ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਨਜ਼ਰਾਂ ਮਿਲਾਉਣ ਲੱਗਿਆਂ ਕੁਝ ਬੇਚੈਨੀ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਗਲਬਾਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਉਹ ਜਿੰਨੇ ਚੰਗੇ ਬਣ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਉਤਨੇ ਵਧੀਆ ਨਹੀਂ ਬਣ ਸਕਦੇ। ਐਸਾ ਇਸ ਲਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ ਕਿ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਉਹ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਕਿਸ ਹਿੱਸੇ ਉਤੇ ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਰ ਟਿਕਾਉਣ। ਤਜਰਬੇ ਕਰਕੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵੱਲ ਸਾਡਾ ਧਿਆਨ ਦਿਵਾਇਆ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ-ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ 'ਸਹੀ' ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ:
1. ਅਜਨਬੀਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਵਿਚ (ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਾਜ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ) ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਟਿਕਾਣ ਦਾ ਸਹੀ ਸਥਾਨ ਇਕ ਤਿਕੋਣ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਉਪਰਲਾ ਸਿਰਾ ਉਸ ਦੇ ਮੱਥੇ ਉੱਤੇ ਅਤੇ ਹੇਠਲੇ ਦੋ ਕੋਣ ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਤੇ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਆਪਣੀ ਨਜ਼ਰ ਨੂੰ ਇਸ ਤਿਕੋਣ ਤੋਂ ਥੱਲੇ ਨਹੀਂ ਟਿਕਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਨਜ਼ਰ ਹੇਠਾਂ ਲਿਜਾਣ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਮਾਜਕ ਜਾਂ ਭਾਈਚਾਰਕ ਪੱਧਰ ਤੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਅਤੇ ਉਪਚਾਰਕਤਾ ਵਿਚ ਵਿਘਨ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਾਂ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਸੀ ਸਬੰਧਾਂ ਦੇ ਬੇਤਕਲੱਫ ਪੱਧਰ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨੂੰ ਕੁੱਝ ਘਟਾ ਕੇ ਦੋਸਤਾਨਾ ਪੱਧਰ ਦੇ ਨੇੜੇ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ।
ਅਤੇ ਜੇ ਨਾਲ ਹੀ ਕਾਗਜ਼ਾਂ ਤੇ ਕਾਟੇ-ਮਾਟੇ ਮਾਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹੋਣ, ਅੱਖਾਂ ਤੋਂ ਇਵੇਂ ਲੱਗੇ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ‘ਸੁਪਨੇ' ਲੈ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਚਿਹਰੇ ਤੇ ਸਪਾਟ ਹਾਵ ਭਾਵ ਹੋਣ, ਨਕਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਹੋਵੇ, ਠੰਢੇ ਸਾਹ ਭਰ ਰਹੇ ਹੋਣ, ਜਬਾੜੇ ਤਣਾਅ ਵਿਚ ਹੋਣ ਅਤੇ ਲੱਤਾਂ ਬਾਹਾਂ ਹਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹੋਣ ('ਸਮੂਹ' ਵਾਲੀਆਂ ਹਰਕਤਾਂ !) ਤਾਂ ਫਿਰ ਛੇਤੀ ਹੀ ਕੁਝ ਕਰੋ।