ਜੀਵਨ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ

ਸ਼ੇਰਿ-ਏ-ਪੰਜਾਬ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੱਗ ਪਗ ਗਿਆਰਾਂ ਸਾਲ ਪਿੱਛੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੇ ੧੭੯੧ ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਮਾਤਾ ਧਰਮ ਕੌਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਸਰਦਾਰ ਗੁਰਦਾਸ ਸਿੰਘ ਦੇ ਗ੍ਰਹਿ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਨੂਰੀ ਚਿਹਰੇ ਵਾਲਾ, ਹੋਣਹਾਰ, ਸੁਜਾਨ, ਧੀਰਜਵਾਨ, ਤੇਜ-ਪਰਤਾਪੀ ਅਤੇ ਆਤਮ ਤੱਤ ਦਾ ਗਿਆਤਾ ਪੁੱਤਰ ਜਨਮਿਆਂ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਰੱਖਿਆ। ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਨੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਸਰਦਾਰ ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਵਨੀਤ ਨਲੂਆ ਜੋ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸੱਤਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੁਸਤਕ ਅੰਦਰ ਹਰਿਦੁਆਰ ਦੇ ਪਾਂਡਿਆਂ ਦੀ ਲਿਖਤ ਮੁਤਾਬਕ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਿਤਾ ਦਾ ਨਾਮ ਗੁਰਦਾਸ ਸਿੰਘ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਸਰਦਾਰ ਗੁਰਦਾਸ ਸਿੰਘ ਸ਼ੁਕਰਚੱਕੀਆ ਮਿਸਲ (Misal means a unit or a division or a brigade of sikh warriors) ਦਾ ਕੁੱਮੇਦਾਨ (ਕਮਾਂਡਰ) ਸੀ। ਭਾਵ ਉਸ ਨੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਜੰਗਾਂ-ਯੁੱਧਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਅਦਭੁੱਤ ਜੌਹਰ ਦਿਖਾ ਕੇ ਕੁੱਮੇਦਾਨ ਦਾ ਮਰਤਬਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਿਛਲੀਆਂ ਦੋ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੋਂ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪਰਵਾਰ ਖਾਲਸਾ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਸਰਦਾਰ ਬਿਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਉਪੱਲ (ਇਤਿਹਾਸਕਾਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸਰਦਾਰ ਹਰਿਦਾਸ ਸਿੰਘ) ਸਰਦਾਰ ਚੜ੍ਹਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸਰਦਾਰ ਮਹਾਂ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹਮ-ਰਕਾਬ ਰਹੇ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਆਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਭਾਰੀ ਮੱਲਾਂ ਮਾਰੀਆਂ। ਖਤਰੀਆਂ' 'ਚੋਂ ਉਪੱਲ ਗੋਤ ਕਿਸੇ ਪੁਰਖੇ ਦੇ ਨਾਂ ਤੋਂ ਆਰੰਭ ਹੋਇਆ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਉੱਤਮ ਕੰਮ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਖੇ ਇੱਕ ਪੱਥਰ ਸ਼ਿਲਾਲੇਖ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਮੁਗਲ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਦੁਰਾਨੀ ਦੇ ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਰੇ ਹਮਲੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ਉੱਪਰ ਦੀ ਲੰਘੇ। ਇਹ ੧੭੬੨ ਈਸਵੀ ਦੇ ਵੱਡੇ-ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਦੌਰਾਨ ਕੁੱਪ-ਰਹੀੜਾ, ਮਲੇਰਕੋਟਲੇ ਕੋਲ ਗੋਲੀਆਂ ਲੱਗਣ ਕਾਰਨ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਲਾਡਲਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਅਜੇ ਸੱਤ ਕੁ ਸਾਲ ਦਾ ਹੀ ਸੀ ਕਿ ੧੭੯੮ ਵਿੱਚ ਜੰਗੀ ਜਰਨੈਲ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਰਦਾਰ ਗੁਰਦਾਸ ਸਿੰਘ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰ ਗਏ। ਪਤੀ ਦੀ ਮੌਤ ਕਾਰਨ ਮਾਤਾ ਧਰਮ