ਕੌਰ ਔਕੜ ਵਿੱਚ ਘਿਰ ਗਈ। ਘਰ ਦੇ ਹਾਲਤਾਂ ਨੂੰ ਤੱਕ ਕੇ ਮਾਤਾ ਧਰਮ ਕੌਰ ਦਾ ਭਰਾ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਸਮੇਤ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਲੈ ਗਿਆ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਵਧਿਆ ਫੁੱਲਿਆ ਅਤੇ ਜੁਆਨ ਹੋਇਆ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਾਣਦਾ ਕਿ ਸੱਤ ਸਾਲਾ ਨਿਆਸਰਾ ਇਹ ਬਾਲਕ ਲੱਖਾਂ ਪ੍ਰਾਣੀਆਂ ਦਾ ਆਸਰਾ, ਨਿਤਾਣਿਆਂ ਦਾ ਤਾਣ, ਨਿਮਾਣਿਆਂ ਦਾ ਮਾਣ ਅਤੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੀ ਇੱਕ ਦਿਨ ਸ਼ਾਨ ਬਣੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਕੇ ਗੁਰੂ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸਦਕਾ ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਚਾਰ ਚੰਨ ਲਾ ਕੇ ਇਸ ਦੇ ਝੰਡੇ ਦੂਰ ਦੂਰ ਤੱਕ ਝੁਲਾਏਗਾ ਅਤੇ ਕੋਹਿ ਨੂਰ ਵਰਗੇ ਹੀਰੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਦਿਵਾਏਗਾ।

ਕਾਦਰ ਦੀ ਕੁਦਰਤ ਬੜੀ ਅਸਚਰਜ਼, ਅਲੌਕਿਕ, ਅਦਭੁੱਤ ਅਤੇ ਅਦੁੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਭੇਦਾਂ ਬਾਰੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਤੇ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਜਾਣ ਸਕਿਆ। ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਵੱਲੋਂ ਭੇਜੀਆਂ ਨੂਰਾਨੀ ਰੂਹਾਂ ਕਦੇ ਕਦਾਈਂ ਸੰਸਾਰ ਤੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਸੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਅੰਦਰ ਮਾਲਕ ਐਸੀ ਵਿਸਮਾਦੀ ਕਲਾ ਪਾ ਕੇ ਭੇਜਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਜੀਵਨ ਅੰਦਰ ਕੀਤੇ ਮਹਾਨ, ਵੱਡਮੁਲੇ ਅਤੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਕ੍ਰਿਸ਼ਮੇ ਤੇ ਕਾਰਨਾਮੇ ਆਪ-ਮੁਹਾਰੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਲੁਕਾਈ ਅੰਦਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤੇਜ-ਪਰਤਾਪ ਸੂਰਜ ਦੀ ਨਿਆਈਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੋਭਾ ਅਤੇ ਵਡਿਆਈ ਨੂੰ ਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉੱਤਮ ਗੁਣ, ਕਲਿਆਣਕਾਰੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਪਰਉਪਕਾਰਤਾ ਵਾਲਾ ਰਸਤਾ ਲੋਕ-ਗਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਣ ਕੇ ਸੰਸਾਰ ਅੰਦਰ ਹੀਰੇ ਦੀ ਨਿਆਈਂ ਚਮਕਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਗਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦਰਪਣ ਰੂਪ ਹੋ ਕੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਤੇ ਨਸਲਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਤੇ ਸੱਚੇ ਮਾਰਗ ਤੇ ਤੋਰਨ, ਵਿਲੱਖਣ ਕਾਰਨਾਮੇ ਕਰਨ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਪਿਆਰ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਕਵੀ ਨੇ ਠੀਕ ਹੀ ਲਿਖਿਆ ਹੈ:

ਹੋਤਾ ਹੈ ਕੋਹੇ-ਦਸਤ ਮੇ ਪੈਦਾ ਕਭੀ ਕਭੀ।

ਵੁਹ ਮਰਦ ਜਿਸ ਕਾ ਫ਼ਕਰ ਕਰੇ ਖ਼ਜ਼ਫ ਕੋ ਨਗੀਂ।

ਪਾਲਣ-ਪੋਸ਼ਣ ਅਤੇ ਵਿੱਦਿਅਕ ਪ੍ਰਬੰਧ

ਬਾਲਕ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਨਾਨਕੇ ਘਰ ਰਹਿ ਕੇ ਵਧਿਆ ਫੁੱਲਿਆ, ਪਲ਼ਿਆ ਅਤੇ ਜੁਆਨ ਹੋਇਆ। ਨਾਨਕੇ ਘਰ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਬੜੇ ਚਾਅ, ਮਲਾਰ ਅਤੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਭਾਣਜੇ ਨੂੰ ਰੱਖਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਖਾਣ ਲਈ ਚੰਗੀ ਖੁਰਾਕ,