਲ ਈ ਕੁੱਟਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ। ਓਨਾ ਚਿਰ ਕੁੱਟੀ ਜਾਂਦਾ, ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਥੁੱਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਦਿੰਦਾ। ਥੁੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਦ ਭਾਂਵੇ ਨਸੀਬੋ ਦਿਲ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢੀ ਜਾਂਦੀ, ਉਹ ਸੁਸਰੀ ਬਣ ਕੇ ਸੌਂ ਜਾਂਦਾ। ਸਾਰੀ ਰਾਤ, ‘ਹਾਏ ਬੂ..ਵੇ.’ ਪੀੜ੍ਹ ਨਾਲ ਕੁਰਲਾਈ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਆਪ ਹੀ ਅਜੈਵ ਉਠ ਕੇ, ਜਦੋਂ ਉਹਦੀ ਪੀਤੀ ਲੱਥ ਜਾਂਦੀ, ਕੋਰੇ ਤੌੜੇ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਦੀ ਕੌਲੀ ਭਰ ਕੇ ਲੈ ਆਉਂਦਾ।
‘ਉਠ, ਹੋ-ਖਾਂ ਭੋਰਾ-ਕੁ ਕਰੜੀ, ਪੀ ਪਾਣੀ ਦਾ ਘੁੱਟ’ ਉਹ ਸਿਰਹਾਣੇ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਖੜ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾਂ, ਕਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵਾਲੇ ਬੰਨੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਖੜ੍ਹਿਆ। ਕੌਲੀ ਨੂੰ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਫੜ੍ਹ ਕੇ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦੀ। ਪੀੜ੍ਹ ਨਾਲ ਦੰਦ-ਕੜਿੱਕਾ ਵੱਜ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ। ਅੱਧਾ ਪਾਣੀ ਗਲਾਂਵੇ ਵਿਚ ਡੁੱਲ੍ਹ ਜਾਂਦਾ। ਥੋੜ੍ਹਾ ਘਣਾ ਪੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਬਾਕੀ ਉਂਵੇਂ ਦਾ ਉਵੇਂ ਈ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ।
‘ਆਖੇਂ ਤਾਂ ਫੁਲੇਲ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਲਿਆਵਾਂ, ਕਸੂਤੀ ਤਾਂ ਨੀ ਠੁਕ-ਗੀ ਸੌਰੇ ਦੀਏ...!’ ਉਹ ਪੂਰੇ ਸੰਨਸੇ ਵਿੱਚ ਪਿੰਜ ਜਾਂਦਾ। ਹੱਥ ਨਾਲ ਅੰਗ-ਪੈਰ ਟੋਹ ਕੇ ਡੂੰਘੀ ਸੱਟ ਦੀ ਨਿਰਖ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ, ਤਾਂ..
‘ਨਾ ਵੇ ਭੈੜਿਆ' ਨਸੀਬੋਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੰਮੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਕੋਇਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਕਦੀ ਹੋਈ ਮੰਜੇ ਤੇ ਵੱਖੀ ਨਾਲ ਗੋਢੇ ਲਾ ਕੇ ਪੈ ਜਾਂਦੀ । ਕਚੀਚੀ ਲੈ ਕੇ ਚੀਸ ਠਾਰ ਦੀ ਬੋਲਦੀ, ‘ਤੇਰੀ ਤਾਂ ਕੋੜਿਆ ਦਾਰੂ ਪੀਣੀ ਬਾਲੀ ਮਾੜੀ ਐ, ਹਏ, ਵੇਖ ਝਾਕ ਕੇ ਮਾਰ ਲਿਆ ਕਰ, ਹਏ.. ਹਏ.. ਮੈਂ ਕੇੜ੍ਹਾ ਤੇਰੀ ਬਾਂਹ ਫੜ੍ਹਦੀ ਆਂ, ਜੇ ਐਵੇਂ ਪੁੱਠੀ- ਸਿੱਧੀ ਵੱਜ-ਗੀ ਫੇਰ ਕਿੱਥੇ ਚੱਕੀ ਫਿਰੇਂ-ਗਾ...’।
‘ਲਿਆਵਾਂ..’ ਅਜੈਵ ਨੂੰ ਉਹਦੀ ਬੁਰੀ ਹਾਲਤ ਵੇਖ ਕੇ ਹੇਜ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੋਏ ਬੁੱਲ੍ਹ ਘੁੱਟੇ ਜਾਂਦੇ, ਜਿਵੇਂ ਇਉ ਕਰਨ ਨਾਲ ਉਹਦੀ ਪੀੜ੍ਹ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੋਵੇ।
‘ਰੈਣ੍ਹ ਦੇ ਪੈਜਾ ਜਕ ਨਾਲ, ਇੱਕ ਪਹਿਰ ਰਹਿ ਗਿਐ ਕੱਢ ਲੂ-ਗੀ, ਕਾਹਨੂੰ ਕਿਸੇ ਸੁੱਤੇ ਜੀਅ ਨੂੰ ਅਠਾ ਕੇ ਪਾਪ ਲੈਣਾ, ਦੀਵਾ ਬਾਲ ਦੇ ਕੋਲ’ ਅਜੈਵ ਸਵਾਤ ਦੇ ਆਲ਼ੇ ਵਿੱਚ ਪਏ ਦੀਵੇ ਵਿੱਚ ਕਾਫੀ-ਸਾਰਾ, ਸਰ੍ਹੋਂ ਦਾ ਤੇਲ ਪਾਉਂਦਾ, ਤਾਂ ਜੋ ਦੀਵਾ ਰਾਤ ਤੀਕ ਬਲਦਾ ਰਹੇ, ਉਹਦੇ ਮੰਜੇ ਕੋਲ ਇੱਟ ਤੇ ਧਰ ਕੇ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ।
ਨਸੀਬੋ ਵੱਖੀ ਨਾਲ ਗੋਢੇ ਲਾ ਕੇ ਦੀਵੇ ਦੀ ਲੋਅ ਵੱਲ ਨੀਝ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਝਾਕੀ ਜਾਂਦੀ। ਹਵਾ ਨਾਲ ਕੰਬ ਕੇ ਲਾਟ ਦੁਸਾਂਗੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਉਹ ਬਾਂਹ ਲੰਬੀ ਕਰਕੇ, ਹੱਥ ਦੀ ਓਟ ਕਰ ਲੈਂਦੀ। ਲਾਟ ਫੇਰ ਅਡੋਲ ਦੋ ਚਾਪਾਂ ਉੱਚੀ ਹੋ ਕੇ ਭਖ਼ਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੀ। ਦੀਵੇ ਨੂੰ ਵਗਦੀ ਹਵਾ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਦੀ ਰੀਝ ਨਾਲ ਉਹ ਪੀੜ੍ਹ ਨਾਲ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੀ ਤੇ ਫੇਰ ਆਪ ਈ ਅਰਾਮ ਨਾਲ ਸੌਂ ਜਾਂਦੀ।
ਪਰ ਹੁਣ,
ਜਾਣੀ ਅੱਜ...!
