

"ਆਏ ਹਾਏ ਏਸ ਮੁੰਡੇ ਨਾਲ ਮੈਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੀ ਹੋਈ ਆਂ, ਉੱਧਰ ਵੱਛਾ ਗਾਂ ਚੁੰਘੀ ਜਾਂਦਾ ਏ ।" ਮਾਂ ਨੇ ਜਾ ਕੇ ਵੱਛੇ ਨੂੰ ਗਾਂ ਕੋਲੋਂ ਪਾਸੇ ਕੀਤਾ । ਦੋਹਣਾ ਲੈ ਕੇ ਗਾਂ ਨੂੰ ਚੋਣ ਲੱਗ ਪਈ। ਨਾਲ ਈ ਮੈਨੂੰ ਆਖਣ ਲੱਗੀ:
"ਅੱਜ ਯਾਰਵੀਂ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਏ। ਆਪਣੀ ਮਾਸੀ ਨੂੰ ਵੀ ਦੁੱਧ ਦੇ ਆ।" ਮੈਂ ਉੱਠ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ ਤੇ ਸੋਚਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਕੌਣ ਮਾਸੀ, ਇੱਥੇ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਕੋਈ ਮਾਸੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੀ। ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ, "ਕਿਹੜੀ ਮਾਸੀ ਏ ਏਥੇ ਮਾਂ ?"
“ਤੇਰੀ ਮਾਸੀ ਬਸ਼ੀਰਾਂ ।"
"ਕੌਣ ਮਾਸੀ ਬਸ਼ੀਰਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਤੇ ਕੁੱਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ, ਹੁਣ ਕਿੱਥੋਂ ਨਿੱਕਲੀ ਏ ਮਾਸੀ ।"
"ਉਸ ਦਿਨ ਤੇ ਬੜਾ ਨਿੱਠ ਕੇ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਸੈਂ ਮਾਸੀ ਕੋਲ । ਅੱਜ ਤੈਨੂੰ ਚੇਤਾ ਈ ਨਹੀਂ।" ਮੈਨੂੰ ਅਜੇ ਵੀ ਕੁੱਝ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਈ। ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਸਾਂ । ਭੂਆ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਬਹੁਕਰ ਦੇ ਰਹੀ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਵੇਖ ਕੇ ਮੁਸਕਰਾਈ ਤੇ ਆਖਿਆ, “ਉਹ ਜਿਹੜੇ ਨਵੇਂ ਆਏ ਨੇ ਭਗਤਪੁਰੇ ਦੇ ਅਰਾਂਈ ਲੋਕ ।" ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਆ ਗਈ। ਮੇਰੇ ਮਨ ਦੇ ਅੰਦਰੋਂ ਬਿਜਲੀ ਵਾਂਗ ਲਹਿਰਾਂ ਉੱਠੀਆਂ। ਮੇਰਾ ਦਿਲ ਕੀਤਾ ਉੱਡ ਕੇ ਮਾਸੀ ਕੋਲ ਅੱਪੜ ਜਾਵਾਂ । ਉੱਥੇ ਈ ਤੇ ਜ਼ੋਹਰਾ ਸੀ । ਭੂਆ ਫੇਰ ਆਖਿਆ, "ਜਿਸ ਸਵਾਣੀ ਤੈਨੂੰ ਕੋਲ ਬਿਠਾਇਆ ਸੀ, ਉਹ ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਏ ਤੇ ਭਾਬੀ ਦੀ ਭੈਣ ਬਣ ਗਈ ਏ। ਜ਼ੋਹਰਾ ਮੇਰੀ ਸਹੇਲੀ ਬਣ ਗਈ ਏ।" ਭੂਆ ਇੱਕੋ ਸਾਹ ਵਿੱਚ ਸਾਰਾ ਕੁੱਝ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਹਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਭਗਤਪੁਰੇ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਪੈਲੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਬਜ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਗੋਡੀ ਦੇਵਣ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਹੁਣ ਏਥੇ ਆ ਕੇ ਜ਼ਿਮੀਦਾਰ ਕੋਲੋਂ ਭੋਏਂ ਹਿੱਸੇ ਉੱਤੇ ਲੈ ਕੇ ਆਪ ਸਬਜ਼ੀ ਬੀਜਿਆ ਕਰਨਗੇ । ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਆਪ ਵਾਹੀ ਬੀਜੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਬੰਦਾ ਇੱਜ਼ਤਦਾਰ ਹੁੰਦਾ ਏ ਤੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਫਸਲ ਨੂੰ ਗੋਡੀ ਕਰਨਾ ਯਾ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਕਰਨਾ ਹੀਣਾ ਕੰਮ ਹੁੰਦਾ ਏ।
ਵਾਹ ਏਨਾ ਕੁੱਝ ਹੋ ਗਿਆ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਈ ਨਹੀਂ । ਹੁਣ ਮੈਂ ਕਾਹਲੀ ਨਾਲ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸਾਂ। ਉੱਠ ਕੇ ਝੱਟ ਜਾਵਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੇਰੀ ਕਾਹਲੀ ਉੱਤੇ ਭੂਆ ਮੁਸਕਰਾਈ। ਮੈਂ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਨੀਵੀਆਂ ਕਰ ਲਈਆਂ।
ਮਾਂ ਦੋਹਣੇ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਪਾ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਫੜਾਇਆ ਤੇ ਮੈਂ ਝੱਟ ਤੁਰ ਪਿਆ। ਅਰਾਈਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਘਰ ਈ ਦੋ ਸਨ । ਇੱਕ ਚਾਚਾ ਅੱਲਾ ਦਿੱਤੇ ਦਾ ਤੇ ਦੂਜਾ ਬਾਬਾ ਉਮਰਦੀਨ ਦਾ। ਉਮਰਦੀਨ ਦੀ ਇੱਕ ਵਹੁਟੀ ਤੇ ਇੱਕ ਜਵਾਨ ਧੀ ਮਾਝਾਂ ਸੀ। ਚਾਚਾ ਅੱਲਾ ਦਿੱਤੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜ਼ੋਹਰਾ ਤੇ ਉਹਦਾ ਭਰਾ ਸੀ। ਮਾਸੀ ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਅੱਲਾ ਦਿੱਤੇ ਦੀ ਵਹੁਟੀ ਸੀ ਤੇ ਇਹਦੀ ਇੱਕ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਧੀ ਅੱਲਾ ਰੱਖੀ ਸੀ।
ਉਹਨਾਂ ਬੜੀ ਛੇਤੀ ਹੀ ਆਪਣੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਆਸਰੇ ਬਣਾ ਲਏ ਹੋਏ ਸਨ। ਮੈਂ ਮਾਸੀ ਬਸ਼ੀਰਾਂ ਦੇ ਵਿਹੜੇ ਲਾਗੇ ਆ ਕੇ ਖਲੋ ਗਿਆ। ਵਿਹੜੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜੋਹਰਾ ਆਟਾ ਪਈ ਗੁੰਨ੍ਹਦੀ ਸੀ। ਅੱਗੇ ਜਾਣ ਲਈ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆ ਰਹੀ, ਮੈਂ ਝਕ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਜ਼ੋਹਰਾ ਦੀ ਮੇਰੇ ਵੱਲ ਕੰਡ ਸੀ। ਉਹਦੀ ਕੰਡ ਉੱਤੇ ਉਹਦੇ ਲੰਮੇ ਸੁਨਹਿਰੇ ਵਾਲ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੇ