ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਾਰਾਂ ਦੀ ਧੁਨੀ 'ਤੇ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚਲੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਗਾਉਣ ਦੇ ਆਦੇਸ਼ ਹਨ। ਮਿਸਲ ਵਜੋਂ (1) ਵਾਰ ਟੁੰਡੇ ਅਸਰਾਜੇ ਦੀ ਧੁਨੀ 'ਤੇ ਆਸਾ ਦੀ ਵਾਰ ਗਾਉਣ ਦਾ ਆਦੇਸ਼ ਹੈ (ਟੁੰਡੇ ਅਸਰਾਜੇ ਦੀ ਧੁਨੀ ਗਾਵਨੀ), (2) ਵਾਰ ਸਿਕੰਦਰ ਬਹਿਰਾਮ ਦੀ-ਵਾਰ ਗੁਜਰੀ ਮਹਲਾ ਤੀਜਾ, (3) ਵਾਰ ਲੱਲਾ ਬਹਿਲੀਮਾ ਦੀ-ਵਾਰ ਰਾਗ ਵਡਹੰਸ ਮਹਲਾ ਚੌਥਾ, (4) ਵਾਰ ਹਸਨੇ ਮਹਿਮੇ ਦੀ ਵਾਰ ਸਾਰੰਗ ਮਹਲਾ ਚੌਥਾ (5) ਵਾਰ ਮੁਸੇ ਦੀ-ਵਾਰ ਕਾਹਨੜਾ ਮਹਲਾ ਚੌਥਾ (6) ਵਾਰ ਰਾਏ ਕਮਾਲ ਦੀ ਮੌਜਦੀ-ਵਾਰ ਗਉੜੀ ਮਹਲਾ ਪੰਜਵਾਂ ਆਦਿ। ਹਾਂ ਆਦਿ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਾਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਅਜਿਹੀਆਂ ਲੋਕ ਵਾਰਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਥਾਨਕ ਅਜਿਹੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਿ ਇਹ ਅਕਬਰ ਅਤੇ ਜਹਾਂਗੀਰ ਦੇ ਵੇਲੇ ਰਚੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਇਹ ਵਾਰਾਂ ਹਨ (ੳ) ਮਲਕ ਮੁਰੀਦ ਚੰਦ੍ਰਹੜਾ ਸੋਹੀਆ ਦੀ ਵਾਰ (ਈ) ਜੋਧੇ ਵੀਰ ਪੁਰਵਾਣੀ ਦੀ ਵਾਰ (ੲ) ਰਾਣਾ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੇਵ ਤਥਾ ਮਾਲਦੇਵ ਦੀ ਵਾਰ।

ਪੂਰਵ ਨਾਨਕ ਕਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਵਾਰਾਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਕਾਲ ਵਿਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਉਪਰੋਕਤ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ 22 ਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀਆਂ 40 ਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤਕ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੀ ਚੰਡੀ ਦੀ ਵਾਰ ਇਸੇ ਕਾਲ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਰਚਨਾਵਾਂ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 'ਵਾਰ ਕੇਵਲ ਰਜ਼ਮੀਆ (ਬੀਰ ਰਸੀ) ਸ਼ਾਇਰੀ ਦਾ ਦੂਜਾ ਨਾਂ ਸੀ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਵਾਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਬਾਹਰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਜੰਗਾਂ ਤੋਂ ਹੱਟ ਕੇ ਬੰਦੇ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਕਸ਼ਮਕਸ਼ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੋਈ। ਬੰਦੇ ਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਖਿੱਚੋਤਾਣੀ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਾਂ ਦਾ ਮਜ਼ਮੂਨ ਬਣ ਗਈ, ਪਰ ਟੈਕਨੀਕ ਦੇ ਪੱਖੋਂ ਵਾਰ ਅੰਦਰ ਕੋਈ ਤਦੀਲੀ ਨਾ ਹੋਈ।" (ਅਹਿਮਦ ਸਲੀਮ, ਲੋਕ ਵਾਰਾਂ) ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮੇਹਰਵਾਨ ਦੀ ਪੀਰਾਂ ਦੀ ਵਾਰ ਵੀ ਇਸੇ ਕਾਲ ਦੀ ਦੇਣ ਹੈ।

ਪਿਛਲੇਰੇ ਨਾਨਕ ਕਾਲ ਵਿਚ ਨਜਾਬਤ, ਪੀਰ ਮੁਹੰਮਦ ਅਤੇ ਅਗਰਾ ਦੀਆਂ ਲਿਖੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿੱਤ ਵਿਚ ਵਾਰ ਦੇ ਰੂਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਫੁੱਲਤ ਕੀਤਾ। ਨਜਾਬਤ ਨੇ ਨਾਦਰ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਵਾਰ, ਪੀਰ ਮੁਹੰਮਦ ਨੇ ਚੱਠਿਆਂ ਦੀ ਵਾਰ ਅਤੇ ਅਗਰਾ ਨੇ ਹਕੀਕਤ ਰਾਏ ਦੀ ਵਾਰ ਲਿਖੀ। ਅਗਰੇ ਨੇ ਦੂਸਰੇ ਵਾਰਕਾਰਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਿਆਂ ਹੋ ਕੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਦਵੱਯੇ ਛੰਦ ਵਿਚ ਵਾਰ ਲਿਖੀ। ਬਾਕੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਸਿਰਖੰਡੀ ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਛੰਦ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਾਦਰਯਾਰ ਨੇ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਏ ਦੀ ਵਾਰ (ਬੈਂਤਾਂ ਵਿਚ) ਤੇ ਹਾਸ਼ਮ ਨੇ ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਦੀ ਵਾਰ ਲਿਖੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਮਿਆਂ ਵਿਚ ਹੀ ਲਵਕੁਸ਼ ਦੀ ਵਾਰ ਲਿਖੇ ਜਾਣ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਅਜੋਕੇ ਯੁੱਗ ਵਿਚ ਕਈ ਵਾਰਕਾਰ ਇਸ ਪਾਸੇ ਜੁਟੇ ਪਏ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੂਪ ਸ਼ਾਨਾਂ ਮੋਰੋ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਆਦਿ ਵਾਰਾਂ ਲਿਖੀਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਉਪਰੰਤ ਹਰਸਾ ਸਿੰਘ ਚਾਤਰ, ਵਿਧਾਤਾ ਸਿੰਘ ਤੀਰ, ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਮਾਨ, ਹਜ਼ਾਰਾ ਸਿੰਘ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰੀ, ਫ਼ੀਰੋਜ਼ਦੀਨ ਸ਼ਰਫ, ਹਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਬਾਗੀ, ਕੀੜੇ ਖਾਂ ਸ਼ਕੀਨ, ਉੱਤਮ ਸਿੰਘ ਤੇਜ, ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਵੰਤਾ, ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਮਹਿਰਮ ਅਤੇ ਮਨੋਹਰ ਸਿੰਘ ਨਿਰਮਾਣ ਦੇ ਨਾਂ