ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸੀ। ਉਪਰੋਂ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਮਾਰਗ 'ਤੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣ ਵਿਚ ਸੁਖੈਣਤਾ ਵੀ ਤਾਂ ਹੀ ਰਹਿ ਸਕਦੀ ਸੀ ਜੇਕਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਗਰਾਮਰ ਵਿਚ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਕਰ ਵਿਖਾਈ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਇਹ ਸ਼ੈਲੀ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਅਨਿਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣ ਗਈ। ਡਾ. ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਬਾਹਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਖੋਜ ਨਿਬੰਧ ਵਿਚ ਨਿਮਨ ਲਿਖਤ ਸਤਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਪ੍ਰਤੀ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਹੈ—
- ਕਲਿਆਈ ਕੁੱਤੇ ਮੁਹੀ ਖਾਜ ਹੋਆ ਮੁਰਦਾਰ ਗੁਸਾਈ॥ (ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ੧/੩੦)
ਕਲਿ ਹੋਈ ਕੁਤੇ ਮੁਹੀ ਖਾਜੁ ਹੋਆ ਮੁਰਦਾਰੁ ॥ (ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ)
- ਰਾਜੇ ਪਾਪ ਕਮਾਂਵਦੇ ਉਲਟੀ ਵਾੜ ਖੇਤ ਕਉ ਖਾਈ॥ (ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ)
ਲਭੁ ਪਾਪੁ ਦੁਇ ਰਾਜਾ ਮਹਤਾ ਕੂੜੁ ਹੋਆ ਸਿਕਦਾਰ॥ (ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ)
- ਪਰਜਾ ਅੰਧੀ ਗਿਆਨ ਬਿਨ ਕੂੜ ਕੁਸੱਤ ਮੁਖਹੁ ਆਲਾਈ॥ (ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ)
ਅੰਧੀ ਰਯਤਿ ਗਿਆਨ ਵਿਹੂਣੀ ਭਾਰਿ ਭਰੇ ਮੁਰਦਾਰ॥ (ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ)
- ਚੇਲੇ ਸਾਜ ਵਜਾਇੰਦੇ ਨੱਚਨ ਗੁਰੂ ਬਹੁਤ ਬਿਧਿ ਭਾਈ॥ (ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ)
ਵਾਇਨ ਚੇਲੇ ਨਚਨਿ ਗੁਰ ਪੈਰ ਹਲਾਇਨ ਫੇਰਿਨ ਸਿਰ॥ (ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ)
ਡਾ. ਸੀਤਾ ਰਾਮ ਬਾਹਰੀ ਨੇ ਉਪਰੋਕਤ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸਤਰਾਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਵਿਚੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਗਿਆਰ੍ਹਵੀਂ ਵਾਰ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਦੀ ਭਰਮਾਰ ਹੈ—
-ਮਿਠਾ ਬੋਲਣਾ ਨਿਵ ਚਲਣ ਹਥਹੁੰ ਭੀ ਕੁਝ ਦੇਇ॥ (ਗੁਰਬਾਣੀ)
ਰਬ ਤਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੁਕਲੀ ਜੰਗਲ ਕਿਆ ਢੂੰਢੇਇ॥
- ਮਿਠਾ ਬੋਲਣੁ ਨਿਵਿ ਚਲਣੁ ਹਥਹੁ ਦੇ ਕੈ ਭਲਾ ਮਨਾਇਆ॥ (ਵਾਰ ੧੧ ਪਉੜੀ ਚਾਰ)
-ਕਰਿ ਇਸਨਾਨੁ ਸਿਮਰਿ ਪ੍ਰਭੁ ਅਪਨਾ ਮਨ ਤਨ ਭਏ ਅਰੋਗਾ ॥ (ਗੁਰਬਾਣੀ)
-ਸਤੁ ਸੰਤੋਖ ਦਇਆ ਧਰਮੁ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ॥ (੧੧/੩)
-ਭਾਉ ਭਗਤਿ ਗੁਰਪੁਰਬਿ ਕਰਿ ਨਾਮੁ ਦਾਨੁ ਇਸ਼ਨਾਨ ਦ੍ਰਿੜਾਇਆ॥ (੧/੨)
ਸਾਡੇ ਜਾਚੇ ਅਜਿਹੀ ਕਾਵਿ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਪਿੱਛੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇਹੀ ਮਕਸਦ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਰਹੱਸ ਨੂੰ ਅਤਿ ਸਰਲੀਕ੍ਰਿਤ ਰੂਪ ਦੇ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਸਿੱਧਾਂਤ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾਵੇ। ਉਸ ਦੀ ਇਸ ਕਿਸਮ ਦੀ ਸ਼ੈਲੀ ਨੂੰ ਵਿਆਖਿਆਤਮਕ ਸ਼ੈਲੀ ਕਰਕੇ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਸ਼ੈਲੀ-ਪਰੰਪਰਾ ਤੋਂ ਹੀ
