ਸਮੁੱਚਾ ਸਭਿਆਚਾਰ ਬਣਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਸ ਮੱਧਕਾਲ ਦੇ ਅਮੀਰ ਸਭਿਆਚਾਰ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਦੀ ਵਾਰ ਰਚਨਾ ਵਿਚੋਂ ਭਲੀ-ਭਾਂਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਗੁਰਮਤਿ ਦੇ ਵਿਆਖਿਆਕਾਰ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੇਦ ਵਿਆਸ ਨਾਲ ਤੁਲਨਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਵੇਦ ਵਿਆਸ ਵੀ ਵੇਦ ਵਿਆਖਿਆ 'ਚ ਨਿਪੁੰਨ ਸੀ। ਬਾਵਾ ਬੁੱਧ ਸਿੰਘ, ਡਾ. ਦੀਵਾਨ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਡਾ. ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀਪ ਨੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿਚ ਉਹੀ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ ਜੋ ਅੰਜੀਲ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਲਈ ਈਸਾਈ ਸੇਂਟ ਪਾਲ ਅਤੇ ਪੀਟਰ ਨੂੰ। ਡਾ. ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਬਾਹਰੀ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਅਨੁਭਵ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ ਉਸ ਨੂੰ ਜਿਊਂਦਾ ਜਾਗਦਾ ਮਹਾਂਕੋਸ਼ ਆਖਦਾ ਹੈ। ਸੋ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦਾ ਸ਼ਰਫ ਹਨ। "ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਆਪਣੇ ਹੀ ਕਹੇ ਹੋਏ ਅਮਰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪੰਜਾਬੈ ਗੁਰ ਕੀ ਵਡਿਆਈ (11/24) ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਅਤੇ ਸਤਿਗੁਰ ਦੀ ਵਡਿਆਈ (ਪਉੜੀ 26) ਦੀ ਸੁੰਦਰ ਤਸਵੀਰ ਹੈ ਜਿਸ ਦੀ ਨਜ਼ੀਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਹਾਲੀਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਜ਼ਮਾਨੇ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿੰਨੇ ਗੇੜਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘਣਾ ਪਵੇਗਾ।" (ਡਾ. ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸੀਤਲ-"ਵਾਰ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਦਾ ਸਥਾਨ") ਸਾਡੇ ਖਿਆਲ ਅਨੁਸਾਰ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਹੀ ਅਜਿਹੇ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵੀ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿਚੋਂ ਪੰਜਾਬ ਸ਼ਬਦ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ 'ਪੰਜਾਬ' ਸ਼ਬਦ ਵਰਤ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਘਰ ਵਲੋਂ ਮਿਲੀ ਵਡਿਆਈ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਡਿੱਤਣ ਬਖ਼ਸ਼ੀ ਹੈ।

ਉਪਰੋਕਤ ਖੂਬੀਆਂ ਕਰਕੇ ਹੀ ਅਸੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਵਾਰ ਜਗਤ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਇੱਕ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਡਾ. ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਬਾਹਰੀ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਜਿਊਂਦਾ ਜਾਗਦਾ ਮਹਾਂਕੋਸ਼ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਕਥਨ ਵੀ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਸਤਿਕਾਰ ਭਾਵਨਾ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਡਿਆਈ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।