ਅਕਥ ਕਥਉ ਕਿਆ ਮੈ ਜੋਰੁ ॥
ਭਗਤਿ ਕਰੀ ਕਰਾਇਹਿ ਮੋਰ ॥੪॥੧੪॥
ਪ੍ਰਭਾਤੀ ਮ: ੧, ਪੰਨਾ ੧੩੩੧
ਇਸ ਗੁਰਵਾਕ ਅੰਦਰਿ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਾਹਿਬ ਕਿਆ ਨਿਮਰੀਭੂਤ ਹੋ ਕੇ ਫ਼ੁਰਮਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੇਰੇ ਵਿਚ ਕੀ ਤਾਕਤ ਹੈ ਕਿ ਅਕੱਥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਕਥ ਸਕਾਂ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਜਿਵੇਂ ਓਹ ਸਰਬ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਰ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਮੈਥੋਂ ਭਗਤੀ ਕਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਿਵੇਂ ਹੀ ਕਰਦਾ ਹਾਂ । ਏਥੋਂ ਸਾਫ਼ ਸਿੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ:-
(੧) ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਨੇ ਪ੍ਰੇਰ ਕੇ ਉਚਰਵਾਈ ਅਤੇ ਭਗਤੀ ਹੋਤ ਉਚਰਵਾਈ ।
(੨) ਨਿਜ ਸਮਰੱਥਾ ਹੇਚ ਹੈ । ਏਡੇ ਸਮਰੱਥਾਵਾਂ ਹੋ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਇਉਂ ਉਚਾਰਦੇ ਹਨ । ਤਦ ਜੋ ਅਲਪਗ ਕਥੋਗੜ ਬੁਧੂ ਡੀਂਗ ਮਾਰਦੇ ਹਨ ਕਥਾ ਕਰਨ ਦੀ, ਓਹਨਾਂ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਖੱਟੀ ਹੈ।
(੩) ਕੇਵਲ ਭਗਤੀ ਹੇਤ "ਅਖਰ ਲਿਖੇ ਸੋਈ ਗਾਵਾ ਅਵਰ ਨ ਜਾਣਾ ਬਾਣੀ ।''* ਪਰਮ ਪਰਸਿੱਧ ਗੁਰਮਤਿ ਅਸੂਲ ਹੈ। ਗੁਰਮਤਿ ਵੀਚਾਰ ਇਹ ਸੱਚੀ ਹੈ ਕਿ ਅਕੱਥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੁਆਰਾ ਹੀ ਕਥਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਹੀ ਕੇਵਲ ਅਕੱਥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਕਥਨ ਦਾ ਵਸੀਲਾ ਹੈ। ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਬਿਧਿ ਵੀ ਅਕੱਥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਕਥਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ । ਧੁਰੋਂ ਆਈ ਬਾਣੀ ਹੀ ਅਕੱਥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਅਕੱਥ ਕਥਾ ਹੈ। ਏਸੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਕੀਰਤਨ ਪਾਠ ਕਰਨਾ ਹੀ ਅਕੱਥ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦੀ ਸੱਚੀ ਕਥਾ ਹੈ । ਗੁਰ-ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਮਿਲ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਨਿਰੋਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਗਾਵਣਾ, ਨਿਰਬਾਣ ਕੀਰਤਨ ਕਰਨਾ, ਗੁਰ-ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਮਿਲ ਕੇ ਕਰਨਾ ਹੀ ਅਸਲ ਕਥਾ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਛੁਟ ਸੱਚੀ ਬਾਣੀ ਵਿਚਿ ਮਨਘੜਤ ਕੱਚੇ ਢਕੌਂਸਲੇ ਲਾ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥ ਕਰਨੇ, ਜੈਸੇ ਕਿ (ਅਲਪਗ ਅਗਿਆਨੀ) ਅਕਸਰ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਹਕੀਕੀ ਕਥਾ ਨਹੀਂ । ਬਸ, ਪਰਸਪਰ ਸੰਗਤ ਦਾ ਮਿਲ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਗਾਵਣ ਦਾ, ਨਿਰਬਾਣ ਕੀਰਤਨ ਕਰਨਾ, ਅਖੰਡ ਪਾਠ ਕਰਨਾ, ਇਹੀ ਗੁਰਮਤਿ ਤੱਤ ਵਿਚਾਰ ਵਾਲੀ
- ਬਸੰਤੁ ਮ: ੧, ਪੰਨਾ ੧੧੭੧
