ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਾਹਿਸ਼ ਹੈ, ਐਂਬਿਸ਼ਨ ਹੈ। ਜਿਥੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਹੋੜ ਹੈ। ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿਥੇ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲਣ ਦੀ ਦੌੜ ਹੈ, ਉਥੇ ਅੱਜ ਨਹੀਂ ਕੱਲ੍ਹ, ਯੁੱਧ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਜਦ ਇਕ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੂਜੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਿਕਲਣਾ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਆ ਜਾਣਾ ਸੁਭਾਵਕ ਹੈ।

ਪਹਿਲੇ ਮਹਾਂਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਹੇਨਰੀ ਫੋਰਡ ਕੁਝ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦਾ ਜੱਥਾ ਲੈ ਕੇ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਦੇ ਲਈ ਯੂਰਪ ਵੱਲ ਆਇਆ। ਅਮਰੀਕਾ ਤੋਂ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਜਹਾਜ਼ ਲਿਆ । ਕੁਝ ਮਿੱਤਰ ਇਕੱਠੇ ਕੀਤੇ ਜਿਹੜੇ ਸ਼ਾਂਤੀਵਾਦੀ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਹ ਯੂਰਪ ਵੱਲ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਥੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਤੇ ਖ਼ਬਰਾਂ ਪੁਜਾਈਆਂ ਜਾ ਸਕਣ । ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਲੈ ਕੇ ਉਹ ਆਇਆ। ਲੇਕਿਨ ਹੇਨਰੀ ਫੋਰਡ, ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਜਹਾਜ਼ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ, ਪਛਤਾਉਣ ਲੱਗਾ ਮਨ ਵਿੱਚ । ਉਸ ਨੇ ਭੁੱਲ ਕਰ ਲਈ ਸੀ । ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਉਹ ਜਹਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਚੱਲਿਆ ਸੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਲਈ, ਉਹ ਸਾਰੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਨ ਲੱਗੇ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਕਈ-ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਨ । ਉਸ ਵਿੱਚ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸ਼ਾਂਤੀਵਾਦੀ ਸੀ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਦੂਜੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਂਤੀਵਾਦੀ ਸਨ । ਉਸ ਵਿੱਚ ਪਰਜਾਤੰਤਰਵਾਦੀ ਸਨ । ਉਸ ਵਿੱਚ ਸਾਮਵਾਦੀ ਸਨ । ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੈਥੋਲਿਕ ਸਨ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਟੈਸਟੈਂਟਸ ਸਨ। ਉਸ ਵਿੱਚ ਇਸ ਆਇਡਿਓਲੌਜੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਸਨ, ਉਸ ਆਇਡਿਓਲੌਜੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਵਾਲੇ ਸਨ । ਉਹ ਜਹਾਜ਼ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਬੰਦਰਗਾਹ ਤੋਂ ਚੱਲਿਆ, ਉਹ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਨ ਲੱਗੇ। ਹੇਨਰੀ ਫੋਰਡ ਮਨ 'ਚ ਪਛਤਾਇਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਸੋਚਿਆ, ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਜਿਹੜੇ ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਲੜਦੇ ਹੋਣ, ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੇ ਲਈ ਕੀ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣਗੇ !

ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਲੋਕ, ਜੋ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਲਈ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਈਏ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ 'ਚ ਇਹ ਖ਼ਿਆਲ ਆਉਂਦਾ ਹੋਵੇ ਕਿ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਇਹ ਵਿਚਾਰਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਜੋ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਛੋਟੀਆਂ- ਛੋਟੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਪਿੱਛੇ ਲੜਦੇ ਹਾਂ ਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਕਿਤੇ ਉਹ ਸੰਘਰਸ਼, ਕਿਤੇ ਉਹੀ ਲੜਾਈ ਓੜਕ ਨੂੰ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਾਂ ਦਾ ਯੁੱਧ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ? ਅਸੀਂ ਜੋ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਰੂਪਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਇਕੱਠਾ ਹੋ ਕੇ ਵੱਡੇ ਪੈਮਾਨੇ 'ਤੇ ਯੁੱਧ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਕੋਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਕੋਈ ਸਮਾਜ-ਸੁਧਾਰ ਮੂਲ ਤੌਰ 'ਤੇ ਫ਼ਰਕ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਸਕੇਗਾ, ਜੇਕਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੇ ਚਿੱਤ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਸਮਰੱਥ ਨਾ ਹੋ ਜਾਣ ਕਿ ਉਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਜਦ ਤਕ ਦੰਦ ਹੈ, ਜਦ ਤਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੈ, ਜਦ ਤਕ ਮੁਕਾਬਲੇਬਾਜ਼ੀ ਹੈ, ਐਂਬਿਸ਼ਨ ਹੈ, ਉੱਚੀ ਆਸ ਹੈ, ਤਦ ਤਕ ਮਨੁੱਖ-ਜਾਤੀ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੀ । ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਮਨੁੱਖ ਦੇ, ਆਮ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਜੋ ਯੁੱਧ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਉਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗਾ ਅਤੇ