ਕਾਕੂ : ਖਬਰਦਾਰ ਜੇ ਉਹਦਾ ਨਾਂ ਲਿਆ।
ਸੰਤੀ : ਕਿਉਂ ਨਾਂ ਲਵਾਂ ? ਸੌ ਵਾਰੀ ਆਖਾਂਗੀ ਬਣਸੋ ਬਣਸੋ, ਬਣਸੋ ਉਸੇ ਦਾ ਸਿਆਪਾ ਕਰਾਂਗੀ ਇਸ ਵੇਹੜੇ ਵਿੱਚ।
ਕਾਕੂ : ਕਿਉਂ ਭੌਂਕਦੀ ਐਂ। (ਚਪੇੜ ਮਾਰਦਾ ਹੈ)।
ਸੰਤੀ : (ਛਾਤੀ ਪਿੱਟ ਕੇ) ਹੋਰ ਮਾਰ ਲੈ ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਜੁ ਉਸ ਕੁੱਤੀ ਦਾ ਕਾਲਜਾ ਠੰਢਾ ਹੋਵੇ। ਚਲਿਆ ਜਾਹ ਉਸੇ ਕੋਲ। ਉਸੇ ਭੱਠ-ਝੋਕਣੀ ਦੇ ਘਰ। ਸਾਰਾ ਪਿੰਡ ਤਮਾਸ਼ਾ ਦੇਖੇ ਤੇਰਾ। ਜਾਹ ਉਸੇ ਕੋਲ।
ਕਾਕੂ : ਕਮਜ਼ਾਤੇ ਤੀਵੀਂ ਹੋ ਕੇ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਘਰੋਂ ਕਢਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈਂ, ਮੈਂ ਇਹ ਨਿੱਤ ਦਾ ਸਿਆਪਾ ਮੁਕਾ ਦੇਵਾਂਗਾ। ਜੇ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਾਂ ਨਿਕਲ ਜਾਹ ਮੇਰੇ ਘਰੋਂ।
ਸੰਤੀ : ਕਿਉਂ ਨਿਕਲ ਜਾਵਾਂ ? ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਅਰਥੀ ਹੀ ਨਿਕਲੂਗੀ ਵਿਆਹ ਕੇ ਲਿਆਂਦੀ ਹੋਈ ਆਂ, ਫੜ ਕੇ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਸੀ ਲਿਆਂਦੀ। ਜਦ ਇਸ ਘਰ ਆਈ ਸਾਂ ਤਾਂ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਘਰ ਦੀ ਰਾਣੀ ਆਖਿਆ ਸੀ। ਦੋਸਤਾਂ ਨੇ ਘੁੰਡ ਚੁਕਾਈ ਦਾ ਸਵਾ ਸਵਾ ਰੁਪਈਆ ਡੰਬਲ ਚਾਂਦੀ ਦਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਮੈਂ ਕਿਵੇਂ ਨਿੱਕਲ ਜਾਵਾਂ। ਮੈਂ ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚ ਤੇਰੀ ਬਣ ਕੇ ਰਹੀ ਆਂ-ਦਿਨ ਰਾਤ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਰੁਝੀ ਹੋਈ।
ਕਾਕੂ : ਅੱਕ ਗਈ ਐਂ ਕੰਮ ਤੋਂ ?
ਸੰਤੀ : ਕੰਮ ਨੇ ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਸੁਰਤ ਸਾਂਭੀ ਰੱਖੀ ਐ। ਤੂੰ ਹੀ ਦੱਸ, ਸਿਆਲ ਦੀਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਰਾਤਾਂ ਨੂੰ ਭੱਠੀ ਕੋਲ ਬੈਠੀ ਤੇਰੀਆਂ ਬੰਡੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਿਉਂਦੀ ਰਹੀ ? ਤੇਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਤਹਿਮਦ ਕੱਟ ਕੇ ਦੀਪੇ ਦੇ ਝੱਗੇ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਰਹੀ ? ਆਪ ਰੂੰ ਪਿੰਜ ਕੇ ਜੁੱਲੀਆਂ ਨਹੀਂ ਭਰਦੀ ਰਹੀ ? ਤੈਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਰੱਖਣ ਤੇ ਘਰ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਦੇ ਸਾਰੇ ਜਤਨ ਕੀਤੇ। ਤੇਰੇ ਲਈ ਧੀ ਜੰਮੀਂ, ਪੁੱਤ ਜੰਮਿਆ। ਪਰ ਤੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਰੜਕ ਰੱਖੀ । ਸ਼ੱਕ ਨੂੰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਪਾਲਿਆ। ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵੀ ਕਿਤੇ ਨਾ ਜਾਣ ਦਿੱਤਾ। ਬੱਸ ਭੱਠੀ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹੀ ਰੱਖਿਆ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਪੇਕਾ ਘਰ ਛੱਡਿਆ, ਦੁਬਾਰਾ ਉੱਥੇ ਜਾਣ ਨਾ ਦਿੱਤਾ।
ਕਾਕੂ : ਤੈਨੂੰ ਕਦੇ ਰੋਕਿਆ ਪੇਕੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ?
ਸੰਤੀ : ਹੁਣ ਮੈਂ ਕੀਹਦੇ ਕੋਲ ਜਾਵਾਂ ? ਕੌਣ ਐ ਮੇਰਾ ? ਨਾ ਮਾਂ ਨਾ ਪਿਉ। ਹਾਨਣਾ ਸਨ ਉਹ ਸਭ ਵਿਆਹੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਨਾ ਕੋਈ ਭੈਣ ਨਾ ਭਰਾ। ਮਾਂ ਦੇ ਮਰਨ ਪਿੱਛੋਂ ਮੇਰਾ ਉੱਥੇ ਜਾਣ ਨੂੰ ਕਦੇ ਜੀਅ ਨਾ ਕੀਤਾ। ਮੇਰਾ ਬਾਪ ਵੀ ਇੱਕ ਜਾਲਮ ਲੋਹਾ-ਕੁੱਟ ਸੀ - ਅੜ੍ਹਬ ਸ਼ਰੀਕਾਂ ਨਾਲ ਵੈਰ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ, ਸ਼ੱਕੀ। ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਕੋਂਹਦਾ ਰਿਹਾ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਉਹ ਕਚਹਿਰੀ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਗਿਆ। ਸਾਡੇ ਵੇਹੜੇ ਨਿੰਮ ਦਾ ਦਰੱਖਤ ਸੀ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਮੈਂ ਪੀਂਘ ਝੂਟਦੀ। ਉਸੇ ਪੀਂਘ ਦੇ ਰੱਸੇ ਨਾਲ ਮੇਰੀ ਮਾਂ ਨੇ ਫਾਹਾ ਲੈ ਲਿਆ। ਮੇਰੇ ਬਾਪ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੇ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਕੇ ਆਪਣਾ ਹਠ ਪੁਗਾਇਆ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਭੱਠੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਭੱਠੀ ਦੀ ਸੁਆਹ ਫਰੋਲਣ ਲਈ ਇੱਥੇ ਆ ਗਈ। ਇੱਥੇ ਹਰ ਚੀਜ ਤੇਰੇ ਕਰੜੇ ਸੁਭਾਅ ਨੇ ਪੀਹ ਸੁੱਟੀ । ਲੋਹਾ ਕੁਟਦੇ ਕੁਟਦੇ ਤੂੰ ਆਪ ਲੋਹਾ ਹੋ ਗਿਆ (ਰੋਣ ਲਗਦੀ ਹੈ
