ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਇਸ ਦੋ ਮੀਲ ਦੇ ਕੱਚੇ ਸਫਰ ਵਿਚ ਤੁਰ ਕੇ ਬੜਾ ਸੁਆਦ ਲੈਂਦਾ ਸਾਂ। ਜਦ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦਿਲ ਸੁਆਦ ਮਾਨਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ ਜਾਗ ਉਠੇ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰੇ, ਉਸ ਵਿਚ ਹੀ ਇਕ ਅਨੋਖਾ ਅਨੰਦ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕਈ ਵਾਰ ਮੇਰੇ ਹਿਰਦਿਓਂ ਇਕ ਮੁਸਕਾਣ ਉਠਦੀ ਅਤੇ ਮੈਂ ਪਿਛੇ ਭੌਂ ਕੇ ਹੱਸਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੀਆਂ ਪੈੜਾਂ ਵੇਖਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ, ਅਤੇ ਖ਼ਿਆਲ ਕਰਦਾ ਸਾਂ, ਕੀ ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੈੜਾਂ ਤੱਕ ਪੁੱਜ ਸਕਦਾ ਹਾਂ? ਫਿਰ ਜਵਾਬ ਦੇਂਦਾ ਸਾਂ ਕਿ ਨਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੱਕ ਮੁੜ ਪੁੱਜਣ ਲਈ ਇਕ ਜਨਮ ਦੀ ਹੋਰ ਉਡੀਕ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਦੁਬਾਰਾ ਫਿਰ ਸੋਚਦਾ ਸਾਂ ਕਿ ਜਦ ਸਾਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਪੈਰ ਚਿੰਨ ਤਕ ਅਪੜਨ ਲਈ ਇਕ ਜਨਮ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਕੁਦਰਤ ਇਕ ਪਲ ਲੰਘੇ ਨੂੰ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਇਵਜ ਵਿਚ ਵੀ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਜਿੰਦਗੀਆਂ ਕਿਵੇਂ ਆਦਰਸ਼ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਹ ਰਹੇ ਹਾਂ।

ਇਕ ਮੀਲ ਤੇ ਆ ਕੇ ਇਕ ਨਹਿਰ ਆ ਗਈ। ਉਸ ਦੇ ਹਰਿਆਵਲੇ ਕਿਨਾਰਿਆ ਵਿਚ ਮੰਦ-ਮੰਦ ਵਗਦਾ ਪਾਣੀ ਵੇਖ, ਮੇਰਾ ਜੀਅ ਓਥੇ ਹੀ ਢੇਰੀ ਹੋ ਜਾਣ ਨੂੰ ਕੀਤਾ। ਮੈਂ ਝੱਟ ਆਪਣਾ ਥੈਲਾ ਸੁੱਟ ਕੁਹਣੀ ਪਰਨੇ ਹਰੀ ਘਾਹ ਤੇ ਪੈ ਗਿਆ। ਜਿਹੜੇ ਪੁਰਸ਼ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੇ ਜਜ਼ਬਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਚਲ ਕੇ ਕੋਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਆਤਮਾ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਧੋਖਾ ਦੇਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਮੈਂ ਅਨੰਦ ਵਿਚ ਖੀਵਾ ਹੋਇਆ ਪਿਆ ਰਿਹਾ। ਥੋੜ੍ਹੇ ਚਿਰ ਪਿਛੋਂ ਮੇਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨੇ ਨਹਿਰ ਦੇ ਪਾਣੀ ਤੋਂ ਦੀ ਤਰਦਿਆਂ ਆਪਣਾ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵੇਖਿਆ। ਮੈਂ ਜਾਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਉਠ ਕੇ ਬੈਠ ਗਿਆ। ਅਫਸੋਸ ! ਅਸੀਂ ਦੁਨਿਆਵੀ ਤੁੱਛ ਕੰਮਾਂ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਆਪਣੇ ਮੌਲਿਕ ਸੁਆਦ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਬੇ-ਦਰਦੀ ਨਾਲ ਕਤਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਪਰ ਮੇਰੀ ਨਵੀਂ ਮੁਸਕਾਨ ਆਖ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਸੁਆਦ ਕਿਸੇ ਚੀਜ ਵਿਚ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਇਕ ਚਸ਼ਮੇ ਵਾਂਗ ਉਮੜਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।

ਮੈਂ ਫਿਰ ਉਠ ਕੇ ਤੁਰ ਪਿਆ । ਹਰ ਖ਼ਿਆਲ ਨਵਾਂ ਹੌਂਸਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਹਰ ਮੁਸਕਾਣ ਉਤਸ਼ਾਹ ਭਰੀ ਕੰਬਣੀ । ਮੈਂ ਰਵਾਂ ਰਵੀ ਵਗਿਆ ਮਤਾ ਗੱਡੀਓਂ ਹੀ ਨਾ ਖੁੰਝ ਜਾਵਾਂ। ਸਟੇਸ਼ਨ ਮਾਸਟਰ ਮੇਰੇ ਬੜੇ ਮਿੱਤਰ ਸਨ। ਉਮਰ ਪੰਜਾਹ ਨੂੰ ਪਹੁੰਚੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਰੋਇਆ ਤੇ ਨੱਚਿਆ ਬੜਾ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਕੀਰਤਨ ਦੇ ਅਨੰਦ ਵਿਚ ਬਹੁਤਾ ਮਗਨ ਰਹਿੰਦੇ। ਮੈਂ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਵੜਦਿਆਂ ਨਮਸਤੇ ਕਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਮੁਸਕ੍ਰਾਇਆ। ਸਟੇਸ਼ਨ ਮਾਸਟਰ ਨੇ ਹੱਸਦਿਆਂ ਕਿਹਾ, 'ਕੀ ਗੱਲ ਹੈ ਮੁਸਕਰਾਂਦੇ ਹੋ?

'ਮੈਂ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ ਬਾਬੂ ਜੀ। ਤੁਸੀਂ ਬੁੱਢੇ ਹੱਸ ਰਹੇ ਹੋ, ਮੈਂ ਜਵਾਨ ਨੇ ਮੁਸਕਰਾ ਲਿਆ ਤਾਂ ਕੀ ਹੋਇਆ?'

 'ਹੱਛਾ। ਇਹ ਗੱਲ ਹੈ।

'ਹਾਂ ਜੀ, ਝਿਜਕ ਕਿਸ ਗੱਲ ਦੀ, ਅਜੇ ਤਾਂ ਹੱਸਣਾ ਹੈ ਹੱਸਣਾ।'

'ਤੇ ਰੋਣਾ ਕਦੋਂ ਹੈ ?

'ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਬਾਬੂ ਜੀ ਖਿਆਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰਖਿਆ।