ਜੁਗਿ ਗਰਦੀ ਜਬ ਹੋਵਹੇ ਉਲਟੇ ਜੁਗਿ ਕਿਆ ਹੋਇ ਵਰਤਾਰਾ॥

ਉਠੇ ਗਿਲਾਨਿ ਜਗਤਿ ਵਿਚਿ ਵਰਤੇ ਪਾਪੁ ਭ੍ਰਿਸਟ ਸੰਸਾਰਾ॥

ਵਰਨਾਵਰਨਿ ਨ ਭਾਵਨੀ ਖਹਿ ਖਹਿ ਜਲਨਿ ਬਾਸ ਅੰਗਿਆਰਾ॥

ਨਿੰਦਿਆ ਚਲੇ ਵੇਦ ਕੀ ਸਮਝਨਿ ਨਹਿ ਅਗਿਆਨਿ ਗੁਬਾਰਾ॥

ਬੇਦ ਗਿਰੰਥ ਗੁਰ ਹਟਿ ਹੈ ਜਿਸੁ ਲਗਿ ਭਵਜਲ ਪਾਰਿ ਉਤਾਰਾ॥

ਸਤਿਗੁਰ ਬਾਝੁ ਨ ਬੁਝੀਐ ਜਿਚਰੁ ਧਰੇ ਨ ਪ੍ਰਭੁ ਅਵਤਾਰਾ॥

ਗੁਰ ਪਰਮੇਸਰੁ ਇੱਕ ਹੈ ਸਚਾ ਸਾਹੁ ਜਗਤੁ ਵਣਜਾਰਾ॥

ਚੜੇ ਸੂਰੁ ਮਿਟਿ ਜਾਇ ਅੰਧਾਰਾ ॥੧੭॥

ਪਦ-ਅਰਥ- ਜੁਗਿ ਗਰਦੀ-ਜੁੱਗਾਂ ਦੀ ਬਦਲੀ। ਗਿਲਾਨਿ-ਈਰਖਾ। ਭਾਵਨੀ- ਚੰਗੀ ਨਾ ਲਗਣੀ। ਸੂਰ-ਸੂਰਜ। ਵਿਆਖਿਆ- ਜਦੋਂ ਜੁੱਗ ਗਰਦਸ਼ ਵਿਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਜੁੱਗ ਬਦਲਦਾ ਹੈ ਤੇ ਫਿਰ ਜਦੋਂ ਯੁੱਗ ਬਦਲਦਾ ਹੈ ਤਦ ਵਰਤਾਰਾ ਕੀ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਸਪੱਸ਼ਟ ਉੱਤਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਵਕਤ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਗਿਲਾਨੀ (ਨਫਰਤ) ਪੱਸਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਾਪ ਫੈਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਫਲਸਰੂਪ ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੀ ਦਲਦਲ ਵਿਚ ਫਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਦੋਂ ਇੱਕ ਵਰਨ ਨੂੰ ਅਵਰਨ ਅਤੇ ਅਵਰਨਾਂ ਨੂੰ ਵਰਨ ਚੰਗੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੇ ਅਰਥਾਤ ਇੱਕ ਵਰਨ ਦੂਸਰੇ ਵਰਨ ਨੂੰ ਨਫਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਬਾਂਸਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਵਾਂਗ ਖਹਿ ਖਹਿ ਮਰਦੇ ਹਨ। ਵੇਦ ਅਥਵਾ ਗਿਆਨਵਾਨਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਿਆ ਚਲ ਪੈਂਦੀ ਹੈ। ਅਗਿਆਨ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਕਰਕੇ ਗਿਆਨ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦਾ। ਵੇਦ ਗੁਰੂ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਦੁਕਾਨ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਕੇ ਸੰਸਾਰ ਰੂਪੀ ਸਮੁੰਦਰ ਪਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅਵਤਾਰ ਨਾ ਧਾਰੇ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਵੇ, ਓਨਾ ਚਿਰ ਅਗਿਆਨ ਦਾ ਹਨੇਰਾ ਪਸਰਿਆ ਹੀ ਰਹੇਗਾ। ਚੂੰਕਿ ਗੁਰੂ ਅਤੇ ਪਰਮੇਸ਼ਰ ਇੱਕੋ ਰੂਪ ਹਨ। ਉਹੀ ਸੱਚਾ ਸ਼ਾਹ ਹੈ ਤੇ ਸਾਰਾ ਜਗਤ ਵਣਜਾਰਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੂਰਜ ਦੇ ਚੜ੍ਹਣ 'ਤੇ ਹਨੇਰਾ ਮਿਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਰੂਪ ਸੂਰਜ ਦੇ ਚੜ੍ਹਣ 'ਤੇ ਅਗਿਆਨ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਦੀ ਨਵਿਰਤੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਕਲਿਜੁਗਿ ਬੋਧੁ ਅਉਤਾਰੁ ਹੈ ਬੋਧ ਅਬੋਧੁ ਨ ਦ੍ਰਿਸਟੀ ਆਵੈ॥

ਕੋਇ ਨ ਕਿਸੈ ਵਰਜਈ ਸੋਈ ਕਰੇ ਜੋਈ ਮਨਿ ਭਾਵੈ ॥

ਕਿਸੇ ਪੁਜਾਈ ਸਿਲਾ ਸੁੰਨਿ ਕੋਈ ਗੋਰੀ ਮੜ੍ਹੀ ਪੁਜਾਵੈ॥

ਤੰਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰ ਪਾਖੰਡ ਕਰਿ ਕਲਹਿ ਕ੍ਰੋਧੁ ਬਹੁ ਵਾਦਿ ਵਧਾਵੈ॥

ਆਪੋ ਧਾਪੀ ਹੋਇ ਕੈ ਨਿਆਰੇ ਨਿਆਰੇ ਧਰਮ ਚਲਾਵੈ॥

ਕੋਈ ਪੂਜੈ ਚੰਦੁ ਸੂਰੁ ਕੋਈ ਧਰਤਿ ਅਕਾਸੁ ਮਨਾਵੈ॥

ਪਉਣੁ ਪਾਣੀ ਬੈਸੰਤਰੋ ਧਰਮਰਾਜ ਕੋਈ ਤ੍ਰਿਪਤਾਵੈ॥

ਫੋਕਟਿ ਧਰਮੀ ਭਰਮਿ ਭੁਲਾਵੈ॥ ੧੮॥