ਢਿੱਡ 'ਚ ਦੁੱਖ

ਨਾਨਕੀ ਜਾਣਾ ਤਾਂ ਬੀਬੀ ਨੂੰ ਚਾਅ ਚੜ੍ਹ ਜਾਣਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਧੀ ਤੇ ਦੋਹਤੇ ਦੋਹਤੀਆਂ ਆਏ ਨੇ। ਕਦੇ ਸਾਡੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਖੋਆ ਮਾਰ ਕੇ ਰੱਖ ਲੈਂਦੀ ਜਾ ਗਜਰੇਲਾ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦੀ। ਕਦੇ ਗਿਆਂ ਤੋਂ ਤੱਤਾ-ਤੱਤਾ ਸੂਜੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਦ ਰੀਝ ਨਾਲ ਬਣਾ ਕੇ ਖਵਾਉਂਦੀ। ਕਦੇ ਮੀਸਨੇ ਹਲਵਾਈ ਤੋਂ ਤੱਤੀਆਂ-ਤੱਤੀਆਂ ਜਲੇਬੀਆਂ ਖਵਾਉਂਦੀ। ਯਾਦ ਆ ਕੇਰਾਂ ਬੀਬੀ ਨੇ ਸਾਡੇ ਗਿਆਂ ਤੋਂ ਨਿਰਾ ਖੋਆ ਕੱਢਿਆ ਤੇ ਬੀਬੀ ਨੇ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਕਰਦੇ ਤੱਤਾ-ਤੱਤਾ ਕੌਲੀ ਭਰ ਕੇ ਖੋਆ ਖਵਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਜਾਬੜਾਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਪਈਆਂ, ਭੋਰਾ ਤਾਕਤ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵੀ ਖਾਇਆ ਕਰ। ਬਾਅਦ 'ਚ ਉਹ ਹਜਮ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਕਦੇ ਲੇਟੇ ਮਾਰਾਂ, ਕਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਤੁਰਾਂ ਕਿ ਹਜ਼ਮ ਹੋ ਜੇ। ਉਹ ਦਿਨ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਦੇ। ਪਿੰਡੋਂ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲੱਗੇ ਬੀਬੀ ਬਾਈ ਨੂੰ ਆਖਦੀ ਕਿ ਜਾ ਹੱਟਿਉਂ ਜਵਾਕਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦਾ ਸਮਾਨ ਲਿਆ ਦੇ। ਬਾਈ ਨੇ ਝੋਲਾ ਭਰ ਕੇ ਸਮਾਨ ਲਿਆ ਦੇਣਾ। ਬੀਬੀ ਹਰ ਵਾਰ ਘਰੋਂ ਸੇਵੀਆਂ, ਘਰਦੇ ਕੱਢੇ ਬਿਸਕੁਟ ਪੀਪੇ 'ਚ ਪਾ ਦਿੰਦੀ। ਮੈਂ ਮਨ੍ਹਾ ਕਰਦੀ ਤਾਂ ਆਖਦੀ ਕਿ ਜਵਾਕਾਂ ਨੂੰ ਤਰਸੇਵਾ ਰਹਿੰਦਾ, ਆਹੀ ਉਮਰ ਆ ਖਾਣ ਪੀਣ ਦੀ। ਕਦੇ ਕਦੇ ਘਰ ਦਾ ਦੇਸੀ ਘਿਉ ਪੀਪੀ ਚ ਪਾ ਦਿੰਦੀ ਤੇ ਕਹਿੰਦੀ ਕਿ ਜੇ ਹੋਰ ਲੋੜ ਹੋਈ ਤਾਂ ਦੱਸ ਦੀ, ਤੇਰਾ ਬਾਈ ਫੜ੍ਹਾ ਜਾਊ। ਸੂਟ ਦੇ ਪੈਸੇ ਬਾਪੂ ਤੋਂ ਚੋਰਿਉਂ ਵੱਧ ਦੇ ਦਿੰਦੀ ਤੇ ਫਿਰ ਟਰੰਕ ਖੋਲ੍ਹ ਕੇ ਆਖਦੀ ਕਿ ਜੋ ਮਰਜ਼ੀ ਸੂਟ ਚੱਕ ਲਾ,ਇਹ ਸਵਾ ਲੀ ਤੇ ਸੂਟ ਨਾ ਬਣਾਵੀ ਤੇ ਜੋ ਪੈਸੇ ਹਨ ਏਹ ਜੋੜ ਲੀ... । ਬੀਬੀ ਨੂੰ ਪਤਾ ਸੀ, ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਸਾਨੂੰ ਕੁਛ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਜਵਾਕ ਖਾਣ ਪੀਣ ਨੂੰ ਤਰਸਦੇ ਨੇ। ਕੇਰਾਂ ਬੀਬੀ ਸਾਡੇ ਪਿੰਡ ਆਈ ਸੀ ਤੇ ਚਾਹ ਬਣਾਈ ਤੇ ਮੇਰੀ ਨਿੱਕੀ ਕੁੜੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਚਾਹ ਪੀਣੀ ਏ। ਮੇਰੀ ਜੁੱਅਰਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਆਵਦੀ ਧੀ ਨੂੰ ਚਾਹ ਬਣਾ ਕੇ ਦੇ ਦੇਵਾਂ। ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਨੇ ਆਵਦੀ ਚਾਹ 'ਚੋਂ ਥੋੜੀ ਜੇਹੀ ਚਾਹ ਕੌਲੀ ‘ਚ ਪਾ ਕੇ ਠੰਡਾ ਪਾਣੀ 'ਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਮੇਰੀ ਕੁੜੀ ਨੇ ਉਹ ਪਾਣੀ-ਧਾਣੀ ਚਾਹ ਸਮਝ ਕੇ ਪੀ ਲਿਆ। ਬੀਬੀ ਇਹ ਸਭ ਦੇਖ ਕੇ ਅੱਖਾਂ ਭਰ ਆਈ। ਬਥੇਰੀ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਇਦਾਦ ਸੀ ਪਰ ਹੱਥ ਵੱਸ ਮੇਰੀ ਸੱਸ ਦੇ ਸੀ। ਚਲੋਂ ਸਮਾਂ ਚੰਗਾ-ਮਾੜਾ ਲੰਘ ਗਿਆ।