ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਉਸਦੇ ਅਰਥਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਿ ਮਨਮੋਹਨ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਉਹ ਵਾਪਰਦੇ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਕੇ ਇਸ਼ਾਰੇ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੀ ਸੋਚਦਾ ਹੈ, ਅੱਗੋਂ ਪਾਠਕ ਨੇ ਹੀ ਇਸ ਕਾਵਿ ਪ੍ਰਵਚਨ ਦੀ ਥਾਹ ਪਾਉਂਣੀ ਹੈ। 'ਸ਼ਰਣ' ਕਵਿਤਾ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਈ ਵਾਰ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨਮੋਹਨ ਅਜੋਕੇ ਮਧਵਰਗ ਦੇ ਡਰ/ ਸੰਸਿਆਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਵੱਡੀ ਗੋਗੜ ਵਾਲਾ ਹੱਸਦਾ ਬੁਧ ਇਸ ਕਰਕੇ ਘਰ 'ਚ ਰੱਖਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਬਦਰੂਹਾਂ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣ ਅਤੇ ਲਮਢੀਗ ਬੁੱਧਾਂ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਖੂੰਜਿਆਂ 'ਚ ਟੰਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਘਰੋਂ ਘੁਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਸੀਸ ਦੇਣ ਸ਼ੁੱਭ ਯਾਤਰਾ ਦੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧਿਆਨੀ ਬੁੱਧ, ਸੁੱਤਾ ਬੁੱਧ ਆਦਿ ਮੌਨ ਦੁਖਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਹਨ। ਇਸ ਮੱਧਵਰਗ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਆਪਣੇ ਡਰ ਤੋਂ ਨਿਜਾਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਬੁੱਧਾਂ ਨੂੰ ਈਜਾਦ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ। ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਇਸ ਭਾਗ ਵਿੱਚ ਇਹ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨਮੋਹਨ ਮੱਧਵਰਗ 'ਤੇ ਟਕੋਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਅੰਤਿਮ ਸਤਰਾਂ ਫਿਰ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਉਲਝਾ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਉਹ ਯਸ਼ੋਧਰਾ ਨਹੀਂ ਮਹੱਲਾਂ ਦੀ

ਨਾ ਹੀ ਬੋਧ ਵਿਹਾਰਾਂ 'ਚ ਵਿਚਰਦੀ ਭਿੱਖਣੀ

ਨਾ ਭਟਕੀ ਜੰਗਲਾਂ 'ਚ

ਨਾ ਹੀ ਤੱਜਿਆ ਗ੍ਰਹਿਸਤ

ਉਸਨੇ ਵੀ ਉਹ ਸਾਧਨਾ ਕੀਤੀ ਜੋ ਮੈਂ

ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਘਰ ਬਾਰ ਛੱਡ

ਸਹਿਜ ਨਾਲ ਘਰ 'ਚ ਹੀ ਉਸਨੇ

ਪਾ ਲਿਆ ਮੋਕਸ਼ ਚੁੱਪਚਾਪ

ਉਸਦੇ ਮੌਨ 'ਚ ਗੂੰਜਣ ਬੁੱਧਮਈ ਬੋਲ।

-ਦੂਜੇ ਸ਼ਬਦਾਂ 'ਚ, ਪੰਨਾ 20

ਇੱਥੇ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਪਾਠਕ ਸ਼ਸੋਪੰਜ 'ਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਵੀ ਮੱਧ ਮਾਰਗ ਅਤੇ ਸਹਿਜਤਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਵਿ-ਨਾਇਕ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨੇ ਘਰ ਬਾਰ ਛੱਡੇ ਬਿਨਾਂ ਮੱਧ ਮਾਰਗ ਰਾਹੀਂ ਅਤੇ ਮੌਨ ਰਾਹੀਂ ਮੋਕਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕਰ ਲਈ ਹੈ। ਮਨਮੋਹਨ ਦੀ ਕਵਿਤਾ 'ਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਕਈ ਥਾਵੇਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਨਮੋਹਨ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਬਹੁਤੇ ਫੈਸਲੇ ਪਾਠਕ ਤੇ ਛੱਡਦੀ ਹੋਈ, ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਕਾਵਿ-ਪ੍ਰਵਚਨ ਬਣ ਕੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਿਰਜਦੀ ਹੈ। ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਅਸੀਂ ਇਸ ਵਿੱਚੋਂ ਵਾਪਰਦੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਸੱਚਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ, ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਸਿਰਜਦੇ ਹਾਂ। ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਨਵੀਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਮਨਮੋਹਨ ਦਾ ਕਾਵਿ-ਚਿੰਤਨ ਵੀ ਮੌਲਿਕ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਕਾਵਿ-ਭਾਸ਼ਾ ਵੀ ਬਿਲਕੁਲ ਨਵੀਂ। ਇਹ ਕਾਵਿ-ਭਾਸ਼ਾ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਰਸਿਕਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਸਗੋਂ ਉਸਦੇ ਬੌਧਿਕ ਜਗਤ ਨੂੰ ਐਕਟਿਵ ਕਰਕੇ ਉਸਦਾ ਇਮਤਿਹਾਨ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬੌਧਿਕ ਅਭਿਆਸ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਮੈਂ ਸਮਝ ਸਕਿਆ ਹਾਂ, ਬਿਨਾਂ ਸ਼ੱਕ ਉਹ ਸਮਝ ਸੰਪੂਰਨ ਨਹੀਂ, ਅਜਿਹੀ ਕਵਿਤਾ