ਅੱਗੇ ਮੈਂ ਵੀ ਤਿਆਰ ਸਾਂ। ਆਵਦੇ ਇੱਕ ਦਾ ਨਗਾਲ ਪੱਟ ਕੇ ਮੈਂ ਖੁਰਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟਿਆ। ਉਹਦਾ ਉੱਥੇ ਲੱਕ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਧੌਣ ਤੋਂ ਫੜਕੇ ਤੋਰੀ ਵਾਂਗ ਲਮਕਾ ਕੇ ਸੁੱਟਿਆ। ਉਹਦੀ ਬਾਂਹ ਟੁੱਟ ਗਈ। ਉੱਤੋਂ ਮੈਂ ਹੋਰ ਮੁੱਕੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ। ਦੋਵਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਮਾਰ ਕੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਚੰਗੀ ਰੀਝ ਨਾਲ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਗਿੱਦੜ-ਕੁੱਟ ਕੀਤੀ।

ਜਦ ਮੈਨੂੰ ਪੱਕ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਮਹੀਨਾ ਨਹੀਂ ਸੰਭਲਦੇ, ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉੱਥੇ ਈ ਸੁੱਟ ਕੇ ਆਪ ਨੱਸ ਗਿਆ। ਦੂਜੇ ਪਿੰਡ ਪਿਉ ਦਾ ਇੱਕ ਬੇਲੀ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ, ਉਹਦੇ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਸਾਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣਾ ਦਿੱਤੀ।

"ਕਿਉਂ ਤਾਇਆ, ਤੂੰ ਨੱਸ ਕਿਉਂ ਗਿਆ?" ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਏਡੇ ਤਕੜੇ ਤਾਏ ਨੂੰ ਨੱਸਣ ਦੀ ਕੀ ਲੋੜ ਸੀ । ਦੁਸ਼ਮਣ ਤੇ ਬੇਹੋਸ਼ ਹੋ ਗਏ ਸਨ, ਡਰ ਕਾਹਦਾ। ਨਾਲੇ, ਜੇ ਉਹਨਾਂ ਫੇਰ ਦਾਦੀ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਤਾਂ ਫੇਰ... ਇਹ ਈ ਹੋਣਾ ਸੀ।

ਪਰ, ਤਾਏ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਆਖਿਆ, "ਪਿਉ ਦੇ ਡਰ ਪਾਰੋਂ ਨੱਸਿਆ ਸਾਂ, ਗੋਗੀ। ਸਮਝਿਆ ਕਰ।"

"ਦਾਦੇ ਨੂੰ ਉਹ ਆਪ ਕੁੱਟਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸਨ । ਤੇਰਾ ਪਿਉ ਭਲਾਂ ਤੇਰੇ ਨਾਲੋਂ ਤਕੜਾ ਸੀ, ਤਦ ਈ ਤਾਇਆ ਨੱਸਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਜੇ ਦਾਦਾ ਤਗੜਾ ਹੁੰਦਾ ਤੇ ਆਪਣੇ ਭਰਾਵਾਂ ਕੋਲੋਂ ਮਾਰ ਕਿਉਂ ਖਾਂਦਾ ਸੀ ?"

“ਉਹ ਤੇ ਠੀਕ ਏ ਗੋਗੀ", ਤਾਏ ਆਖਿਆ, “ਉਹ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੀ ਮੂਤਰੀ ਪਿਉ ਦੇ ਭਰਾ ਹੈ ਸਨ ਨਾ ।"

"ਲੋਕਾਂ ਪਾਰੋਂ ਪਿਉ ਗੁੱਸੇ ਤਾਂ ਹੋਣਾ ਸੀ ਕਿ ਮੁੰਡੇ ਕੋਲੋਂ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਟਵਾਇਆ ਸੁ। ਏਸ ਲਈ ਮੈਂ ਵਾਰ ਵਟਾ ਜਾਣਾ ਈ ਚੰਗਾ ਸਮਝਿਆ ਸੀ ਉਸ ਵੇਲੇ ।"

"ਫੇਰ ਆਪੇ ਈ ਕੁੱਝ ਦਿਨ ਮਗਰੋਂ ਪਿਉ ਮੈਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਘਰ ਲੈ ਆਇਆ ਸੀ। ਉੱਤੋਂ ਉੱਤੋਂ ਗੁੱਸੇ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਤੇ ਅੰਦਰ ਅੰਦਰ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਫੇਰ ਹੋਇਆ ਵੀ ਇੰਝ ਕਿ ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਚੇ ਪਿਉ ਅੱਗੇ ਭਾਸਰੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਆਖਦੇ ਹੋਏ, "ਜੀ ਜੀ" ਆਖਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।

ਏਸ ਵਾਕੇ ਤੋਂ ਅੱਡ ਤਾਇਆ ਆਪਣੀ ਬਹਾਦਰੀ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕਿੱਸਾ ਵੀ ਸੁਣਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ।

ਆਖਦਾ-"ਲੁੱਟਾਂ ਮਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਬੜੇ ਕਾਫ਼ਰ ਮਾਰੇ ਸਨ।" ਮੈਨੂੰ ਲੁੱਟਾਂ ਮਾਰਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਨਾ ਆਉਂਦੀ ਤੇ ਮੈਂ ਪੁੱਛਦਾ, "ਇਹ ਲੁੱਟਾਂ ਮਾਰਾਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਏ, ਤਾਇਆ ?" "ਓਏ, ਉਦੋਂ ਕਾਫ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਲੁੱਟੀ ਮਾਰੀ ਦਾ ਸੀ। ਉਹਨੂੰ ਲੋਕ ਲੁੱਟਾਂ ਮਾਰਾਂ ਆਖਦੇ ਸਨ ।"

“ਕਾਫ਼ਰ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਏ ਤਾਇਆ ਤੇ ਕਿਉਂ ਮਾਰੀਦਾ ਏ ਭਲਾਂ ?" ... ਮੇਰੇ ਏਸ ਸਵਾਲ 'ਤੇ ਤਾਇਆ ਖਿਝ ਜਾਂਦਾ ਤੇ ਮੈਂ ਡਰ ਜਾਂਦਾ। ਤਾਇਆ ਆਖਦਾ "ਕਾਫ਼ਰ ਕਾਫ਼ਰ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਗੋਗੀ। ਤੂੰ ਸਵਾਲ ਬੜੇ ਕਰਦਾ ਏਂ। ਆਖਿਆ ਜੁ ਕਾਫ਼ਰ ਬੱਸ ਕਾਫ਼ਰ ਹੁੰਦੇ ਸਨ।"

ਮੈਨੂੰ ਉੱਕਾ ਸਮਝ ਨਾ ਆਉਂਦੀ । ਤਾਇਆ ਹੋਰ ਵਾਕਿਆ ਸੁਣਾਵਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ