ਪਾਏ। ਦੁੱਧ ਮਿੱਠਾ ਸੀ ਪਰ ਤਾਲੂ ਨਾਲ ਚਿੰਬੜਨ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਖੰਘ ਆਂਵਦੀ ਸੀ।
ਭੁੱਜੇ ਛੋਲੇ ਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਲੀੜੇ ਵੀ ਸਖੀ ਲੋਕ ਲਿਆ ਕੇ ਵੰਡਦੇ। ਇੰਜ ਜਾਪਦੇ ਸਨ ਜਿਵੇਂ ਖੁਦਾ ਦੀ ਮਖਲੂਕ ਉੱਤੇ ਵੱਡਾ ਅਹਿਸਾਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋਵਣ।
ਸ਼ਹਿਰੀ ਲੋਕਾਂ ਕੋਲੋਂ ਮੰਗ ਮੰਗ ਸ਼ੈਆਂ ਲੈਣਾ ਮੈਨੂੰ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲੱਗਦਾ, ਪਰ ਰਾਹਕ ਲੋਕ ਤਾਂ ਬੜੇ ਖੁਸ਼ ਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਹੜ੍ਹ ਦੇ ਸੁੱਕਣ ਜਾਵਣ ਮਗਰੋਂ ਕੁੱਝ ਰਾਹਕ ਲੋਭ ਲਾਲਚ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੜਕ ਉੱਤੇ ਈ ਬੈਠੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ । ਜਦ ਖੈਰਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਆਣੇ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਤਾਂ ਇਹ ਲੋਕ ਵਾਪਸ ਪਰਤੇ ਸਨ । ਰਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਘਰਾਂ ਦੇ ਰੁੜ੍ਹ ਜਾਵਣ ਦਾ ਬਹੁਤਾ ਅਫ਼ਸੋਸ ਨਹੀਂ ਸੀ।
ਬਾਹਰੋਂ ਫਸਲ ਵੀ ਬਿਲਕੁਲ ਸਾਫ ਵੇਖਕੇ ਰਾਹਕਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਹੋਇਆ, ਅੱਗੋਂ ਫ਼ਾਕੇ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੇ ਸਨ । ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਹੁਣ ਤੇ ਖਾਵਣ ਲਈ ਦਾਣੇ ਵੀ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰ ਕੋਲੋਂ ਤਰਲਿਆਂ ਨਾਲ ਮੰਗਣੇ ਪੈਣੇਂ ਸਨ। ਉਹ ਵੀ ਇੱਕ ਮਣ ਦੇ ਬਦਲੇ ਦੋ ਮਣ ਅਨਾਜ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ।
ਉਧਾਰ ਦਾ ਅਨਾਜ ਖਾ ਕੇ ਰਾਹਕ ਫੇਰ ਅਗਲੀ ਫਸਲ ਦੀਆਂ ਤਿਆਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝ ਗਏ। ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਆਵਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲੇ ਪਹਿਲੇ ਰਾਹਕਾਂ ਫੇਰ ਝੁੱਗੀਆਂ ਬਣਾ ਲਈਆਂ ਸਨ।
ਅਸਾਡੇ ਕੋਲ ਗੱਡ ਸੀ । ਘਰ ਦੇ ਆਟੇ ਦਾਣੇ ਲਈ ਗੱਡ ਵੱਲ ਜ਼ਿਆਦਾ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਪਿਆ। ਅਸਾਂ ਇੱਕ ਪਲ ਵਾਹੀ ਨੂੰ ਦਿੰਦੇ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਲ ਗੱਡ ਨੂੰ ਲੈ ਟੁਰਦੇ । ਬਹੁਤ ਮਿਹਨਤ ਕਰਨੀ ਪਈ। ਰਾਤ ਦਿਨ ਇੱਕ ਕੀਤਾ, ਫੇਰ ਵੀ ਕਦੀ ਕਦੀ ਈ ਰੱਜ ਕੇ ਰੋਟੀ ਲੱਭਦੀ ਸੀ। ਰਾਹਕਾਂ ਦੇ ਬਾਲ ਖੈਰਾਤ ਵਿੱਚ ਮਿਲੇ ਹੋਏ ਪੁਰਾਣੇ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰੀ ਫੈਸ਼ਨ ਵਾਲੇ ਲੀੜੇ ਸ਼ੌਕ ਨਾਲ ਪਾਂਵਦੇ ਸਨ।
ਸ਼ਹਿਰੀ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਬਾਣਾ ਪੇਂਡੂ ਬਾਲਾਂ ਦੇ ਜੁੱਸੇ ਉੱਤੇ ਕੁੱਝ ਵੱਖਰਾ ਵੱਖਰਾ ਤੇ ਅਜੀਬ ਅਜੀਬ ਲੱਗਦਾ ਸੀ । ਪਹਿਲੇ ਪਹਿਲ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹਾਸਾ ਆਂਵਦਾ ਤੇ ਫੇਰ ਆਦੀ ਹੋ ਗਏ। ਰਾਹਕਾਂ ਦੇ ਤੇ ਫਰੀਰਾਂ ਦੇ ਬਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਫਰਕ ਨਹੀਂ ਸੀ ਨਜ਼ਰ ਆਂਵਦਾ।
ਅਰਾਂਈ ਲੋਕ ਵੀ ਇੱਥੇ ਆ ਕੇ ਸਾਡੇ ਵਰਗੇ ਈ ਹੋ ਗਏ ਸਨ । ਪਰ ਚਾਚੇ ਅੱਲਾ ਦਿੱਤੇ ਦੀ ਤਬੀਅਤ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਸ਼ੋਖੀ ਤੇ ਸ਼ੌਕ ਸੀ । ਜਦ ਕਦੇ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਫਿਲਮ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ । ਗਾਣੇ ਦੇ ਮੁਕਾਲਮੇ ਵੀ ਸੁਣਾਵੰਦਾ। ਉਹਦੇ ਸੁਣਾਵਣ ਦਾ ਅੰਦਾਜ ਵੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਮਨ-ਖਿੱਚਵਾਂ ਸੀ।
ਉਹਦੇ ਕੋਲੋਂ ਫਿਲਮਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਸੁਣਕੇ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਫਿਲਮ ਵੇਖਣ ਦਾ ਸ਼ੌਕ ਤਾਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਪਰ ਵਿਹਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਮਿਲਦਾ। ਗੱਡ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਈਦਾ ਸੀ। ਰਾਤ ਨੂੰ ਅੱਪੜੀਦਾ ਸੀ ਤੇ ਦੂਜੀ ਰਾਤ ਫਿਰ ਵਾਪਸ ਆਈਦਾ ਸੀ।
ਵਾਧੂ ਰੁਪਿਆ ਵੀ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਹੁੰਦਾ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਹਾਸੇ-ਰੋਣੇ ਤੇ ਰੌਣਕਾਂ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਸਨ ਵੇਖੇ ਪਰ ਚਾਚਾ ਅੱਲਾ ਦਿੱਤਾ ਬਹੁਤ ਸੋਹਣੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸ਼ਹਿਰ ਦੀਆਂ ਸੁਣਾਇਆ
