ਗਲਤੀਆਂ

ਵਿਆਹ ਆਵਦੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ ਤੇ ਪੇਕਿਆਂ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟ ਗਈ ਸੀ। ਪੰਜ ਸਾਲ ਹੋਗੇ ਸੀ ਵੀਰ, ਭੈਣ, ਮਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਤਰਸ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਪੇਕੇ ਜਾਣ ਦਾ ਸੰਯੋਗ ਬਣਿਆ। ਸੰਯੋਗ ਕਾਹਦਾ ਵਿਯੋਗ ਹੀ ਸੀ ਕਿਸੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਬਿਮਾਰ ਰਹਿੰਦੀ ਏ ਤੇਰਾ ਨਾਮ ਜਪਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਏ। ਮੈਂ ਪਿੰਡ ਪੁੱਜੀ ਤੇ ਘਰ 'ਚ ਵਿਰਲਾਪ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਦਿਲ 'ਚ ਉਦੋਂ ਹੀ ਵੱਜਾ ਕਿ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕੁਛ ਹੋ ਗਿਆ। ਮੈਂ ਸਾਰਾ ਮੂੰਹ ਢੱਕ ਕੇ ਮਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਓਨੀ ਪੈਰੀ ਵਾਪਿਸ ਮੁੜ ਆਈ। ਪਿਉ ਸਰਮਾਏਦਾਰ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਘਰ 'ਚ ਇਕੱਠ ਜਿਆਦਾ ਸੀ ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣ ਨਹੀਂ ਸੀ ਆਈ। ਮੇਰੇ ਘਰ ਆ ਕੇ ਭੁੰਜੇ ਬੈਠ ਭੁੱਬਾਂ ਮਾਰ-ਮਾਰ ਰੋਈ। ਨਾ ਕੋਈ ਰੋਂਦੀ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸੀ ਤੇ ਨਾ ਦਿਲਾਸੇ ਦੇਣ ਵਾਲਾ। ਜਗਜੀਤ ਦੇ ਪਿਉ ਗੁਜ਼ਰੇ ਨੂੰ ਵੀ ਇੱਕ ਸਾਲ ਤੋਂ ਉੱਤੇ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਕਦੇ ਸੋਚਾਂ ਕਿ ਮਾਂ ਕਿਧਰੇ ਮੇਰਾ ਗਮ ਲਾਈ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬੈਠੀ ਕਿ ਮੇਰੀ ਧੀ ਰੁਲ ਰਹੀ ਏ। ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਹੁਣ ਸ਼ਹਿਰ 'ਚ ਸ਼ਿਫਟ ਹੋਈ ਸੀ ਉੱਥੇ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਦੇ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਂਦਾ। ਜਗਜੀਤ ਸਕੂਲ ਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਰਦੀ-ਮਰਦੀ ਨੇ ਘਰ ਦੇ ਕੰਮ ਕਾਰ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਦਿਨ ਮੇਰੀ ਤੀਜੀ ਵਾਰ ਮੌਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਹਿਲੀ ਜਦੋਂ ਜਗਜੀਤ ਦੇ ਪਿਉ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਿਦ ਕਰੀ ਸੀ ਤੇ ਭਰਾ ਨੇ ਘਰੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਹੁਣ ਰਹਿੰਦੀ ਉਮਰ ਤੀਕ ਮੂੰਹ ਨਾ ਵਿਖਾਈ ਸਾਨੂੰ। ਦੂਜੀ ਮੌਤ ਜਿਸ ਦਿਨ ਜਗਜੀਤ ਦਾ ਪਿਉ ਪੂਰਾ ਹੋਇਆ ਤੇ ਤੀਜੀ ਮੌਤ ਮਾਂ ਦਾ ਮਰਿਆ ਮੂੰਹ ਦੇਖਣਾ।

ਸਾਲ ਗੁਜ਼ਰ ਗਿਆ। ਸਾਉਣ ਮਹੀਨਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਘਰ ਦੀ ਬੈੱਲ ਵੱਜੀ। ਵੀਰਾ ਤੇ ਨਵੀਂ ਵਿਆਹੀ ਭਾਬੀ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਖੜ੍ਹੇ ਸਨ ਤੇ ਹੱਥ 'ਚ ਕਿੰਨਾ ਸਾਰਾ ਸਮਾਨ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਚਾਅ ਦਾ ਕੋਈ ਟਿਕਾਣਾ ਨਾ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਘੁੱਟ ਘੁੱਟ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਗਲ ਲਾਇਆ। ਐਵੇ ਲੱਗਾ ਜਿਵੇਂ ਮੇਰਾ ਪੁਨਰ-ਜਨਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੋਵੇ। ਮੈਂ ਅੰਦਰ ਆਈ ਤੇ ਉਹ ਵੀ ਮੇਰੇ ਪਿੱਛੇ ਪਿੱਛੇ। ਬਿਸਕੁਟਾਂ ਦਾ ਡੱਬਾ ਤੇ ਹੋਰ ਮਠਿਆਈ ਮੈਨੂੰ ਫੜਾਉਂਦੇ ਵੀਰੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਹੈ ਤੇਰਾ ਪੰਜਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਸੰਧਾਰਾ ਤੇ ਮੁਆਫ਼ ਕਰਦੇ ਭੈਣੇ, ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਗਲਤ ਕੀਤਾ ਮੈਂ ਨਿਆਣ ਮੱਤ 'ਚ। ਆਵਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਕਿਹਾ, "ਸਾਡੀ ਇੰਟਰਕਾਸਟ ਮੈਰਿਜ ਹੋਈ ਏ, ਮਸਾਂ ਮਨਾਇਆ