ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ :           ਪਉਣ ਗੁਰੂ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਹੈ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਗੁਰ ਸਬਦੁ ਸੁਣਾਇਆ।

ਪਾਣੀ ਪਿਤਾ ਪਵਿਤ੍ਰ ਕਰਿ ਗੁਰਸਿਖ ਪੰਥਿ ਨੀਵਾਣਿ ਚਲਾਇਆ।

ਧਰਤੀ ਮਾਤ ਮਹਤੁ ਕਰਿ ਓਤਿ ਪੋਤਿ ਸੰਜੋਗੁ ਬਣਾਇਆ।

ਦਾਈ ਦਾਇਆ ਰਾਤਿ ਦਿਹੁ ਬਾਲ ਸੁਭਾਇ ਜਗਤ ਖਿਲਾਇਆ (੬/੫)

5. ਗੁਰਬਾਣੀ:              ਕਲਿ ਕਾਤੀ ਰਾਜੇ ਕਾਸਾਈ ਧਰਮੁ ਪੰਖਿ ਕਰਿ ਉਡਰਿਆ।      (ਮਾਝ ਕੀ ਵਾਰ, ਸਲੋਕ ੩੫)

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ:            ਭਏ ਬਿਅਦਲੀ ਪਾਤਸਾਹ ਕਲਿ ਕਾਤੀ ਉਮਰਾਵ ਕਸਾਈ॥

  (੧/੭)

6.ਗੁਰਬਾਣੀ :              ਕਾਜੀ ਹੋਇ ਕੈ ਬਹੈ ਨਿਆਇ। ਫੇਰੇ ਤਸਬੀ ਕਰੇ ਖੁਦਾਇ।

                             ਵਢੀ ਲੈ ਕੇ ਹਕੁ ਗਵਾਏ। ਜੇ ਕੋ ਪੁਛੇ ਤਾ ਪੜਿ ਸੁਣਾਇ।      (ਰਾਮਕਲੀ ਸਲੋਕ ੭)

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ :           ਕਾਜੀ ਹੋਏ ਰਿਸ਼ਵਤੀ ਵਢੀ ਲੈ ਕੇ ਹਕ ਗਵਾਈ!!      

 ਵਰਤਿਆ ਪਾਪੁ ਸਭਸਿ ਜਗਿ ਮਾਹੀ॥ (੧/੩੦)

ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਚਨਾ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਪੰਡਤਾਊ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪ੍ਰਹੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਥੇ ਰੂਪਕ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਲੋਕ ਸਾਹਿੱਤ ਵਿਚ ਆਏ ਸਰੋਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਰੂੜੀਆਂ ਨੂੰ ਅਣਗੌਲਿਆਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਤਾਂ ਅਧਿਆਤਮਕ ਸੰਸਾਰ 'ਚੋਂ ਸਾਮੱਗਰੀ ਲੈ ਕੇ ਲੋਕ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸੰਚਾਰ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਲੋਕ ਕਾਵਿ ਰੂਪ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਗੋਂ ਲੋਕ ਪ੍ਰਚੱਲਿਤ ਛੰਦਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਵਰਤ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਸ ਵਕਤ ਜਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਲੋਕ ਵਾਰਾਂ ਉਪਲਬਧ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤੇ ਗਏ ਨਿਸ਼ਾਨੀ, ਸਿਰਖੰਡੀ ਅਤੇ ਹੰਸਗਤਿ ਆਦਿ ਮਾਤ੍ਰਿਕ ਛੰਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਵਿਚ ਵਰਤਿਆ। "ਇੰਜ ਵਸਤੂ ਅਤੇ ਰੂਪਕ ਪੱਖੋਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦਿਆਂ ਉਸ ਦੀ ਰਚਨਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਅਧਿਆਤਮਕ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਤਕ ਹੀ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੀ, ਸਗੋਂ ਸਮਕਾਲੀਨ ਦੁਨਿਆਵੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਕਲਾਵੇ ਵਿਚ ਸਮੇਟਦੀ ਹੈ।" (ਡਾ. ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਮਤਿ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਪੰਨਾ 218) ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਉਸ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗੁਰਮਤਿ ਵਿਆਖਿਆ ਪੰਜਾਬੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਲੋਕ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕਈ ਇੱਕ ਵਿਭਿੰਨ ਪਹਿਲੂਆਂ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਗੱਲ ਕੀ "ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਇਸ ਤੱਥ ਨੂੰ ਸਮਝਦਾ ਹੋਇਆ ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਤੁਤ ਹੋਏ ਵਿਭਿੰਨ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਸਰਲ ਤੇ ਸੁਖੈਣਮਈ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿਚ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈ।" (ਡਾ. ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਪਖਾਰੀਵਾਲ, ਗੁਰਮਤਿ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ, ਪੰਨਾ 224) ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਬਾਣੀ ਵਿਚੋਂ ਇਸ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹਿੱਤ ਟੂਕਾਂ ਅਸੀਂ ਪਿੱਛੇ ਦੇ ਆਏ ਹਾਂ। ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਸੁਖੈਣਤਾ ਅਤੇ ਸਰਲਤਾ ਕਰਕੇ ਹੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਪਾਠਕਾਂ ਉੱਪਰ ਚਿਰ