ਦੀ ਸੰਪੂਰਨ ਥਾਹ ਪਾਉਣੀ ਸ਼ਾਇਦ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਹੈ ਕਿਉਂ ਕਿ ਕਵਿਤਾ ਵਿੱਚ ਪਾਠ ਅਤੇ ਪਾਠਕ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਸਮਝ-ਸਮਝਾਉਣ ਦਾ ਹੈ, ਮਾਨਣ ਦਾ ਨਹੀਂ। ਸਮਝ-ਸਮਝਾਉਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦਾ ਅੰਤ ਨਹੀਂ, ਨਾ ਹੀ ਮਨਮੋਹਨ ਦਾ ਕਾਵਿ-ਚਿੰਤਨ ਕੋਈ ਅੰਤਿਮ ਸੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਦੀ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਕਵਿਤਾ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਅਜਿਹੀ ਕਾਵਿ-ਭਾਸ਼ਾ ਵਾਲਾ ਹੀ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਮਨਮੋਹਨ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਬਾਰੇ ਅਜਿਹੀ ਚੇਤਨਾ ਉਸਨੂੰ 'ਆਧੁਨਿਕ ਜਾਂ ਉਤਰ ਆਧੁਨਿਕ' ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਸਗੋਂ ਸਰਬਕਾਲੀ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਦਿਆਂ, ਸੂਝਵਾਨ ਪਾਠਕ ਚਿੰਤਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਨਾਲ ਮਨਮੋਹਨ ਦੇ ਸੰਵਾਦ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੇ ਪ੍ਰਯਤਨ 'ਚ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਕਿ ਮਨਮੋਹਨ ਕਿਸ ਚਿੰਤਨ/ਵਾਦ/ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਨੂੰ ਅਪਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਿਸਦੇ ਵਿਪਰੀਤ ਖੜਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਹ ਆਪ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, "ਸ਼ਬਦ ਅੰਦਰ ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਅਧਿਆਤਮ ਫੈਲਿਆ ਹੁੰਦੈ"। ਮਨਮੋਹਨ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇਨਸਾਨੀ ਸੂਝ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ ਤਾਂ ਹੀ ਕੋਈ ਸਜੱਗ ਪਾਠਕ ਉਸਦੀ ਇਨਸਾਨੀਅਤ/ ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਨੂੰ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਮਨਮੋਹਨ ਦੇ ਹੁਣੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ 'ਬੈਖਰੀ' ਦਾ ਸਮੁੱਚਾ ਕਾਵਿ-ਪ੍ਰਵਚਨ ਉਸਦੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸੰਵਾਦ ਉੱਤੇ ਟਿਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦਾ ਸੰਵਾਹਕ ਨਹੀਂ, ਦਰਸ਼ਨ ਉਸ ਲਈ ਮਾਨਵੀ ਸੰਵੇਦਨਾਵਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਕਵੀ ਲਈ ਇਹ ਹੈ ਵੀ ਬੜਾ ਟੇਢਾ ਮਸਲਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਮਾਨਵ ਸਮੇਤ ਹਰ ਮਹਾਂ-ਬਿਰਤਾਂਤ ਪ੍ਰਸ਼ਨਾਂ ਦੇ ਘੇਰੇ 'ਚ ਹੈ ਤਾਂ ਇੱਕ ਮਹਾਂ-ਬਿਰਤਾਂਤ 'ਤੇ ਟੇਕ ਕਿਵੇਂ ਰੱਖੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਉਂਕਿ ਮਨਮੋਹਨ ਪੇਸ਼ਕਾਰ ਨਹੀਂ, ਸਿਰਜਕ ਹੈ ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ, ਪ੍ਰੰਪਰਾਵਾਂ, ਮਿਥਾਲੋਜੀ, ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਨੂੰ ਖੰਘਾਲਦਾ ਹੈ। ਛੋਟੀਆਂ-ਛੋਟੀਆਂ ਕਾਵਿ-ਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਸੰਵਾਦ ਪਏ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿੱਚ ਜੋ ਉਸਨੂੰ ਮਾਨਵੀ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਉਹ ਚੁਣ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਬਾਕੀ ਤਿਆਗ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੱਤਾਂ ਅਤੇ ਧਰਮਾਂ 'ਚੋਂ ਵੀ ਉਹ ਆਪਣੀ ਕਾਵਿ-ਸਿਰਜਣਾ ਲਈ ਕੀ ਚੁਣਨਾ ਹੈ ਕੀ ਛੱਡਣਾ ਹੈ ਕਿਸ ਦੀ ਨੁਕਤਾਚੀਨੀ ਕਰਨੀ ਹੈ, ਬਾਰੇ ਸਜੱਗ ਕਵੀ ਹੈ, ਉਸਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਾਵਿ-ਪੁਸਤਕ ਦੀ ਨਿਸਬਤ ਬੈਖ਼ਰੀ ਦੀ ਕਾਵਿ-ਭਾਸ਼ਾ ਵਧੇਰੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਅਤੇ ਚਿੰਤਨੀ ਹੈ। ਸ਼ਬਦ ਦਾ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ? ਸਿਰਜਣਾ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਵਚਨ ਬਣਕੇ ਮਾਨਵ ਹਿਤਕਾਰੀ ਹੋਣਾ ਹੈ, ਲਈ ਉਹ 'ਬੇਖ਼ਰੀ' ਜਾਨਿ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਪੂਰਣਤਾ ਨੂੰ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਜਿਹੜੇ ਚਾਰ ਭੇਦ 'ਪਰਾ', 'ਪਸ਼ਬੰਤੀ', 'ਮੱਧਿਮਾ' ਅਤੇ 'ਬੈਖ਼ਰੀ' ਵਿੱਚੋਂ ਚੁਣਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਅਨੁਸਾਰ 'ਬੈਖ਼ਰੀ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਚੌਥੀ ਗਤੀ ਹੈ। “ਚੌਥੀ ਗਤੀ 'ਬੈਖ਼ਰੀ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਪੂਰਣਤਾ ਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਪੂਰਣਤਾ ਲਈ ਸੁਣਨ ਤੇ ਸਮਝਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।" (ਪੰਨਾ: 11)

"ਕਾਵਿਕਾਰੀ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ, ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਪੂਰਣਤਾ ਨੂੰ ਪਾਉਣਾ। ਦਿਸਦਾ ਸ਼ਬਦ ਪੂਰਣ ਨਹੀਂ ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਪੂਰਣਤਾ, ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਆਰ-ਪਾਰ ਹੈ। ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਪਾਰ ਅਧਿਆਤਮ ਨੂੰ ਪ੍ਰਾਪਤ/ਦਿਸਦੀ ਸ਼ਬਦ ਸਮੱਰਥਾ ਤੋਂ ਪਾਰ ਜਾ ਕੇ ਫੜਨਾ ਕਵਿਤਾ ਹੈ।" (11)