ਗੱਡਾਂ ਉੱਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਭਾਂਜੜ ਸੀ। ਥੋੜ੍ਹੇ ਈ ਜੀਅ ਸਨ । ਪਿਆਰੇ ਪਿਆਰੇ ਮਲੂਕੜੇ ਜਿਹੇ। ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਘੁੰਮ ਘੁਮਾ ਕੇ ਦੋਵਾਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਉੱਤੇ ਜਾ ਟਿਕਦੀ। ਇੱਕ ਮੂੰਹ ਮੱਥੇ ਦੀ ਵਾਹਵਾ ਤੇ ਕੁੱਝ-ਕੁੱਝ ਗੁਸੈਲੀ ਜਾਪਦੀ ਸੀ । ਘੱਟ ਬੋਲਣ ਵਾਲੀ ਤੇ ਖਿਝ ਕੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਪਰ ਦੂਜੀ ਬਿਲਕੁਲ ਉਲਟ। ਹਸਮੁਖ, ਸੋਹਣਾ ਤੇ ਮਨਖਿੱਚਵਾਂ ਮੂੰਹ-ਮੱਥਾ। ਰੰਗ ਰੂਪ ਵੀ ਚਿੱਟਾ ਗੋਰਾ ਤੇ ਭਰਿਆ ਭਰਿਆ ਗੁਲਾਬੀ ਜੁੱਸਾ।

ਸਵਾਣੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੁਅਜ਼ਜ਼ ਤੇ ਦਾਨੀ ਜਾਪਦੀ ਸੀ ਪਰ ਦੂਜੀ ਬਿਮਾਰ, ਰੋਗਣ ਤੇ ਲੜਾਕੀ ਲਗਦੀ ਸੀ।

ਵਡੇਰੀ ਮਾਈ ਕੋਈ ਦਾਨੀ ਮਾਈ ਮਲੂਮ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਗੱਭਰੂਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਕੰਮ ਦਾ ਕਰੂ ਤੇ ਸਾਊ ਸ਼ਰੀਫ ਮਰਦ ਤੇ ਦੂਜਾ ਸਿੱਧਾ ਸਾਦਾ ਉੱਲੂਬਾਟਾ ਵਰਗਾ ਨਜ਼ਰ ਆਂਵਦਾ ਸੀ।

ਵਡੇਰਾ ਬੰਦਾ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਗਾਲੜੀ ਤੇ ਮਜ੍ਹਬੀ ਮਲੂਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਨਵੇਂ ਲੋਕ ਭਾਂਜੜ ਲਾਹ ਲਾਹ ਕੇ ਗੱਡਾਂ ਖਾਲੀ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਗਾਡੀ ਵੀ ਕਦੇ ਕਦੇ ਹੱਥ ਪਵਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।

ਇਹ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲੋਂ ਆਅਲਾ ਤੇ ਵੱਖਰੇ ਵੱਖਰੇ ਜਾਪਦੇ ਸਨ। ਮਰਦਾਂ ਦੇ ਬੋਦੇ ਵੀ ਸੋਹਣੇ ਤੇ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਣੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਚਿਹਰੇ ਮੁਹਰੇ ਤੋਂ ਵੀ ਚੰਗੇ ਭਲ਼ੇ ਜਾਪਦੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਉੱਤੇ ਹੱਥ ਫੇਰਿਆ। ਮੇਰੇ ਵਾਲ ਸਖਤ ਤੇ ਖੁਰਦਰੇ ਖੁਰਦਰੇ ਸਨ । ਮੈਂ ਛੇਤੀ ਨਾਲ ਵਾਲਾਂ ਉੱਤੋਂ ਹੱਥ ਚੁੱਕ ਲਿਆ।

ਮੈਂ ਦੂਰੋਂ ਵੇਖਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਨੇੜਿਓਂ ਵੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸਾਂ। ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨੇੜੇ ਗੱਡਾਂ ਕੋਲ ਆ ਖਲੋਤਾ। ਮੁਅਜ਼ਜ਼ ਤੇ ਦਾਨੀ ਸਵਾਣੀ ਮੈਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਆਖਿਆ, "ਬੈਠ ਜਾ ਵੀਰਾ, ਖਲੋ ਕਾਹਨੂੰ ਰਿਹਾ ਏਂ।" ਉਸ ਸਵਾਣੀ ਹੱਸ ਕੇ ਏਨੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਆਖਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਨਾਨੀ ਯਾਦ ਆ ਗਈ।

ਮੇਰੀ ਨਾਨੀ ਵੀ ਮੈਨੂੰ ਏਨੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਬੁਲਾਇਆ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਮੈਂ ਗੱਡ ਤੋਂ ਹੁਣੇ ਹੁਣੇ ਉਤਾਰੀਆਂ ਮੰਜੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਜੀ ਉੱਤੇ ਬਹਿ ਗਿਆ।

ਨਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਲੀੜਾ ਲੱਤਾ ਸਾਫ ਸੁਥਰਾ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੁੱਸੇ ਉੱਤੇ ਫਬ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਤੇ ਸਵਾਣੀਆਂ ਦੇ ਵਾਲ ਬੜੇ ਹੀ ਸੋਹਣੇ ਤੇ ਪਿਆਰੇ ਸਨ । ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਹਿਨਾਵੇ ਅਸਾਡੀਆਂ ਸਵਾਣੀਆਂ ਤੇ ਕੁੜੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਤੇ ਨਿੱਖਰੇ ਨਿੱਖਰੇ ਸਨ। ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਦਰਜੀ ਦੇ ਸੀਤੇ ਹੋਏ ਜਾਪਦੇ ਸਨ । ਨਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਜੁੱਸੇ ਸਾਫ਼-ਸਾਫ਼, ਕੂਲ-ਕੂਲੇ, ਨਰਮ ਤੇ ਮੁਲਾਇਮ, ਅੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭਲੇ ਲਗਦੇ ਸਨ । ਇਹਨਾਂ ਪਿਆਰੇ ਜੁੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਥ ਲਾ ਲਾ ਕੇ ਵੇਖਣ ਨੂੰ ਮਨ ਕਰਦਾ ਸੀ।

ਅਸਾਡੀਆਂ ਸਵਾਣੀਆਂ ਦੇ ਪਿੰਡੇ ਤੋਂ ਕਦੇ ਮੈਲ ਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਹਿੰਦੀ। ਚੰਗੇ ਭਲੇ ਗੋਰੇ ਚਿੱਟੇ ਜੁੱਸੇ ਵੀ ਮੈਲੇ ਮੈਲੇ ਤੇ ਸਖਤ ਖੁਰਦਰੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ । ਖੁਰਕ ਵੀ ਐਵੇਂ ਈ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।

ਨਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁੜੀਆਂ ਆਪਣੇ ਵਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਅਸਾਡੀਆਂ ਮੁਟਿਆਰਾਂ ਵਾਂਗਰ