"ਨਾ ਕਰ। ਜਾਣ ਦੇ। ਮੈਨੂੰ ਨਾ ਛੇੜ... ।"

"ਸਤੈਪਨ, ਜਾਗ ਪਉ ਹੁਣ। ਵੇਖ ਮੁੰਡਾ ਕਲੋਲਾਂ ਪਿਆ ਕਰਦਾ ਏ! ਤੂੰ ਵੀ ਢਿੱਲੜ ਬੰਦਾ ਹੀ ਏਂ! ਮੈਂ ਲੱਗੀ ਹਾਂ ਮੁੰਡੇ ਨੂੰ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਪਾਣ। ਮਾਂ ਸਦਕੇ ਖਿੱਚ ਇਹਦਾ ਨੱਕ, ਹੋਂਠ ਉੱਤੇ ਦੰਦੀ ਵੱਢ ਸੂ । ਹਾਂ, ਇੰਝ। ਤੇਰੇ ਪਿਓ ਨੇ, ਤੇਰੇ ਖੇਡਣ ਲਈ, ਹਾਲਾਂ ਦਾਹੜੀ ਨਹੀਂ ਉਗਾਈ, ਸੋ ਹਾਲਾਂ ਉਸ ਦੇ ਹੇਠ ਫੜ ਕੇ ਖਿੱਚ।"

ਤੇ ਇੱਕ ਸੁੱਤੇ ਸੁੱਤੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, ਖੇੜੇ ਤੇ ਮੁਸਕਰਾਹਟਾਂ ਭਰੀ, ਅੰਨ੍ਹੇਰੇ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਲੱਗ ਪਈ

"ਹਈ ਸ਼ਾਵਾਂ ਸ਼ੇ... ਪੈ ਜਾ ਮੇਰੇ ਨਾਲ। ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਤੀਵੀਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਭਲਾ ਵਕਤ ਕਿੱਥੇ, ਅਸੀਂ ਦੇ ਸੋਚਾਂ ਵਾਲੇ ਬੰਦੇ ਹਾਂ। ਇਕੱਠੇ ਜੰਗ ਉੱਤੇ ਜਾਵਾਂਗੇ; ਫਿਰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿਮੀਂ ਵਾੜੀ ਵਾਹਾਂ ਗਾਹਾਂਗੇ। ਹੱਤ ਤੇਰੀ ਦੀ ਅਹਿ ਕੀ ਕੀਤਾ ਈ? ਡੈਡੀ ਨੂੰ ਡੋਬਣ ਲੱਗਾ ਏਂ ?"

ਖੀਵੀ ਹੋਈ ਮਾਂ ਏਡੇ ਜ਼ੋਰ ਦੀ ਹੱਸੀ, ਜਿਉਂ ਗਿੱਧੇ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਨੱਚ ਪਏ ਹੋਣ। ਪਰੀਖੋਦ ਬਚ ਬਚ ਕੇ ਪੈਰ ਧਰਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਲੱਤਾਂ, ਛੱਕੜਿਆਂ ਦੇ ਬੰਮਾਂ, ਘੋੜਿਆਂ ਦੇ ਪਟਿਆਂ ਤੇ ਥੈਲਿਆਂ ਉੱਤੋਂ ਲੰਘਦਾ ਗਿਆ। ਕਦੇ ਕਦੇ ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਉਹ ਸਿਗਰਟ ਉੱਤੇ ਕਸ਼ ਮਾਰਦਾ, ਝੱਟ ਦਾ ਝੱਟ ਸਭ ਕੁਝ ਲਿਸ਼ਕ ਜਾਂਦਾ ।

ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਚੁਪ-ਚਾਂ ਵਰਤੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਅੰਨ੍ਹੇਰਾ ਹੀ ਅੰਨ੍ਹੇਰਾ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਵਾੜ ਲਾਗੇ ਛੱਕੜੇ ਹੇਠਾਂ ਲੰਮਾਂ ਪਿਆ ਨਿੱਕਾ ਜਿਹਾ ਪਰਿਵਾਰ ਵੀ ਹੁਣ ਚੁੱਪ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਕੁੱਤੇ ਖਾਮੋਸ਼ ਹੋ ਗਏ ਸਨ । ਦਰਿਆ ਵੀ ਜਿਉਂ ਹੁਣ ਗੜ੍ਹਕ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਰੁਮਕਣ ਲੱਗ ਪਿਆ ਹੋਵੇ। ਨੀਂਦ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਮਾਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਵਾਸਾਂ ਉੱਤੇ ਏਸ ਵੇਲੇ ਰਾਜ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ।

ਪਰੀਖੋਦੋ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਗੇੜੇ ਮਾਰੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਹੁਣ ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਠਾਹ ਠੂ ਤੋਂ ਉਹ ਅਵੇਸਲਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਭਾਰੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ। ਦੂਰ ਪਰਿਉਂ ਅਕਾਸ਼ ਛੋਂਹਦੇ ਪਹਾੜ ਦਿੱਸਣ ਲੱਗ ਪਏ ਸਨ।

"ਹਮਲਾ ਅਕਸਰ ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਨ ਵੇਲੇ ਹੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ...।"

ਉਹ ਪਿੱਛੇ ਪਰਤਿਆ, ਕੋਜ਼ੂਖ ਨੂੰ ਰੀਪੋਰਟ ਦਿੱਤੀ ਤੇ ਫਿਰ ਇੱਕ ਛੱਕੜੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਿਆ। ਛੱਕੜਾ ਚੀਂ ਚੀਂ ਕਰ ਕੇ ਹਿੱਲਣ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਉਹ ਕੁਝ ਸੋਚਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ - ਕਿਸ ਬਾਰੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸੋਚਣ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ ਸੀ ? ਉਸ ਪਲ ਕੁ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਮੀਟੀਆਂ ਤੇ ਝੱਟ ਨੀਂਦ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੋਢਿਆਂ ਉੱਤੇ ਚੁੱਕ ਲਿਆ।

5

ਲੋਹੇ ਨਾਲ ਲੋਹਾ ਵੱਜਣ ਦੀ ਛਣਕਾਰ.... ਛਣਕ.... ਛਣਕ .....ਚੀਖ਼ਾਂ ਦੀ ਹਾ