ਸੀਨ ਦੂਜਾ
(ਸ਼ਾਮ ਦਾ ਵੇਲਾ। ਸੂਰਜ ਦੀਆਂ ਕਿਰਨਾਂ ਤਿਰਛੀਆਂ ਪੈ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਸੰਤੀ ਭੱਠੀ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਆਹ ਕੱਢ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਵਾਲ ਖਿਲਰੇ ਹੋਏ ਤੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਉਦਾਸੀ । ਉਹ ਖਿਆਲਾਂ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਗੱਜਣ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਤੀ ਉਸ ਨੂੰ ਚੌਂਕ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਨਾਲ ਦੇਖਦੀ ਹੈ।)
ਸੰਤੀ : ਤੂੰ ? ਕੀ ਲੈਣ ਆਇਆਂ ਏ ਏਥੇ ?
ਗੱਜਣ : ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਇਸ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਕਦੇ ਪੈਰ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣਾ।
ਸੰਤੀ : ਚਲਿਆ ਜਾਹ ਏਥੋਂ! ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸ਼ਕਲ ਵੀ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ।
ਗੱਜਣ : ਮੈਨੂੰ ਪਤੈ।
ਸੰਤੀ : ਫੇਰ ਕਿਉਂ ਆਇਐਂ ਏਥੇ ?
ਗੱਜਣ : ਸੈਂਕੜੇ ਵਾਰ ਦਲੀਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ। ਪਿੰਡੋਂ ਤੁਰਿਆ ਤਾਂ ਰਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਵਾਪਸ ਮੁੜ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀ ਹੋਇਆ। ਤੂੰ ਮਨ ਵਿੱਚ ਰੜਕਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਰੜਕ ਕੱਢਣ ਆਇਆ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਤੂੰ ਮੈਨੂੰ ਫੇਰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢੇਂ ਤੇ ਫਿਰ ਇਸ ਵੇਹੜੇ 'ਚੋਂ ਧੱਕਾ ਦੇਵੇਂ ਤਾਂ ਜੁ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਇਹ ਰੜਕ ਮਿਟ ਜਾਵੇ।
ਸੰਤੀ : ਤੈਨੂੰ ਧੱਕਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਤਾਂ ਜੁ ਸਾਡੀ ਦੋਹਾਂ ਦੀ ਇੱਜਤ ਰਹਿ ਜਾਵੇ। ਤੇਰੀ ਵੀ ਤੇ ਮੇਰੀ ਵੀ। ਵਿਆਹ ਪਿੱਛੋਂ ਤੇਰੇ ਬਾਰੇ ਸੋਚਣਾ ਵੀ ਪਾਪ ਸੀ। ਇਸ ਪਾਪ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਰੱਜ ਕੇ ਤਪਾਇਆ। ਬਾਰ ਬਾਰ ਇਹ ਪਾਪ ਮੇਰੇ ਲਹੂ ਨੂੰ ਡੰਗਦਾ। ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਬਣ ਕੇ ਮੇਰੇ ਅੱਗੇ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ। ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਦਾ ਜੁਆਬ ਨਾ ਲੱਭਦਾ।
ਗੱਜਣ : ਮੈਂ ਵੀ ਅੱਜ ਉਹੀ ਜੁਆਬ ਲੈਣ ਆਇਆਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲੋਂ ਤਾਂ ਜੁ ਦੁਬਾਰਾ ਕਦੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵੱਲ ਨਾ ਝਾਕਾਂ। ਨਾ ਕਦੇ ਇਸ ਘਰ ਵਿੱਚੋਂ ਉਠਦਾ ਧੂੰਆਂ ਦੇਖਾਂ। ਨਾ ਢਾਬ ਤੇ ਕੀਤੇ ਕੌਲ ਕਰਾਰ ਯਾਦ ਆਉਣ।
ਸੰਤੀ : ਢਾਬ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰ। ਉੱਥੇ ਸੰਤੀ ਦੱਬੀ ਪਈ ਐ।
ਗੱਜਣ : ਇਸੇ ਲਈ ਮੈਂ ਢਾਬ ਤੇ ਜਾਨਾਂ ਬਾਰ ਬਾਰ। ਉੱਥੇ ਮੈਨੂੰ ਧੁੱਪ ਦੇ ਘੇਰੇ ਚਮਕਦੇ ਦਿਸਦੇ ਨੇ, ਮੈਂ ਕਈ ਰਾਤਾਂ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਦੀ ਵੱਟ ਉੱਤੇ ਖਲੋ ਕੇ ਜਾਗਦਾ ਰਿਹਾ। ਭਾਂ ਭਾਂ ਕਰਦੀ ਰਾਤ ਦੇ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਮੈਨੂੰ ਤੇਰੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣਦੀ। ਯਾਦ ਐ ਤੈਨੂੰ ? ਆਪਾ ਦੋਹਾਂ ਨੇ ਪਿੱਪਲ ਉੱਤੇ ਚਾਕੂ ਨਾਲ ਗੋਲ ਦਾਇਰੇ ਖੁਰਚੇ ਸਨ।
ਸੰਤੀ : ਗੋਲ ਦਾਇਰੇ ਹੁਣ ਵੀ ਨੇ ਉੱਥੇ ?
ਗੱਜਣ : ਹਾਂ। ਸਗੋਂ ਵੱਡੇ ਹੋ ਗਏ ਨੇ। ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਵਿੱਚ ਚਮਕਦੇ ਨੇ।
ਸੰਤੀ : ਮੈਨੂੰ ਸਭ ਕੁਝ ਭੁੱਲ ਗਿਆ ਏ ...
ਗੱਜਣ : ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਿਆ। ਇਉਂ ਲਗਦੈ ਜਿਵੇਂ ਕੱਲ੍ਹ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਹੋਣ।
ਸੰਤੀ : ਹੁਣ ਸਭ ਕੁਝ ਬਦਲ ਗਿਆ ਏ।
ਗੱਜਣ : ਕੁਝ ਵੀ ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਘਰ, ਗਲੀਆਂ, ਢਾਬ, ਪਿੱਪਲ। ਹਰ
